Mặc dù đạt nhiều kết quả trong giảm nghèo, nhưng hiện tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh Cao Bằng vẫn còn rất cao. Tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất, thiếu phương tiện sản xuất được xác định là một trong những nguyên nhân khiến công tác giảm nghèo của tỉnh gặp rất nhiều khó khăn.Năm 2024, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên đặt mục tiêu phấn đấu giảm tỉ lệ hộ nghèo đa chiều 2,12%, thoát 517 hộ nghèo, hộ cận nghèo, trong đó giảm 387 hộ thoát nghèo và 130 hộ thoát cận nghèo.Sáng 30/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu.Công tác bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) luôn được xác định là nhiệm vụ thường xuyên và quan trọng của các cấp ủy đảng, hệ thống chính trị và mỗi người dân. Để thực hiện tốt nhiệm vụ trên, thời gian qua Chi cục Kiểm lâm tỉnh Tuyên Quang luôn chủ động triển khai nhiều giải pháp, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng.Sáng 30/10, tại Tp. Phan Rang- Tháp Chàm, Ban Chỉ đạo Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” tỉnh Ninh Thuận tổ chức Diễn đàn “Lắng nghe tiếng nói của các doanh nghiệp và nhà phân phối hàng Việt”, năm 2024.Bà Nguyễn Thị Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND huyện Thuận Nam (tỉnh Ninh Thuận) cho biết, trong năm 2024, nguồn vốn Chương trình MTQG phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719) đã hỗ trợ cho địa phương 9.319 triệu đồng để triển khai các dự án, tiểu dự án trên địa bàn huyện. Cộng với nguồn vốn chuyển tiếp từ năm 2022 và 2023 sang 2024, nâng tổng nguồn vốn đầu tư cho Chương trình hơn 25.957 triệu đồng.Với mục tiêu ứng dụng công nghệ thông tin nhằm phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh, ngành Du lịch tỉnh Quảng Ngãi đã chủ động áp dụng nhiều công nghệ số, để phát triển du lịch bền vững.Du lịch luôn được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh Lào Cai; tuy nhiên, do ảnh hưởng hoàn lưu cơn bão số 3, ngành kinh tế này hiện đang gặp nhiều khó khăn. Trước tình hình đó, các cấp, ngành, các doanh nghiệp trong tỉnh Lào Cai đã và đang có nhiều giải pháp tích cực, linh hoạt để khôi phục du lịch sau mưa lũ.Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 29/10, có những thông tin đáng chú ý sau: Quảng Bình thiệt hại nghiêm trọng do mưa lũ. “Chạm Sa Pa – Chạm những tầng mây năm 2024″. Nữ nghệ nhân dân tộc Khmer làm sống dậy làng nghề. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.Mặc dù đạt nhiều kết quả trong giảm nghèo, nhưng hiện tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh Cao Bằng vẫn còn rất cao. Tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất, thiếu phương tiện sản xuất được xác định là một trong những nguyên nhân khiến công tác giảm nghèo của tỉnh gặp rất nhiều khó khăn.Chiều 30/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Phòng không nhân dân.Năm 2024, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên đặt mục tiêu phấn đấu giảm tỉ lệ hộ nghèo đa chiều 2,12%, thoát 517 hộ nghèo, hộ cận nghèo, trong đó giảm 387 hộ thoát nghèo và 130 hộ thoát cận nghèo.Chiều 30/10, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội tổ chức Hội nghị gặp mặt các cơ quan báo chí, để thông tin về Hội giảng nhà giáo giáo dục nghề nghiệp (GDNN) toàn quốc năm 2024.Nhờ thực hiện hiệu quả chính sách đối với Người có uy tín, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông phát huy tốt vai trò của Người có uy tín trên các lĩnh vực, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng để người dân tin và nghe theo. Từ đó, góp phần vào việc thực hiện mục tiêu chung phát triển kinh tế – xã hội, bảo tồn văn hóa truyền thống trong vùng đồng bào DTTS ở đại phương.
Quỹ đất eo hẹp
Phong Châu (huyện Trùng Khánh), là một trong 3 xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) sớm nhất ở tỉnh Cao Bằng, chính thức “về đích” năm 2016. Với nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và đồng bào các dân tộc, đến nay, Phong Châu vẫn duy trì các tiêu chí, và phấn đấu hoàn thành các tiêu chí xã đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2021 – 2025 theo Quyết định số 1018/QĐ-UBND ngày 15/8/2022 của UBND tỉnh Cao Bằng.
Theo ông Hoàng Ích Kiên, Phó Chủ tịch UBND xã Phong Châu, để hoàn thành các tiêu chí xã đạt chuẩn NTM nâng cao, xã đã và đang tập trung cao độ để giải quyết những “điểm nghẽn” trong phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn, nhất là tiêu chí thu nhập. Người dân Phong Châu chủ yếu sản xuất nông, lâm nghiệp; để nâng cao thu nhập thì bên cạnh cần tư liệu sản xuất, nhất là đất sản xuất, người dân Phong Châu cũng cần phương tiện sản xuất (vốn, công cụ, máy móc,…).
Tuy nhiên, việc giải bài toán nâng cao thu nhập cho người dân xã Phong Châu, từ việc mở rộng diện tích canh tác sẽ là rất khó khăn. Xã có diện tích tự nhiên rộng (2.577 ha) nhưng chủ yếu núi đá; diện tích đất sản xuất nông nghiệp chỉ có 367,11ha. Trong khi toàn xã có 518 hộ, với khoảng 2.065 nhân khẩu.
