Năm 2024 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để tỉnh Quảng Ninh hoàn thành mục tiêu, chỉ tiêu đã đề ra tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020-2025, đồng thời cũng là năm “tăng tốc” với Hải quan tỉnh trong giai đoạn 5 năm thực hiện các chỉ tiêu chính trị của ngành.
Hiệu quả, lan tỏa niềm tin
Nhìn lại năm 2023, ngành Hải quan Quảng Ninh đã vượt qua thách thức khó khăn hoàn thành toàn diện nhiệm vụ chính trị được giao, trọng tâm là thực hiện thắng lợi kế hoạch thu ngân sách Nhà nước, đóng góp quan trọng vào kết quả tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Có được kết quả này là nhờ Đảng bộ Cục Hải quan Quảng Ninh đã lãnh đạo, chỉ đạo các chi, đảng bộ trực thuộc bám sát chủ đề công tác năm của tỉnh và triển khai quyết liệt, đồng bộ mọi giải pháp đề ra trong Nghị quyết 12 của BCH Đảng bộ tỉnh về phương hướng, nhiệm vụ năm 2023.
Theo đó, để thực hiện Nghị quyết số 12-NQ/TU và nhiệm vụ trọng tâm của ngành, trong năm 2023 Đảng ủy Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã ban hành trên 500 văn bản chỉ đạo của Đảng, gồm 01 Nghị quyết, 01 Đề án, 02 Chỉ thị, 08 Chương trình và Chương trình hành động, 03 Hướng dẫn, 07 Quy chế, Quy định, 57 Kế hoạch; đồng thời cụ thể hóa Kế hoạch 64 sát với tinh thần Nghị quyết số 01 của Chính phủ với 05 nhóm nhiệm vụ lớn, 55 nhiệm vụ cụ thể và 58 chương trình, kế hoạch xuyên suốt trên từng lĩnh vực; phân giao chi tiết chỉ tiêu cho từng đơn vị và tổ chức thực hiện đúng quy chế, nghiêm túc, sáng tạo, linh hoạt các giải pháp, đã đạt được kết quả nổi bật – về đích sớm và vượt so với chỉ tiêu thu ngân sách được giao.
Tiêu biểu như năm 2023, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Cẩm Phả (Hải quan Cẩm Phả) được Cục Hải quan tỉnh giao chỉ tiêu thu NSNN trên 5,5 nghìn tỷ đồng, tăng 24% so với năm 2022. Đây là nhiệm vụ khá nặng nề trong bối cảnh nền kinh tế trong và ngoài nước còn tiềm ẩn nhiều khó khăn, thách thức.
Qua rà soát của đơn vị cho thấy, mặc dù khu vực cảng Con Ong – Hòn Nét là cảng nhập khẩu than chính của khu vực phía Bắc, cùng với đó các hàng hóa, loại hình XNK chủ yếu làm thủ tục qua Hải quan Cẩm Phả là than, đá vôi, xi măng, clinker… song, ngoài Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc mở tờ khai qua Chi cục, thì những doanh nghiệp tư nhân nhập khẩu những mặt hàng nói trên chỉ đưa hàng về Con Ong – Hòn Nét để làm thủ tục mà không mở tờ khai, dẫn đến không phát sinh số thu.
Để cải thiện vấn đề này, Hải quan Cẩm Phả đã triển khai nhiều giải pháp để hỗ trợ, duy trì và giữ chân các doanh nghiệp thường xuyên có hoạt động XNK qua địa bàn; đồng thời tích cực tìm hướng đi mới để tiếp tục gia tăng số lượng doanh nghiệp, mặt hàng, loại hình, chủng loại hàng hóa XNK.
Theo đó, Hải quan Cẩm Phả thu hút thành công thêm 35 doanh nghiệp mới về làm thủ tục với kim ngạch XNK đạt 239 triệu USD, đưa số thu từ 35 doanh nghiệp mới đạt 598 tỷ đồng, chiếm khoảng 10% tổng thu NSNN đơn vị được giao. Điều đáng mừng là trong số 35 doanh nghiệp mới có tới 23 doanh nghiệp nhập khẩu than và những doanh nghiệp này đóng góp số thu lên tới 542 tỷ đồng. Với những thành tích nổi bật này, năm 2023, Chi cục được UBND tỉnh tặng Cờ đơn vị xuất sắc dẫn đầu phong trào thi đua.
Trong nhiều năm qua, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã triển khai nhiều giải pháp nhằm thu hút doanh nghiệp làm thủ tục hải quan qua địa bàn tỉnh. Cục Hải quan tỉnh tiên phong thực hiện các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp có hoạt động XNK. Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật đang được triển khai tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hoành Mô (Hải quan Hoành Mô) từ năm 2022 đến nay là một ví dụ. Qua hơn 2 năm thực hiện, một số doanh nghiệp cho biết họ nhận được nhiều lợi ích từ chương trình này.
