Trong chương trình Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị cấp cao liên quan tại Jakarta, Indonesia, chiều 7/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự các Hội nghị Cấp cao ASEAN với Australia và ASEAN với Liên hợp quốc.
* Hội nghị Cấp cao ASEAN – Australia lần thứ 3 hoan nghênh triển khai Kế hoạch hành động 2020 – 2024. Trong năm 2022, tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 101,08 tỷ USD, trong khi FDI của Australia vào ASEAN đạt 2,01 tỷ USD.
Thủ tướng Australia Anthony Albanese khẳng định coi trọng ASEAN, cam kết triển khai Chiến lược hợp tác kinh tế Đông Nam Á đến 2040, tạo động lực cho quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN – Australia; đồng thời trông đợi Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN – Australia tháng 3/2024 tại Melbourne, Australia, sẽ góp phần đưa hợp tác phát triển vững mạnh.
Thủ tướng Albanese đề nghị xây dựng thành công các trụ cột hợp tác mới về đổi mới sáng tạo, cùng hỗ trợ thực hiện thành công quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh hướng tới phát triển bền vững. Theo đó, trông đợi Đối thoại cao cấp ASEAN – Australia về Biến đổi khí hậu và Chuyển đổi năng lượng do Australia, Việt Nam và Lào đồng chủ trì sẽ được tổ chức vào cuối năm nay tại Hà Nội, đóng góp thiết thực cho nỗ lực này.
Thủ tướng Australia nhấn mạnh hợp tác ứng phó các thách thức như biến đổi khí hậu, tội phạm xuyên quốc gia, hỗ trợ ASEAN triển khai các ưu tiên như chiến lược trung hòa carbon, kinh tế biển xanh, an ninh lương thực, năng lượng sạch.
Đánh giá cao sáng kiến Tương lai Australia vì ASEAN trị giá 124 triệu AUD (80 triệu USD) nhằm hỗ trợ ứng phó thách thức, phục hồi và phát triển bền vững tại khu vực, ASEAN nhất trí cùng Australia tập trung thúc đẩy trao đổi thương mại, đầu tư, tiếp cận thị trường, đẩy mạnh liên kết thương mại đa phương, bao gồm triển khai hiệu quả Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN – Australia – New Zealand (AANZFTA) và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), hợp tác giáo dục, đào tạo, dạy nghề, phát triển nguồn nhân lực, chuyển đổi số, quản lý thiên tai, chuyển đổi năng lượng, ứng phó biến đổi khí hậu.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định qua chặng đường gần 50 năm phát triển quan hệ, ASEAN và Australia đã trở thành láng giềng gần gũi, đối tác tin cậy và người bạn chân thành của nhau; nhấn mạnh để hướng tới những tầm cao mới trong 50 năm tới và xa hơn nữa, cần tăng cường gắn kết kinh tế – thương mại theo hướng cân bằng, bền vững cần được coi là trọng tâm và động lực phát triển, cần phối hợp triển khai Hiệp định AANZFTA, thúc đẩy tự do hóa thương mại và đầu tư, tăng cường kết nối.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu thêm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là đột phá chiến lược cho quan hệ ASEAN- Australia, hướng tới tương lai phát triển bền vững cho người dân. Theo đó, mong muốn hai bên phối hợp đẩy mạnh hơn nỗ lực này, đáp ứng tốt hơn yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Thủ tướng cũng mong muốn Australia tiếp tục quan tâm, hỗ trợ phát triển tiểu vùng Mekong, trong đó có khu vực Đồng bằng sông Cửu Long thông qua khuôn khổ Đối tác Mekong – Australia.
Kết thúc Hội nghị, các lãnh đạo thông qua Tuyên bố chung về tăng cường hợp tác bảo đảm an ninh lương thực trong thời kỳ khủng hoảng.
* Hội nghị cấp cao ASEAN – Liên hợp quốc (LHQ) lần thứ 13 chia sẻ tầm nhìn và cam kết đề cao chủ nghĩa đa phương, thượng tôn pháp luật và tăng cường phối hợp ứng phó các thách thức toàn cầu.
Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres nhấn mạnh trong bối cảnh đầy khó khăn, thách thức hiện nay, Đối tác toàn diện ASEAN – LHQ càng có ý nghĩa quan trọng, hoan nghênh ASEAN phát huy vai trò hội tụ và cầu nối, giúp nâng cao hiểu biết, xây dựng lòng tin giữa các nước.
Tổng Thư ký khẳng định trong thế giới đa cực hiện nay, LHQ cần sự đồng hành của các thể chế đa phương như ASEAN, theo đó đánh giá cao các nước ASEAN đã cử hơn 5.000 nhân viên tham gia các nỗ lực gìn giữ hòa bình của LHQ. Tổng Thư ký LHQ đề nghị đẩy mạnh hợp tác hai bên trong thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, trong đó chú trọng hợp tác chuyển đổi năng lượng, giáo dục số, y tế, việc làm, bảo tồn đa dạng sinh học, quản lý thiên tai…
Kiểm điểm tiến độ triển khai Kế hoạch Hành động giai đoạn 2021 – 2025, các đại biểu nhất trí tăng cường phối hợp, hỗ trợ nâng cao chuyên môn, năng lực ứng phó các thách thức an ninh phi truyền thống, tự cường y tế, hội nhập kinh tế khu vực, chuyển đổi năng lượng, quản lý thiên tai, bảo vệ môi trường, tăng trưởng xanh…
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh trong bối cảnh ngày nay, ứng phó với các vấn đề toàn cầu chỉ có thể thành công thông qua cách tiếp cận toàn cầu, toàn dân và đề cao chủ nghĩa đa phương, đảm bảo công bằng, công lý.
