NDO – Sau gần 5 triển khai thực hiện, Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã tạo ra những chuyển biến mới, đồng bộ trong sản xuất, góp phần phát triển kinh tế khu vực nông thôn và xây dựng nông thôn mới ở Quảng Ngãi. Đặc biệt, chính sách hỗ trợ liên kết gắn với tiêu thụ sản phẩm, chính sách khuyến khích phát triển làng nghề nông thôn, công tác đánh giá, phân hạng sản phẩm được thực hiện chặt chẽ, công khai đã tạo được uy tín với người tiêu dùng.
 |
| Sản phẩm OCOP Quảng Ngãi từng bước nâng tầm, tạo được uy tín với người tiêu dùng. |
Tính đến thời điểm này, toàn tỉnh Quảng Ngãi có 204 sản phẩm đạt OCOP 3-4 sao, trong đó có 17 sản phẩm đạt 4 sao và 187 sản phẩm đạt 3 sao; 128 chủ thể có sản phẩm đạt OCOP, trong đó có 21 doanh nghiệp với 22 sản phẩm, 33 hợp tác xã với 50 sản phẩm, 74 cơ sở sản xuất/hộ kinh doanh với 132 sản phẩm; đã xây dựng 13 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, trong đó, Nhà nước hỗ trợ 6 điểm; xã hội hóa 7 điểm.
Hình thành sản phẩm đặc trưng địa phương
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi, điểm nhấn của chương trình OCOP ở Quảng Ngãi là bước đầu hình thành được các sản phẩm đặc trưng gắn với từng địa phương như: hành tỏi Lý Sơn, quế Trà Bồng, rượu cần Ba Tơ, làng rèn Tịnh Minh, chổi đót Phổ Phong, trái cây Nghĩa Hành. Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã có chủ trương ưu tiên, khuyến khích sử dụng sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng của tỉnh làm tặng phẩm cho du khách, làm quà tặng trong các dịp lễ, tết, hội nghị, hội thảo; làm quà tặng cho đoàn viên công đoàn, bạn bè, người thân nên mang lại hiệu ứng tốt, giúp chủ thể bán được hàng hóa nhiều hơn.
 |
|
Hành, tỏi Lý Sơn, sản phẩm OCOP đặc trưng của tỉnh Quảng Ngãi. |
Cùng với đó, các sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP có bước tiến về chất lượng, đa dạng về mẫu mã, bao bì, đảm bảo điều kiện, quy định về tem, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác và cơ sở sản xuất kinh doanh đã thấy được lợi ích của chương trình OCOP nên rất hăng hái tham gia, từ đó sản phẩm OCOP Quảng Ngãi có chiều hướng tăng lên.
Việc ứng dụng khoa học công nghệ, 100% sản phẩm OCOP được gắn tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm, mã số mã vạch; 100% các sản phẩm OCOP 4 sao được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu chứng nhận thông thường hoặc được các tổ chức cho phép sử dụng nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý như tỏi Lý Sơn, quế Trà Bồng. Ngoài ra, một số sản phẩm OCOP đã áp dụng thực hiện quy trình sản xuất VietGAP, chế biến và chế biến sâu đạt chứng nhận 5S, HACCP, ISO 22000, HALAL.
 |
|
Sản phẩm OCOP Quảng Ngãi đa dạng mẫu mã, bao bì, đảm bảo điều kiện, quy định về tem, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. |
Để mở rộng thị trường và tiếp cận người tiêu dùng, các cơ quan chức năng đã hỗ trợ đưa 130 sản phẩm OCOP lên sàn giao dịch thương mại điện tử tỉnh Quảng Ngãi hoặc mở rộng kênh tiêu thụ sản phẩm như tham gia các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada, Tiki, tiktok shop), mạng xã hội như Facebook, Zalo để quảng bá sản phẩm, nâng cao thương hiệu và tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp.
Điểm nghẽn của OCOP
Theo ông Nguyễn Thanh Hiên, Phó chánh Văn phòng Điều phối Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tỉnh Quảng Ngãi, mặc dù chương trình OCOP đã thật sự lan tỏa trên khắp địa bàn tỉnh, nhưng việc xây dựng sản phẩm OCOP của tỉnh trong thời gian qua bộc lộ nhiều hạn chế, tồn tại cần sớm khơi thông.