Tại Hải quan Hoành Mô, số doanh nghiệp được hỗ trợ từ các chính sách cũng ngày càng tăng, đã giúp đơn vị hoàn thành vượt mức số thu ngân sách nhà nước năm 2023. Trên đà thành công của năm 2023, Chi cục Hải quan CK Hoành Mô bước sang những tháng đầu năm 2024 với khí thế và quyết tâm mới rất đáng mừng. Tổng tờ khai thực hiện từ đầu năm 2024 đến nay của Chi cục Hải quan Hoành Mô đã đạt trên 460 tờ khai, trên 812 phương tiện qua cửa khẩu. Tổng kim ngạch đạt trên 17 nghìn USD, tăng 30% so với cùng kỳ năm 2023. Đặc biệt, số thu NSNN đạt trên 13,2 tỷ đồng, tăng 67% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là kết quả cho thấy nỗ lực của tập thể lãnh đạo và cán bộ đảng viên, công chức của đơn vị trong thực hiện nhiệm vụ được giao, đồng thời báo hiệu một năm khởi sắc về hoạt động XNK cho địa bàn Bình Liêu của tỉnh Quảng Ninh.
Nâng cao năng lực thông quan hàng hóa
Đảm bảo hoạt động thu ngân sách nhà nước, Hải quan Quảng Ninh đã nâng hiệu quả quản lý về hải quan toàn địa bàn với nhiều giải pháp mới hỗ trợ doanh nghiệp, cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi thương mại, góp phần nâng cao năng lực thông quan hàng hóa XNK.
Trước tình hình tuyến trên bộ khôi phục lại, song chính sách phía nước bạn thường xuyên điều chỉnh theo từng thời điểm, ảnh hưởng tới tốc độ thông quan hàng hóa tại cửa khẩu, Cục Hải quan tỉnh đã ban hành đồng bộ các phương án quản lý hải quan trong tình hình mới gắn với các Kế hoạch giám sát quản lý, cải cách hành chính trọng tâm như: Kế hoạch triển khai các giải pháp chống gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa không đúng quy định, chuyển tải bất hợp pháp và xâm phạm quyền SHTT năm 2023; kế hoạch hỗ trợ, đồng hành, thu hút doanh nghiệp và tổ chức Hội nghị đối thoại, tham vấn HQ – DN và các bên liên quan năm 2023; kế hoạch về triển khai NQ số 124/NQ-HĐND của HĐND tỉnh về CCHC, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh gắn với chuyển đổi số; kế hoạch thực hiện các chỉ tiêu CCHC, đơn giản hóa thủ tục Hải quan, tạo thuận lợi năm thương mại năm 2023…
Đồng thời, kết hợp điều chuyển máy soi container di động ra địa bàn Móng Cái để nâng cao hiệu quả sử dụng trang thiết bị hiện đại. Từ thời điểm di chuyển máy soi từ cảng Cái Lân ra Chi cục HQCK Móng Cái ngày 15/8/2023 đến nay đã thực hiện soi chiếu 223 container, 09 container có nghi vấn, phát hiện 03 container vi phạm, truy thu, xử phạt VPHC 9,71 triệu đồng.
Cục Hải quan tỉnh đã tham gia các dự thảo về hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật hải quan gồm: Luật xuất cảnh, nhập cảnh; sửa Nghị định số 14/2018/NĐ-CP của Chính phủ về thương mại biên giới; sửa QĐ 138/QĐ-TCHQ của TCHQ về quy trình quản lý seal định vị điện tử giám sát; sửa QĐ kiểm tra hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bằng máy soi container.v.v…; đề xuất tại các dự thảo đề án, chương trình của tỉnh liên quan tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, xúc tiến thương mại, đầu tư trên địa bàn. Nổi bật là Đề án phát triển dịch vụ logistics, thí điểm phát triển Khu kinh tế Vân Đồn; thí điểm mô hình phát triển kinh tế ban đêm…
Sơ kết 5 năm triển khai Đề án “Mô hình thực hiện thủ tục và quản lý hải quan tập trung tại Chi cục HQCK Móng Cái” sẵn sàng các điều kiện cho giai đoạn 2, trong đó phát huy vai trò đầu mối cơ quan hải quan phối hợp với các lực lượng để triển khai mô hình “cửa khẩu số” (cửa khẩu thông minh) theo lộ trình kế hoạch của Ngành và chủ trương của Tỉnh theo các Nghị quyết số 09-NQ/TU về chuyển đổi số, Nghị quyết 13-NQ/TU ngày 28/4/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030. Tiếp tục thực hiện cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN (Số lượt phương tiện xuất cảnh, nhập cảnh được làm thủ tục hải quan trên hệ thống E-manifest là 3.333 lượt phương tiện; tổng số C/O form D được cung cấp qua hệ thống một cửa ASEAN là 641 C/O; tiếp nhận và phát hành kết quả xử lý 3.337 hồ sơ thủ tục trên dịch vụ công trực tuyến HQ36a; số doanh nghiệp tham gia 550 doanh nghiệp), rà soát, đề xuất cắt giảm kiểm tra chuyên ngành đối với 13 nhóm mặt hàng xuất khẩu, nhập khẩu; kiến nghị phương án cắt giảm, đơn giản hóa đối với 01 TTHC, kiến nghị công bố bãi bỏ đối với 01 TTHC. Xây dựng 104 quy trình ISO cho các TTHC thuộc thẩm quyền (20 TTHC cấp Cục, 84 TTHC cấp Chi cục), và 09 quy trình ISO cho 04 lĩnh vực quản lý nội bộ.