Thủ tướng kỳ vọng Đối tác toàn diện ASEAN – LHQ phải thực sự trở thành một trong những ngọn cờ đầu trong củng cố đoàn kết quốc tế, kiên trì hợp tác đa phương, bảo đảm vững chắc hòa bình, an ninh và thúc đẩy phát triển thịnh vượng, bền vững trên thế giới.
Để thực hiện mục tiêu đó, Thủ tướng nhấn mạnh cần phối hợp tích cực triển khai Lộ trình gắn kết Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và Chương trình nghị sự của LHQ về Phát triển bền vững đến 2030; đề nghị LHQ đặc biệt quan tâm, hỗ trợ Việt Nam và các nước lưu vực sông Mekong trong quản lý, sử dụng bền vững nguồn nước, nâng cao năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng, nhất là tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam. Đồng thời, Thủ tướng đề nghị hỗ trợ Việt Nam triển khai thành công Thỏa thuận Đối tác chuyển dịch năng lượng bình đẳng (JETP), chuyển đổi sang kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn LHQ tiếp tục ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN tại khu vực, phối hợp chặt chẽ với ASEAN thúc đẩy các giá trị hướng tới hoà bình, tăng cường đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin, hình thành các chuẩn mực ứng xử giữa các quốc gia trên tinh thần thượng tôn pháp luật.
Khẳng định Việt Nam là thành viên tích cực, chủ động của ASEAN và LHQ, Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam sẽ không ngừng nỗ lực với trách nhiệm cao nhất, đóng góp cho công việc chung của LHQ, tăng cường tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình, đồng thời nỗ lực hoàn thành tốt những trọng trách quốc tế được giao, trong đó có vai trò là thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2023 – 2025, vì sự phát triển bền vững, thịnh vượng của mọi quốc gia, mọi khu vực và toàn thế giới.
* Tại các hội nghị kể trên, trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế, ASEAN và các đối tác đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì và bảo đảm môi trường hoà bình, an ninh và ổn định ở khu vực, trong đó có Biển Đông, là quan tâm và lợi ích chung của các nước. Các đối tác khẳng định ủng hộ các nỗ lực, cách tiếp cận cân bằng, khách quan và lập trường chung của ASEAN trong các vấn đề này.
Chia sẻ ý kiến các nước, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tái khẳng định lập trường chung về Biển Đông, đề nghị các đối tác ủng hộ thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, góp phần đưa Biển Đông thành vùng biển của hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững.
* Chiều cùng ngày, Lãnh đạo các nước ASEAN và đối tác đã tham dự Lễ bế mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các Hội nghị Cấp cao liên quan và Lễ chuyển giao cương vị Chủ tịch ASEAN từ Indonesia sang Lào.
Trong phát biểu đảm nhận cương vị Chủ tịch luân phiên của ASEAN trong năm 2024, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone chính thức công bố Chủ đề của Năm ASEAN 2024 là “Enhancing Connectivity and Resilience” (Thúc đẩy Kết nối và Tự cường), chia sẻ các trọng tâm, ưu tiên về củng cố đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN, thúc đẩy xây dựng Cộng đồng kết nối thông suốt, tự cường, bền vững và thích ứng trước các thách thức, biến chuyển nhanh chóng, phức tạp trong khu vực.
Sau ba ngày làm việc khẩn trương và tích cực, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các Hội nghị Cấp cao liên quan đã thành công tốt đẹp, khép lại hợp tác ASEAN năm 2023 với nhiều kết quả thực chất, ấn tượng, đồng thời tạo động lực và kỳ vọng mới cho ASEAN tiếp tục phát triển vững mạnh trong những năm tiếp theo, hướng tới hiện thực hóa “ASEAN Tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng”.
Đoàn Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu đã tham gia chủ động, tích cực và đóng góp thực chất, hiệu quả vào tất cả các hoạt động, truyền tải những thông điệp về một Việt Nam chủ động hơn, tích cực hơn, trách nhiệm hơn và hiệu quả hơn cùng với nhiều đề xuất định hướng quan trọng và sáng kiến thiết thực, đóng góp tích cực vào nỗ lực củng cố và thúc đẩy tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, hội nhập khu vực và đẩy mạnh quan hệ giữa ASEAN với các Đối tác.
Tối 7/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng đoàn Đại biểu Việt Nam đã rời Indonesia về nước, kết thúc thành công chuyến công tác tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các Hội nghị Cấp cao liên quan.
