Núi Thành bảo tồn, phát huy giá trị di tích gắn với giáo dục thế hệ trẻ

(QNO) – Bên cạnh gìn giữ, tu bổ các di tích lịch sử, huyện Núi Thành còn chú trọng phát huy giá trị của những “địa chỉ đỏ” trên địa bàn nhằm giúp thế hệ trẻ có cơ hội tìm hiểu các “di sản” tinh thần, hun đúc lòng tự hào và trách nhiệm đối với quê hương, đất nước.

Theo Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Núi Thành, thời gian qua, địa phương đã quan tâm rà soát, lập hồ sơ đề nghị công nhận và nâng hạng các di tích quan trọng trên địa bàn để bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử, văn hóa đúng mức.

Cuối năm 2024, Núi Thành tổ chức lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh đối với hai di tích lịch sử quan trọng: Di tích lịch sử địa điểm thành lập Đội du kích Vũ Hùng (xã Tam Quang) và di tích văn hóa Mộ Thượng thư Bộ Công Trần Văn Thái (xã Tam Tiến). Đây là kết quả của quá trình khảo sát, hoàn thiện hồ sơ khoa học và sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương cùng các cơ quan chức năng.

Di tích lịch sử địa điểm thành lập Đội du kích Vũ Hùng tại xã Tam Quang là một trong những nơi ghi dấu sự ra đời của lực lượng vũ trang tỉnh Quảng Nam. Được thành lập vào ngày 4/5/1945, Đội du kích Vũ Hùng với 30 đội viên đã trở thành lực lượng tiên phong, đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Việc công nhận di tích cấp tỉnh vừa thể hiện sự tri ân đối với thế hệ đi trước vừa góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.

Cùng với đó, di tích văn hóa Mộ Thượng thư Bộ Công Trần Văn Thái tại xã Tam Tiến cũng được xếp hạng cấp tỉnh. Ông được giữ chức vụ lớn nhất trong hệ thống thủy quân của triều Nguyễn thời Gia Long và có nhiều công lao trong việc phát triển thủy quân, đặc biệt ở lĩnh vực đóng thuyền chiến và thuyền vận tải. Thượng thư Bộ Công Trần Văn Thái cũng đóng vai trò rất lớn trong việc giúp triều Nguyễn thực thi, khẳng định chủ quyền ở quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa trên biển Đông cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX. Khu mộ của ông được xem là một trong những mộ cổ lớn nhất còn tồn tại ở Quảng Nam có giá trị lịch sử, văn hóa.

Đến nay, huyện Núi Thành có 39 di tích và 1 di sản văn hóa phi vật thể được xếp hạng, trong đó có 4 di tích cấp quốc gia, 1 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia và 35 di tích cấp tỉnh. Việc lập hồ sơ khoa học để đề nghị công nhận di tích cấp quốc gia đặc biệt đối với di tích Tượng đài Chiến thắng Núi thành đang được địa phương triển khai chặt chẽ, khẩn trương theo quy định của Luật Di sản văn hóa.

[VIDEO] – Một số di tích lịch sử nổi bật ở huyện Núi Thành:

Hướng tới kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Núi Thành (26/5/1965 – 26/5/2025), Núi Thành đang khẩn trương triển khai dự án tu bổ, tôn tạo di tích Tượng đài Chiến thắng Núi Thành nhằm đảm bảo hạ tầng đồng bộ, tạo điểm nhấn quan trọng trong không gian văn hóa – lịch sử của địa phương.

Dự án có tổng mức đầu tư gần 60 tỷ đồng, trong đó ngân sách tỉnh hỗ trợ 30 tỷ đồng, ngân sách huyện gần 30 tỷ đồng. Công trình sẽ tập trung vào các hạng mục trọng điểm như gia cố, sửa chữa tượng đài, cải tạo sân hành lễ, hệ thống điện, nước, đường giao thông, bãi đỗ xe và xây dựng nhà đón tiếp phục vụ du khách. Ngoài ra, huyện cũng chú trọng đến việc tôn tạo cảnh quan, bổ sung cây xanh và cải thiện không gian xung quanh để đảm bảo sự hài hòa với tổng thể di tích.

Theo kế hoạch, dự án sẽ được khởi công vào đầu tháng 4/2025 với thời gian thi công 240 ngày. Trong đó, các hạng mục quan trọng phục vụ Lễ kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Núi Thành sẽ được ưu tiên hoàn thành trước ngày 13/5/2025.

Hiện nay, Núi Thành đang tích cực phối hợp với các đơn vị liên quan nhằm tháo gỡ các vướng mắc trong quá trình triển khai, đặc biệt là công tác giải phóng mặt bằng, nguồn cung vật liệu xây dựng và điều chỉnh một số hạng mục. Để tạo thuận lợi cho việc lưu thông trong thời gian diễn ra lễ kỷ niệm, địa phương cũng đang làm việc với Công ty CP Đá Chu Lai để di dời barie quản lý xe ra vào mỏ đá.