Không chỉ khó mở rộng diện tích đất canh tác cho người dân để thúc đẩy phát triển sản xuất, mà ở xã Phong Châu, quỹ đất ở cũng rất hạn hẹp. Toàn xã có 374,77 ha đất phi nông nghiệp, đã cơ bản được bố trí để xây công trình trụ sở hành chính, công trình phục vụ kinh tế – xã hội, dân sinh và đất ở. Vì thế, không ít hộ trên địa bàn xã thuộc diện nghèo vì thiếu đất ở, nhà ở, một hộ có nhiều nhân khẩu cùng chung sống.
Gia đình ông Hoàng Văn Cầu, sinh năm 1958, dân tộc Tày, ở Bản Viết là một ví dụ. Cả nhà có 9 nhân khẩu, cùng chung một hộ, hiện đang thuộc danh sách hộ nghèo của xã Phong Châu. Tương tự là hộ nghèo Nông Văn Đề, sinh năm 1987, dân tộc Tày, ở bản Phia Bó – Cô Bây, nhà có 6 nhân khẩu; hộ nghèo Nông Văn Khôn, sinh năm 1964, ở bản Tân Phong, nhà có 5 nhân khẩu;…
Không riêng ở Phong Châu mà trên địa bàn tỉnh Cao Bằng, nhiều gia đình do do thiếu đất ở, đất sản xuất nên đang thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo. Theo Báo cáo số 3624/BC-UBND ngày 28/12/2023 của UBND tỉnh Cao Bằng, toàn tỉnh có 6.369 hộ nghèo và 2.799 hộ cận nghèo không có đất sản xuất, đất ở.
“Ngoài ra, toàn tỉnh còn có 21.357 hộ nghèo và 12.091 hộ cận nghèo không có vốn sản xuất, kinh doanh; 7.257 hộ nghèo và 3.007 hộ cận nghèo không có công cụ/phương tiện sản xuất”, Báo cáo số 3624/BC-UBND của UBND tỉnh Cao Bằng nêu rõ.
Khó giải ngân
Giai đoạn 2021 – 2025, tỉnh Cao Bằng triển khai thực hiện 10/10 dự án thành phần của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719). Đây là nguồn lực quan trọng để tỉnh giải quyết căn bản những vấn đề bức thiết của một bộ phận đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh; trong đó có nhu cầu về đất ở, đất sản xuất.
Hỗ trợ đất ở, đất sản xuất là nội dung chính sách thuộc Dự án 1 của Chương trình MTQG 1719. Để triển khai nội dung này, ngày 30/12/2022, UBND tỉnh Cao Bằng đã ban hành Quyết định số 41/2022/QĐ-UBND quy định về định mức đất ở, định mức bình quân đất nông nghiệp cho hộ DTTS nghèo; hộ nghèo dân tộc Kinh sinh sống ở xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2025.
UBND tỉnh Cao Bằng giao Ban Dân tộc tỉnh chủ trì, phối hợp với các Sở, Ban ngành chức năng liên quan, hướng dẫn UBND các huyện, thành phố tổ chức rà soát, đối chiếu, xác định hộ DTTS nghèo; hộ nghèo dân tộc Kinh sinh sống ở xã, thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào DTTS và miền núi thiếu hoặc chưa có đất ở, chưa có đất nông nghiệp; có nhu cầu hỗ trợ đất ở, đất nông nghiệp.
Các địa phương trên địa bàn tỉnh thực hiện rà soát đối tượng đủ điều kiện và có nhu cầu hỗ trợ đất ở, đất nông nghiệp trên địa bàn, gửi Ban Dân tộc tỉnh để tổng hợp, thẩm định, trình UBND tỉnh xem xét, quyết định.
Trong Quyết định số 41/2022/QĐ-UBND của UBND tỉnh Cao Bằng, định mức bình quân đất nông nghiệp của hộ gia đình được tính theo công thức: Số nhân khẩu của hộ x 590m2 (590m2 là định mức diện tích bình quân đất chuyên trồng lúa của 01 nhân khẩu). Trong điều kiện trên 90% tổng diện tích tự nhiên của tỉnh là núi đá, sông suối; đất sản xuất nông nghiệp chỉ chiếm 1,4% diện tích đất tự nhiên thì việc bố trí quỹ đất để hỗ trợ đất sản xuất cho các hộ có nhu cầu là rất khó khăn.
Theo ông Bế Văn Hùng, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Cao Bằng, trước đây, trong giai đoạn 2016 – 2020, để triển khai chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS theo Quyết định số 2085/QĐ-TTg ngày 31/10/2016, thống kê từ các địa phương cho thấy, toàn tỉnh còn hơn 960 hộ DTTS có nhu cầu hỗ trợ về đất ở và trên 3.660 hộ cần hỗ trợ về đất sản xuất. Tuy nhiên, tỉnh cũng không thực hiện được do chưa bố trí được quỹ đất.
Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS, thúc đẩy tiến độ giải ngân Dự án 1 thuộc Chương trình MTQG 1719, ngày 11/10/2024, UBND tỉnh Cao Bằng đã có Tờ trình số 2722/TTr-UBND, trình HĐND tỉnh xem xét, ban hành Nghị quyết quy định chính sách về đất đai đối với đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh. Việc ban hành chính sách này cũng nhằm cụ thể hóa những quy định mới của Luật Đất đai năm 2024.
Bài cuối: Phát huy nội lực từ cộng đồng
