Theo văn bản của UBND tỉnh Quảng Nam, sống dựa vào thiên nhiên nên từ xa xưa đồng bào các dân tộc thiểu số cư trú quanh dãy núi Ngọc Linh, đặc biệt là đồng bào dân tộc Xơ Đăng đã biết đến loài cây thuốc quý – nhân sâm Ngọc Linh mọc trong các khu rừng nguyên sinh. Đồng bào các dân tộc thiểu số gọi đó là cây “thuốc giấu” – một loại thần dược có tác dụng chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe rất tốt.
Đây là tri thức dân gian có giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc gắn liền với nền nông nghiệp nương rẫy và kinh tế rừng. Điều này cũng minh chứng cho sự gắn bó, gần gũi và hòa hợp với môi trường thiên nhiên của cộng đồng cư dân nơi đây.
UBND tỉnh Quảng Nam khẳng định, việc tiếp cận, nhân giống, trồng và chế biến sâm Ngọc Linh mang lại giá trị kinh tế rất cao, cho thấy sự thay đổi, phát triển về tập quán sản xuất từ khai thác, hái lượm sang sản xuất tập trung, đầu tư thâm canh chuyên sâu, nhờ đó một bộ phận người dân huyện Nam Trà My thoát nghèo bền vững.
Qua quá trình thực hành di sản, cộng đồng địa phương đã đúc kết được nhiều kinh nghiệm quý báu, hình thành nên hệ thống tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh khá hoàn chỉnh.
Tri thức dân gian khai thác, trồng và chế biến sâm Ngọc Linh của đồng bào các dân tộc thiểu số ở huyện Nam Trà My có thể xem là kho tàng quý giá, vừa mang giá trị văn hóa, vừa có ý nghĩa to lớn về phát triển kinh tế – xã hội. Bên cạnh những tiềm năng từ cây sâm mang lại thì việc bảo tồn và phát huy tri thức dân gian nghề nghiệp trong việc khai thác, trồng, chế biến sâm Ngọc Linh cũng cần được bảo lưu, gìn giữ.
Với những giá trị nổi bật nêu trên, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể, UBND tỉnh Quảng Nam đã giao Sở VH-TT&DL, UBND huyện Nam Trà My tổ chức kiểm kê, xây dựng hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể “Tri thức dân gian khai thác, trồng và chế biến sâm Ngọc Linh, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam”.
Đến nay, hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể nêu trên đã hoàn thành theo đúng quy định. UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ VH-TT&DL xem xét, quyết định đưa “Tri thức dân gian khai thác, trồng và chế biến sâm Ngọc Linh, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam” vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
