Việc Tổng Tư lệnh Cuba Fidel Castro Ruz lần đầu thăm Việt Nam từ ngày 12-17/9/1973, trở thành lãnh tụ nước ngoài đầu tiên và duy nhất đến thăm vùng mới giải phóng ở Quảng Trị khi chiến tranh vẫn diễn ra ác liệt là biểu tượng sinh động, thuyết phục nhất về tình đoàn kết, sự ủng hộ vô điều kiện của Cuba dành cho Việt Nam.
Đây là khẳng định của Đại sứ Việt Nam tại Cuba Lê Thanh Tùng trong cuộc trao đổi với phóng viên thường trú của TTXVN tại La Habana nhân kỷ niệm 50 năm chuyến thăm đầu tiên của lãnh tụ Cuba Fidel Castro tới Việt Nam và vùng mới giải phóng miền Nam Việt Nam.
Đại sứ Lê Thanh Tùng nhấn mạnh rằng chuyến thăm của nhà lãnh đạo Cuba đã mang đến cho quân và dân ta sự cổ vũ lớn lao, đồng thời tạo thêm động lực, sự khích lệ mới cho phong trào đoàn kết và ủng hộ Việt Nam trên thế giới. Ngay trong chuyến thăm lịch sử này, Tổng Tư lệnh Fidel đã khẳng định “sau khi nhân dân Việt Nam hoàn thành công cuộc giải phóng, thống nhất đất nước, Cuba sẵn sàng đổ mồ hôi để góp phần xây dựng Việt Nam mười lần tươi đẹp hơn như Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong muốn”.
Và Cuba đã giúp Việt Nam tái thiết đất nước với 5 công trình kinh tế – xã hội quan trọng đến nay vẫn phát huy hiệu quả, đó là Bệnh viện 400 giường ở Đồng Hới, Khách sạn Thắng Lợi ở Hà Nội, Trại bò Mộc Châu, Trại gà Lương Mỹ và đoạn đường nhựa 19 km kết nối Sơn Tây – Xuân Mai mà nhiều người dân Việt Nam lâu nay quen gọi là “đường Cuba”.
Theo Đại sứ Lê Thanh Tùng, năm nay, lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước hai nước đã nhất trí tổ chức trọng thể kỷ niệm 50 năm Tổng Tư lệnh Fidel lần đầu thăm Việt Nam và 60 năm ngày thành lập Uỷ ban Cuba Đoàn kết với miền Nam Việt Nam, tiền thân của Hội Hữu nghị Cuba – Việt Nam ngày nay. Ngày 12/9 năm nay, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba trọng thể tổ chức lễ kỷ niệm các sự kiện lịch sử này với sự hiện diện của Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Miguel Díaz-Canel Bermúdez, cùng nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao khác của Đảng, Nhà nước và các vị lãnh đạo lão thành Cuba. Vào ngày 26/9 tới, Đảng và Nhà nước Việt Nam cũng tổ chức trọng thể lễ kỷ niệm các sự kiện này tại Quảng Trị, nơi lãnh tụ Fidel đã tới thăm vào tháng 9/1973. Đặc biệt, lãnh đạo Cuba đã quyết định cử đồng chí Esteban Lazo Hernández, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội và Hội đồng Nhà nước, tham dự lễ kỷ niệm với tư cách đại diện Đảng và Nhà nước Cuba.
Đại sứ Lê Thanh Tùng chỉ rõ rằng các hoạt động kỷ niệm trọng đại và phong phú các sự kiện đặc biệt trong quan hệ Việt Nam – Cuba ở cả hai nước không chỉ để tái hiện thời khắc các sự kiện lịch sử, tôn vinh tình đoàn kết anh em và sự ủng hộ quý báu của lãnh tụ Fidel và Cuba dành cho Việt Nam, khơi dậy niềm tự hào, mà còn là dịp để tri ân các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước không ngừng củng cố và phát triển mối quan hệ đoàn kết anh em đặc biệt Việt Nam – Cuba trong hơn 6 thập kỷ qua; đồng thời, giáo dục các thế hệ trẻ hai nước về truyền thống quan hệ đoàn kết anh em, thủy chung, mẫu mực Việt Nam – Cuba nhằm kế tục, viết tiếp những trang sử mới đáng tự hào cho mối quan hệ đặc biệt này.
