Là vùng đất giàu truyền thống và các giá trị đặc sắc, tiêu biểu về lịch sử, văn hóa, di tích, danh lam thắng cảnh, những năm qua lĩnh vực xây dựng đời sống văn hóa cũng như xây dựng và phát triển văn hóa, con người Đông Triều luôn được địa phương đẩy mạnh triển khai thực hiện. Đến nay, công tác này đã đạt được nhiều kết quả tích cực.
Để bảo tồn và phát triển văn hóa mang bản sắc địa phương gắn với phát triển KT-XH, TX Đông Triều đã tập trung thực hiện công tác bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa, nhất là đối với các di tích và lễ hội. Những năm qua, thị xã phối hợp triển khai công tác thám sát, khảo cổ học, tổ chức nhiều hội thảo để đánh giá, khẳng định, làm rõ thêm những giá trị quan trọng về lịch sử, văn hoá của Khu di tích lịch sử nhà Trần, lấy đó làm cơ sở khoa học cho việc lập dự án đầu tư trùng tu, tôn tạo, bảo tồn các di tích.
Đến nay, Đông Triều đã hoàn thành hệ thống đường giao thông từ trung tâm thị xã vào khu lăng mộ Khu di tích nhà Trần với tổng mức đầu tư 103,8 tỷ đồng bằng nguồn vốn xã hội hóa; hoàn thành tuyến đường hành hương từ khu vực chùa Hồ Thiên sang chùa Ngọa Vân; hoàn thành giai đoạn I việc xây dựng tuyến cáp treo lên chùa Ngọa Vân; khánh thành và bàn giao sử dụng đối với chùa Trung Tiết…
Thị xã đã quan tâm khôi phục và phát huy các di sản văn hóa phi vật thể tri thức dân gian, tiếng nói, chữ viết, lễ hội; khôi phục hội thơ xuân vườn Thượng uyển xã Yên Đức, phục dựng lễ hội đình Mễ Sơn, đình Bắc Mã… Các loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian mang đậm bản sắc các dân tộc trên địa bàn được duy trì và phát triển, nhất là hát chèo, các làn điệu dân ca… Hiện Đông Triều có 40 lễ hội truyền thống, 2 nghề truyền thống thủ công, 2 nghệ thuật trình diễn dân gian, 3 loại hình tiếng nói và chữ viết (dân tộc Dao Thanh phán, Dao Thanh y, dân tộc Tày)…
Cùng với đó, thị xã chú trọng xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trên các lĩnh vực trong hệ thống chính trị, trong từng cộng đồng thôn, khu phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và mỗi gia đình. Việc xây dựng, bổ sung, hoàn thiện các quy định, quy chế về xây dựng nếp sống văn hóa, môi trường văn hóa trong các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp, xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, quy chế văn hóa công sở được quan tâm triển khai thực hiện.
Đặc biệt, năm 2022, thị xã đã chỉ đạo hoàn thành việc xây dựng và công nhận hương ước, quy ước tại 100% thôn, khu phố trên địa bàn. Việc đưa hương ước, quy ước vào cuộc sống đã góp phần quan trọng vào hoạt động tự quản trong địa bàn thôn, khu; hỗ trợ cho hoạt động quản lý nhà nước, giảm thiểu những tác động tiêu cực phát sinh, thiết thực thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, xây dựng đời sống văn hóa tốt đẹp trong từng thôn, khu.
Thị xã đã xây dựng và triển khai thực hiện hiệu quả Bộ quy tắc ứng xử người Đông Triều thân thiện gắn với thực hiện Bộ quy tắc ứng xử của tỉnh. Bộ quy tắc quy định cụ thể các quy tắc về hành vi ứng xử đối với cán bộ công chức, viên chức và người lao động, các tổ chức cá nhân hoạt động kinh doanh, đối với cộng đồng dân cư và khách du lịch. Qua đó, góp phần thay đổi nhận thức, hành vi, ứng xử từ chính mỗi người dân, từ các đồng chí lãnh đạo thị xã, lan tỏa đến bộ máy chính quyền, đến các tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp, đến từng khu phố, ngõ xóm, đến từng hộ gia đình. Mỗi người dân Đông Triều luôn chân thành, cởi mở, thân thiện… chào đón du khách. Thái độ ân cần, cởi mở của cán bộ, công chức khi tiếp xúc với người dân, doanh nghiệp.
Phó trưởng Phòng Văn hóa – Thông tin TX Đông Triều Nguyễn Ngọc Lâm cho biết: Thời gian tới, thị xã tiếp tục triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác xây dựng và phát triển văn hóa, con người Đông Triều đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Trong đó, năm 2024 tổ chức 1 lớp bồi dưỡng nghiệp vụ truyền dạy về văn hóa phi vật thể, thực hiện bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống dân tộc Tày tại điểm du lịch Quảng Ninh Gate, hỗ trợ CLB hát then xã Tràng Lương…
