Hợp tác xã góp phần phát triển kinh tế, xã hội

(Báo Quảng Ngãi)- Nhiều năm qua, kinh tế tập thể, hợp tác xã (HTX) đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội của cả nước nói chung và của tỉnh nói riêng.

Sự ra đời của hợp tác xã có ý nghĩa quan trọng

Ngay sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, ngày 11/4/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết thư kêu gọi điền chủ, nông gia Việt Nam tham gia HTX nông nghiệp. Trong thư, Bác Hồ đã viết: “Việt Nam là một nước sống về nông nghiệp, nền kinh tế lấy canh nông làm gốc… nông dân giàu thì nước ta giàu, nông nghiệp ta thịnh thì nước ta thịnh”; “nông dân muốn giàu, nông nghiệp muốn thịnh thì cần phải có HTX”; “Hợp tác xã là hợp vốn, hợp sức với nhau. Vốn nhiều, sức mạnh, thì khó nhọc ít mà lợi ích nhiều”… Người tha thiết kêu gọi: “Hỡi đồng bào điền chủ nông gia, anh em ta ai chẳng mong được đầy đủ, giàu có, ai chẳng mong cho nước thịnh dân cường. Vậy chúng ta hãy mau mau chung vốn góp sức, lập nên HTX nông nghiệp ở khắp nơi; từ làng mạc cho đến tỉnh thành đâu đâu cũng phải có HTX”. Với những cơ sở và ý nghĩa to lớn của ngày 11/4, ngày 27/7/2011, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1268/QĐ-TTg công nhận ngày 11/4 hằng năm là ngày HTX Việt Nam. 

Lãnh đạo Liên minh Hợp tác xã tỉnh tham quan dây chuyền sản xuất các sản phẩm từ chuối mốc tại Hợp tác xã Sản xuất nông lâm nghiệp và thương mại dịch vụ Sơn Bua (Sơn Tây).

Thực hiện tư tưởng của Bác, từ năm 1945, ngay sau khi Việt Nam giành được độc lập, Đảng, Nhà nước đã quan tâm chỉ đạo thành lập HTX. Trước tiên là tổ chức hình thành các mô hình hợp tác giản đơn như tổ đổi công, tổ vần công, tổ vay vốn… Đến năm 1948, HTX đầu tiên được thành lập tại chiến khu Việt Bắc, sau đó được phát triển rộng ra các tỉnh, thành phố.

Tại Quảng Ngãi, những HTX đầu tiên được thành lập từ năm 1977. Đến năm 1979, toàn tỉnh xây dựng được 354 HTX và 368 tập đoàn sản xuất, tập hợp được 91% số hộ nông dân, hơn 70% ruộng đất, 89% trâu và bò. Hợp tác xã là nòng cốt trong việc khai hoang, phục hóa, khôi phục và mở rộng sản xuất sau chiến tranh. Cùng với HTX nông nghiệp, HTX giao thông vận tải, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thủy sản, tín dụng, mua bán cũng được thành lập và phát triển.

Những năm 80 của thế kỷ trước, phong trào phát triển HTX ở Quảng Ngãi đạt đến đỉnh cao, là thành phần kinh tế quan trọng góp phần to lớn vào phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh. Đội ngũ cán bộ chủ chốt của xã hầu như được rèn luyện và trưởng thành từ phong trào HTX, một số người đã vươn lên trở thành lãnh đạo huyện, sở, ngành.

Khi đất nước chuyển sang cơ chế thị trường, HTX trong cả nước nói chung, của tỉnh Quảng Ngãi nói riêng, đại bộ phận rơi vào khó khăn, lúng túng, hiệu quả hoạt động thấp. Tuy nhiên, một số HTX đã tổ chức lại và thích nghi được với cơ chế mới, làm ăn có hiệu quả, được xã viên tin tưởng, gắn bó.

Có nhiều đóng góp trong phát triển kinh tế

Từ khi Luật HTX 2012 ra đời, nhận thức của cán bộ và nhân dân về mô hình HTX kiểu mới được nâng cao. Cùng với sự hỗ trợ, đầu tư từ các chương trình, dự án, các HTX đã dần quan tâm, chú trọng thực hiện liên kết theo chuỗi giá trị trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, giúp nâng cao hiệu quả sản xuất của HTX cũng như tăng thu nhập cho người dân.

Tính đến tháng 3/2025, toàn tỉnh có 325 HTX, với hơn 292 nghìn thành viên. Tổng số lao động làm việc thường xuyên trong HTX hơn 3.850 người. Doanh thu bình quân của các HTX đạt 2,1 tỷ đồng/năm, lợi nhuận trước thuế của HTX bình quân đạt 120 triệu đồng/HTX; thu nhập bình quân của thành viên các HTX đạt 62 triệu đồng/người/năm, thu nhập của người lao động bình quân 56 triệu đồng/người/năm.

Bên cạnh nhanh nhạy trong thay đổi tư duy sản xuất, tận dụng tối đa những lợi thế vùng miền, nhiều HTX còn làm tốt dịch vụ hậu cần, giữ thế chủ động trong sản xuất, tiêu thụ nông sản, từng bước tạo thế mạnh về kinh tế cho HTX và xã viên. Điển hình như các HTX Sản xuất nông lâm nghiệp và thương mại dịch vụ Sơn Bua; HTX Nông nghiệp và dịch vụ Sơn Liên; HTX Nông nghiệp Đức Hòa; HTX Nông nghiệp Đức Nhuận; HTX Sản xuất và kinh doanh nấm Đức Nhuận, HTX Nông nghiệp công nghệ cao Trà Bồng…

Phó Chủ tịch phụ trách Liên minh HTX tỉnh Hồ Quý Nhân nhấn mạnh, kinh tế tập thể, HTX khẳng định vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế, xã hội địa phương, bởi không chỉ huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội vào sản xuất, kinh doanh mà còn tạo thêm việc làm, cải thiện đời sống nhân dân. Đây cũng là yếu tố then chốt trong việc hoàn thành tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới tại các địa phương. Thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động, tích cực hỗ trợ, giúp các HTX hoạt động ngày càng hiệu quả theo đúng Luật HTX năm 2023.

Bài, ảnh: HỒNG HOA

TIN, BÀI LIÊN QUAN: