[Emagazine]. Cấp giấy phép khai thác thủy sản chưa đạt yêu cầu 

(Báo Quảng Ngãi)- Theo quy định, 100% tàu cá hoạt động phải được cấp giấy phép khai thác thủy sản (GPKTTS). Tuy nhiên, hiện nay trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều tàu cá có chiều dài dưới 15m chưa có GPKTTS. 

Đầu tháng 8/2023, tàu cá của ngư dân Nguyễn Việt, ở huyện Lý Sơn được Sở NN&PTNT đưa ra khỏi danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm quy định về khai thác hải sản bất hợp kháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Để có được kết quả này, anh Việt đã nỗ lực hoàn tất hồ sơ cần thiết để được cấp GPKTTS. “Trước đây, các giấy tờ như giấy chứng nhận đăng ký tàu cá, giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá của tôi bị cháy, nhưng tôi không đi làm lại, nên không đủ điều kiện để được cấp GPKTTS. Thời gian gần đây, nhận thấy việc thiếu các giấy tờ cần thiết không chỉ khiến tàu của mình không thể vươn khơi mà còn ảnh hưởng chung đến công tác chống khai thác IUU của tỉnh, nên tôi làm lại các giấy tờ và được cấp GPKTTS trở lại”, anh Việt chia sẻ.

Xã Nghĩa An (TP.Quảng Ngãi) có hơn 60 tàu cá có chiều dài dưới 15m chưa có giấy phép khai thác thủy sản.

Quanh năm khai thác ở vùng biển ven bờ, ngư dân Phạm Văn Thuận, ở xã Nghĩa An (TP.Quảng Ngãi) chủ quan không làm hồ sơ đề nghị cấp GPKTTS. Khi các ngành chức năng siết chặt quản lý hoạt động khai thác hải sản, tàu của ông Thuận không được vươn khơi vì không có GPKTTS. Ngay sau đó, ông hoàn tất hồ sơ đề nghị cấp GPKTTS. Đến tháng 8/2023, sau khi có giấy phép, tàu cá của ông chính thức được xóa tên khỏi danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU.

Theo thống kê của Chi cục Thủy sản tỉnh, từ tháng 2/2023 đến nay, toàn tỉnh có thêm 64 tàu cá có chiều dài từ 6m đến dưới 15m được cấp GPKTTS. Đây là nỗ lực của các ngành chức năng và địa phương trong siết chặt quản lý và đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân hoàn tất các thủ tục để được cấp GPKTTS theo quy định. Mặc dù chuyển biến tích cực, nhưng toàn tỉnh vẫn còn hơn 490 tàu cá có chiều dài từ 6m đến dưới 15m chưa có GPKTTS. Ở nhóm tàu này, tỷ lệ cấp GPKTTS mới chỉ đạt hơn 57%.

Thành viên Nghiệp đoàn nghề cá xã Nghĩa Phú, TP.Quảng Ngãi (bên phải) tuyên truyền về chống khai thác IUU cho ngư dân.

Tại TX.Đức Phổ, hiện còn 38 tàu cá có chiều dài từ 6m đến dưới 15m chưa được cấp GPKTTS. Theo Phó Chủ tịch UBND TX.Đức Phổ Võ Minh Vương, hầu hết những con tàu này đều đang neo đậu ở các tỉnh khác, ít về địa phương. Hiện địa phương đang vận động, tuyên truyền, kêu gọi các chủ tàu trở về địa phương, hoàn tất các thủ tục để được cấp GPKTTS trước tháng 10/2023.

Còn tại TP.Quảng Ngãi, 131 tàu cá thuộc nhóm tàu có chiều dài từ 6m đến dưới 15m cũng chưa có GPKTTS, trong đó nhiều nhất là xã Nghĩa An, với 62 tàu. Theo chính quyền địa phương, các tàu này phần lớn đều không có bản vẽ hồ sơ thiết kế tàu. Một số tàu cá trong quá trình khai thác và bị hỏng máy, chủ tàu tự ý mua máy cũ không có chứng từ, hóa đơn nên không đủ điều kiện gia hạn đăng ký, đăng kiểm và cấp GPKTTS. Một số khác, ngư dân tự ý mua động cơ ô tô rồi “biến tấu” thành máy tàu. “Những trường hợp ngư dân sử dụng động cơ ô tô làm máy của tàu, nếu muốn được cấp GPKTTS, ngư dân phải mua lại máy khác, đảm bảo chất lượng và đầy đủ giấy tờ. Chi phí mua máy dao động từ 150 – 300 triệu đồng. Trong khi sản lượng đánh bắt hải sản vùng ven bờ và vùng lộng của các chủ tàu có tàu cá dưới 15m ngày càng thấp, nên nhiều ngư dân chưa đủ kinh phí để mua máy”, ông Lê Thanh Phước, thành viên Nghiệp đoàn Nghề cá xã Nghĩa An cho biết. 

Phần lớn những tàu chưa được cấp giấy phép khai thác thủy sản là do máy tàu chưa đảm bảo.

Đối với huyện Bình Sơn, hiện có hơn 200 tàu cá có chiều dài từ 6m đến dưới 15m chưa có GPKTTS. UBND huyện đang phối hợp với các xã rà soát, phân loại các vướng mắc khiến tàu cá chưa được cấp GPKTTS để có hướng xử lý. “Các tàu cá này, phần lớn do ngư dân tự ý cải hoán, sửa chữa, nâng cấp làm thay đổi thiết kế của tàu, nên không đủ điều kiện để được cấp GPKTTS. Một số khác, do chủ tàu chủ quan, không hoàn tất thủ tục để được cấp GPKTTS. Qua rà soát, phân loại, địa phương làm việc với từng chủ tàu để tuyên truyền, hướng dẫn làm các thủ tục cấp GPKTTS. Cùng với đó, tăng cường công tác kiểm tra, xử phạt nghiêm đối với các chủ tàu nếu vi phạm, kiên quyết không cho tàu cá xuất bến nếu không có đủ các giấy tờ theo quy định”, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn Ung Đình Hiền cho biết.

Theo Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Nguyễn Văn Mười, từ tháng 2/2023 đến nay, mặc dù số lượng tàu cá từ 6m đến dưới 15m được cấp GPKTTS tăng từ 600 lên 664 tàu. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng cách khá xa để có thể đảm bảo 100% tàu cá được cấp GPKTTS theo quy định. Vướng mắc chủ yếu khiến các tàu cá này không được cấp GPKTTS là do các chủ tàu không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc máy trên tàu cá, thậm chí có nhiều chủ tàu còn tự ý sử dụng động cơ ô tô để cải tạo thành máy của tàu cá.

Để nâng cao tỷ lệ cấp GPKTTS đối với nhóm tàu cá này, Chi cục Thủy sản tỉnh cùng các đơn vị liên quan đã tổ chức nhiều cuộc đối thoại với ngư dân; trực tiếp xuống cơ sở hướng dẫn từng chủ tàu có nhu cầu về các giấy tờ cần bổ sung để được cấp GPKTTS. Tuy nhiên, do vướng mắc liên quan đến máy tàu không đảm bảo chất lượng, ngư dân chưa mua lại máy theo đúng quy định nên đành chấp nhận để tàu nằm bờ.