Phân tích “điểm nghẽn” của chương trình OCOP, ông Nguyễn Thanh Hiên cho rằng, các cấp, các ngành có nhiều chính sách hỗ trợ trong công tác xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP nhưng nhiều chủ thể không tham gia, vì vậy sản phẩm sau khi công nhận OCOP chưa được thị trường tiêu thụ biết đến.
 |
|
Chương trình OCOP Quảng Ngãi còn nhiều “điểm nghẽn” cần sớm được khơi thông. |
Quy mô, năng lực quản trị các tổ chức kinh tế tham gia chương trình còn nhỏ và yếu, thiếu kiến thức về kinh tế thị trường và phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị, việc ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất, chế biến sản phẩm còn hạn chế. Nhiều chủ thể chưa đầu tư, mạnh dạn bán sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội và trên các nền tảng ứng dụng khác.
Nhiều hợp tác xã, đặc biệt là những hợp tác xã nhỏ, gặp khó khăn trong việc huy động nguồn vốn để triển khai các công nghệ số. Hạ tầng công nghệ ở các vùng nông thôn đặc biệt các huyện miền núi còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng triển khai các giải pháp số.
Ứng dụng khoa học công nghệ vào OCOP
Để tháo gỡ những điểm nghẽn nêu trên, theo ông Nguyễn Thanh Hiên cần phải nhanh chóng ứng dụng khoa học công nghệ vào chương trình OCOP. Cụ thể, áp dụng công nghệ mã Qr code và các hệ thống quản lý thông tin để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Điều này giúp gia tăng niềm tin của người tiêu dùng, minh bạch quá trình sản xuất, và đáp ứng các yêu cầu về an toàn thực phẩm của thị trường trong và ngoài nước.
Triển khai ứng dụng công nghệ sinh học trong nông nghiệp giúp cải thiện giống cây trồng, vật nuôi và xử lý các loại chế phẩm sinh học để giảm thiểu sử dụng hóa chất. Các sản phẩm nông nghiệp như rau củ, trái cây, và các sản phẩm thủ công từ dược liệu địa phương cũng được cải thiện về chất lượng và năng suất nhờ công nghệ này.
 |
|
Ứng dụng khoa học công nghệ là ưu tiên hàng đầu của chương trình OCOP Quảng Ngãi. |
Áp dụng công nghệ sấy khô, hút chân không, hoặc chiếu xạ để bảo quản thực phẩm lâu hơn mà vẫn giữ được chất lượng. Việc ứng dụng công nghệ chế biến còn giúp tạo ra các sản phẩm phong phú hơn từ nông sản địa phương, từ đó gia tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm OCOP. Xây dựng thương hiệu và sử dụng các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội và website để mở rộng thị trường và tiếp cận người tiêu dùng mới. Công nghệ marketing số cũng được triển khai để hỗ trợ quảng bá các sản phẩm OCOP, giúp các sản phẩm địa phương dễ dàng tiếp cận thị trường lớn hơn.
Đào tạo và nâng cao năng lực công nghệ chủ thể OCOP nhằm nâng cao kỹ năng sử dụng công nghệ, quản lý và tiếp thị đồng thời giúp họ làm quen với các công nghệ mới và tăng cường kỹ năng vận hành. Đồng thời, Nhà nước và các cơ quan quản lý hỗ trợ vốn, vay vốn ưu đãi cho các hợp tác xã đầu tư vào hạ tầng công nghệ và các giải pháp số. Điều này giúp giảm áp lực tài chính và tạo điều kiện cho các hợp tác xã có thể tiếp cận các công nghệ mới.
“Bên cạnh ưu tiên phát triển các sản phẩm truyền thống, có lợi thế của từng vùng miền, tiếp tục nghiên cứu phát triển các sản phẩm mới có tiềm năng, các địa phương cần đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền về chương trình OCOP. Từ đó, góp phần tôn vinh các giá trị đích thực tốt đẹp của chương trình OCOP tới người dân; chia sẻ về cách làm hay, sáng tạo trong phát triển sản phẩm, xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP gắn với giữ gìn và phát huy các giá trị bản sắc văn hóa địa phương”, ông Nguyễn Thanh Hiên nhấn mạnh.