Từ nỗ lực trên, năm 2023 ngành hải quan Quảng Ninh thu ngân sách đạt 16.700 tỷ đồng, vượt 45% chỉ tiêu Bộ Tài chính giao, vượt 39% chỉ tiêu tỉnh giao.
Kết sức mạnh – nối thành công
Năm 2024, cùng với việc đẩy mạnh thực hiện các giải pháp đề ra trong Nghị quyết 20 của BCH Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh về thực hiện chủ đề công tác năm 2024 là “Nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế; phát triển văn hóa, con người giàu bản sắc Quảng Ninh”, ngành Hải quan tỉnh xác định phương hướng nhiệm vụ trọng tâm năm 2024 cùng chủ đề “Tự hào truyền thống, bản lĩnh sáng tạo, kết sức mạnh – nối thành công” để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và quyết tâm phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị năm 2024.
Năm 2024, Cục Hải quan tỉnh được giao chỉ tiêu thu 13.000 tỷ đồng (tăng 1.000 tỷ đồng so với năm 2023). Theo đánh giá của đơn vị, đây tiếp tục là một thách thức lớn khi tình hình thế giới vẫn đối diện với nhiều rủi ro, biến động phức tạp, một số thị trường xuất, nhập khẩu lớn, truyền thống có thể bị thu hẹp và khó khăn từ sức ép lạm phát, tỷ giá, lãi suất, tình trạng thiếu điện ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Cục Hải quan tỉnh đã tập trung phân tích, đánh giá, dự báo nguồn thu, khả năng thu NSNN theo từng tháng, quý và cả năm để đề ra giải pháp sát thực tiễn, khả thi, triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả. Định kỳ hàng tháng Cục sẽ tổ chức đánh giá tiến độ thực hiện các giải pháp và kịch bản đã đề ra. Việc giao sớm chỉ tiêu thu từ ngày đầu, tháng đầu để các đơn vị kịp thời triển khai loạt giải pháp tạo thuận lợi thương mại, hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, nuôi dưỡng nguồn thu và triển khai các giải pháp nghiệp vụ về chống thất thu, thu hồi nợ đọng.
Hải Quan Quảng Ninh chủ động, quyết liệt cải cách hành chính gắn với xây dựng văn hóa hải quan liêm chính, đồng hành cùng doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, góp phần cùng cả hệ thống chính trị tỉnh Quảng Ninh giữ vững đà tăng trưởng, phát triển bền vững, hiện thực hóa khát vọng xây dựng tỉnh Quảng Ninh trở thành tỉnh kiểu mẫu giàu đẹp, văn minh, hiện đại; quyết tâm cùng toàn Ngành Hải quan đẩy mạnh tiến trình chuyển đổi số, hướng tới mục tiêu của Hải quan Việt Nam thực hiện thành công Hải quan số, Hải quan thông minh theo đúng Chiến lược phát triển.
Theo đó, từ ngày 1/1/2024 đến ngày 15/2/2024, đã có 703 doanh nghiệp tham gia làm thủ tục hải quan qua địa bàn tỉnh Quảng Ninh (248 doanh nghiệp trong tỉnh, 455 doanh nghiệp ngoài tỉnh); thực hiện thủ tục hải quan đối với 17.808 tờ khai với tổng kim ngạch các loại hình là 2,4 tỷ USD (tăng 73% về tờ khai và tăng 54% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2023); số thu ngân sách nhà nước về xuất nhập khẩu đạt trên 2.346 tỷ đồng, đạt 18,05% chỉ tiêu UBND tỉnh giao (13.000 tỷ đồng).
Những tín hiệu vui đầu năm 2024 của Cục Hải quan Quảng Ninh, góp phần thực hiện thắng lợi chủ đề công tác năm 2024 và các chỉ tiêu chính trị nhiệm kỳ 2020-2025.
