Xã vùng cao Trà Cang bảo tồn văn hóa từ sức dân

Tại thôn 1 (xã Trà Cang, Nam Trà My), sự đồng lòng chung sức của nhân dân trong thôn đã giúp xây dựng hoàn thành nhà sinh hoạt cộng đồng thôn (người dân gọi là nhà quật).

Bà Trương Thị Luông – Bí thư Chi bộ, Thôn trưởng thôn 1 cho biết: “Việc xây dựng nhà quật làm nơi sinh hoạt chung cho dân làng đã được người dân trong thôn đồng tình ủng hộ.

Theo đó, người dân tự nguyện hiến đất, đóng góp công sức để làm nhà. Đáng chú ý, các già làng sát sao trong quá trình thực hiện về mẫu nhà quật, hoa văn trang trí… đúng với truyền thống văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây.

Khi có lễ hội ở thôn, toàn bộ người dân đều tập trung về nơi sinh hoạt chung, mặc trang phục truyền thống, tổ chức sinh hoạt hát dân ca… để con cháu đời sau hiểu và chung tay gìn giữ”.

Như lời già làng Hồ Văn Thập – nghệ nhân đàn đá (thôn 2, xã Trà Cang): “Ngoài thời gian lên rẫy, tôi tranh thủ lội qua từng con suối, leo lên những vách đá cheo leo tìm những thanh đá mảnh, phù hợp, có âm thanh hay để phục dựng lại bộ đàn đá của đồng bào mình.

Khi đi tìm đá tôi cũng hay đưa các bạn trẻ trong làng đi cùng để chỉ bày các công đoạn làm nên bộ đàn đá. Về làng, tôi tranh thủ ban đêm truyền lại các điệu nhạc cho lớp trẻ, bởi nếu không làm sớm sẽ rất khó trong việc bảo tồn giá trị văn hóa trước sự mai một ngày càng lớn”.

Tại xã Trà Cang, từ năm 2020 đến nay, nhờ vào sự chung sức đóng góp của nhân dân, xã đã sưu tầm được các vật phẩm văn hóa quý giá. Đó là những vật dụng hằng ngày như teo, giỏ, nia, lét, đàn đá, đàn tơ rưng…

Ông Nguyễn Đỗ Trí – Phó Chủ tịch UBND xã Trà Cang cho biết, xã đã phục dựng được lễ hội cúng máng nước, bên cạnh lễ hội mừng lúa mới của đồng bào Xơ Đăng.

Một số nghề truyền thống cũng được phục hồi như nghề làm rượu cần bằng men truyền thống, nghề dệt thổ cẩm, hát đối đáp dân tộc Xơ Đăng. Trong bảo tồn văn hóa thì sự chung tay của người dân có vai trò hết sức quan trọng, đóng góp công sức, hiện vật, tri thức bản địa…

Từ đó góp phần gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa phục vụ cho du lịch, từng bước nâng cao đời sống nhân dân. Ngoài sự đầu tư của Nhà nước, người dân đóng vai trò chủ thể trong việc bảo tồn văn hóa dân tộc, chính sức dân phục dựng lại bản sắc của dân tộc mình mới đem lại hiệu quả tích cực và bền vững.