Đại sứ Lê Thanh Tùng nhận định rằng mối quan hệ đoàn kết anh em đặc biệt giữa Việt Nam và Cuba được Chủ tịch Hồ Chí Minh và lãnh tụ Fidel khởi xướng, thiết lập, dẫn dắt, được các thế hệ lãnh đạo kế tiếp và nhân dân hai nước không ngừng củng cố, dày công vun đắp trong gần 63 năm qua, đã trở thành hình mẫu trong quan hệ quốc tế như đồng chí Fidel từng đánh giá.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam trước đây, với tinh thần “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”, Cuba nói đi đôi với làm. Cuba luôn đi đầu trong phong trào thế giới đoàn kết và ủng hộ Việt Nam, hào phóng viện trợ cho Việt Nam hàng trăm nghìn tấn đường và sợi, ngoại tệ, thiết bị hỗ trợ mở đường Hồ Chí Minh huyền thoại và nhiều khoản viện trợ quý báu khác.
Sau khi điểm lại những mốc chính trong quan hệ Việt Nam – Cuba, Đại sứ Lê Thanh Tùng nhấn mạnh đây là mối quan hệ được xây dựng dựa trên ba trụ cột là đoàn kết anh em, hợp tác toàn diện và tin cậy lẫn nhau giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước.
Bày tỏ tự hào về tình anh em đặc biệt hiếm có đã trở thành “biểu tượng của thời đại” như Tổng Tư lệnh Fidel Castro từng mô tả, Đại sứ Lê Thanh Tùng khẳng định: “Người Việt Nam luôn khắc ghi trong tâm trí lời bất hủ của lãnh tụ Cuba Fidel Castro: ´Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình!´, và đối với mỗi người Việt Nam, đoàn kết với Cuba là mệnh lệnh của trái tim!”.
Xuất phát từ mối quan hệ chính trị tốt đẹp, tình đoàn kết và lòng ngưỡng mộ lẫn nhau, nhân dân hai nước Việt Nam và Cuba ngày càng nỗ lực tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư. Ngoài các dự án đã được chính phủ hai nước nhất trí như sản xuất lúa gạo và cà phê, hiện nay Việt Nam có nhiều dự án đầu tư hoặc liên doanh tại Cuba, trong đó đặc biệt chú trọng đến lĩnh vực sản xuất hàng tiêu dùng, thiết bị vệ sinh, vật liệu xây dựng, năng lượng mặt trời, hạ tầng công nghiệp và du lịch. Ở chiều ngược lại, nhiều chuyên gia, bác sĩ, thợ lành nghề và giám sát xây dựng từ Cuba đã đến Việt Nam tham gia các dự án khác nhau trong các lĩnh vực xây dựng, y tế, công nghệ sinh học, dược phẩm và thể thao.
Trong khuôn khổ chuyến thăm Cuba của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Vương Đình Huệ vào tháng 4/2023, hai nước đã tổ chức Diễn đàn Xúc tiến Thương mại và Đầu tư song phương, trong đó hai bên đã ký kết 4 biên bản ghi nhớ trong các lĩnh vực hàng không, xây dựng, điện và dầu mỏ. Tại diễn đàn, cộng đồng doanh nghiệp hai nước cũng đã thảo luận về tiềm năng sản xuất và tiếp thị gạo, cà phê, ngũ cốc, thức ăn chăn nuôi, chế biến gia cầm và gia súc, xây dựng công viên quang điện cũng như các dự án liên doanh cải tạo và kinh doanh khách sạn.
Việt Nam hiện là đối tác thương mại châu Á lớn thứ hai và là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của khu vực này tại Cuba. Các mối quan hệ kinh tế và thương mại góp phần củng cố quan hệ anh em truyền thống giữa nhân dân hai nước.
Đại sứ Lê Thanh Tùng nhận định Việt Nam và Cuba có nhiều tiềm năng hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, đặc biệt trong các lĩnh vực bổ trợ cho nhau như sản xuất nông nghiệp, sản xuất vật liệu công nghiệp, xây dựng và hàng tiêu dùng, năng lượng tái tạo, công nghệ sinh học và y tế, cơ sở hạ tầng du lịch, cùng nhiều lĩnh vực khác.
Theo đại sứ, doanh nhân Việt Nam ngày càng quan tâm đến việc tìm kiếm cơ hội kinh doanh và đầu tư tại Cuba. Đại sứ bày tỏ tin tưởng doanh nhân hai nước sẽ tiếp tục nỗ lực tìm kiếm các phương thức hợp tác mới phù hợp với tình hình trong nước và quốc tế hiện nay, tận dụng những thuận lợi và cơ hội sẵn có, vượt qua khó khăn để từng bước nâng cao hiệu quả kinh tế, thương mại và đầu tư xứng tầm với mối quan hệ đoàn kết, anh em đặc biệt gắn kết Cuba và Việt Nam, đáp ứng nguyện vọng và vì lợi ích của cả hai dân tộc.