Theo ông Huỳnh Văn Cường – Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Núi Thành, từ năm 2021 đến nay, địa phương đã triển khai hàng loạt dự án tu bổ, phục dựng các công trình mang giá trị lịch sử, văn hóa sâu sắc, góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống cách mạng.

Năm 2021, Núi Thành hoàn thành công trình xây dựng di tích Mộ Nguyễn Liệu với tổng kinh phí hơn 353 triệu đồng. Năm 2022, huyện tiếp tục nâng cấp, tu bổ di tích Nhà ông Võ Sạ với tổng mức đầu tư 1,45 tỷ đồng. Năm 2023, huyện triển khai dự án xây dựng di tích Mộ Nguyễn Chỉ (420 triệu đồng), nâng cấp Mộ và Nhà thờ Tiền hiền Tam Giang (420 triệu đồng), đồng thời thực hiện dự án tu bổ, sửa chữa di tích Nhà bà Trịnh Thị Thống với tổng kinh phí hơn 904 triệu đồng.

“Chúng tôi cũng tham mưu UBND huyện ban hành các văn bản chỉ đạo, yêu cầu UBND các xã, thị trấn, cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện tốt các nội dung về hoạt động quản lý di tích, danh thắng như rà soát, kiểm tra và đề xuất điều chỉnh các bảng chỉ dẫn, bia di tích, bia lưu niệm… theo đúng tên gọi của di tích. Đồng thời, liên tục gìn giữ hiện trạng và phát huy các giá trị truyền thống ở những di tích lịch sử trên địa bàn huyện” – ông Cường nói.

[VIDEO] – Ông Huỳnh Văn Cường – Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Núi Thành chia sẻ về công tác tu bổ, nâng cấp và phát huy các giá trị di tích lịch sử trên địa bàn huyện:

Để bảo tồn, phát huy giá trị các di tích lịch sử tại địa phương, những năm qua, Huyện đoàn Núi Thành không ngừng đẩy mạnh các hoạt động giáo dục truyền thống, góp phần đưa những “địa chỉ đỏ” trở thành điểm đến ý nghĩa cho thế hệ trẻ.

Tiêu biểu, tại địa điểm thành lập Chi bộ Quang Ánh Minh (xã Tam Hải) – chi bộ đảng đầu tiên của huyện Nam Tam Kỳ năm 1932, Huyện đoàn Núi Thành phối hợp cùng Đoàn xã Tam Hải thực hiện công trình thanh niên “Hàng cây tri ân”, trồng mới và chăm sóc hơn 100 cây xanh dọc khu vực di tích. Tại Nhà lưu niệm Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Võ Chí Công và nhiều di tích lịch sử khác, các đoàn viên thanh niên cũng đảm nhận việc duy trì vườn cây thanh niên, trồng hoa và lắp đặt hệ thống đèn năng lượng mặt trời, tạo cảnh quan trang trọng và sạch đẹp cho khu di tích.

Riêng tại Tượng đài Chiến thắng Núi Thành – nơi ghi dấu chiến công oanh liệt của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, các tổ chức Đoàn trên địa bàn huyện đã thực hiện nhiều công trình ý nghĩa như lắp đặt ghế đá, cột cờ thanh niên, bảng chỉ dẫn lịch sử, giúp du khách và các đoàn hành trình về nguồn có thêm thông tin khi đến thăm viếng, tri ân. Hằng năm, vào dịp 26/5 – ngày kỷ niệm Chiến thắng Núi Thành, Huyện đoàn đều tổ chức các hoạt động dâng hương, thắp nến tri ân và giao lưu với nhân chứng lịch sử nhằm khơi dậy lòng tự hào, ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với quê hương.

Cạnh đó, Huyện đoàn Núi Thành triển khai số hóa các “địa chỉ đỏ”, gắn mã QR cung cấp thông tin thuyết minh tại nhiều di tích. Gần đây nhất tại di tích Nhà cụ Nguyễn Y Kế (Nguyễn Kế, Nguyễn Kỵ) ở xã Tam Hiệp – một nhà nho yêu nước, vừa là thầy thuốc giàu lòng nhân ái, hay tại di tích Căn cứ Huyện ủy Nam Tam Kỳ ở xã Tam Thạnh.

Mỗi năm, Hội đồng Đội huyện, Huyện đoàn và Hội LHTN huyện tổ chức gần 200 chương trình về nguồn, đưa hàng nghìn lượt đoàn viên, đội viên đến tham quan, học tập tại các di tích lịch sử.

Anh Phan Thành Trung – Bí thư Huyện đoàn Núi Thành nhấn mạnh: “Chúng tôi thường xuyên chỉ đạo các cơ sở Đội, Đoàn tổ chức lễ kết nạp đội viên, đoàn viên tại các di tích lịch sử trên địa bàn huyện. Cạnh đó, Huyện đoàn cũng phối hợp với Hội Cựu chiến binh các cấp tổ chức các chương trình giao lưu, tọa đàm với nhân chứng lịch sử ngay tại những “địa chỉ đỏ”.

Tại Núi Thành, Nhà lưu niệm Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Võ Chí Công và Tượng đài Chiến thắng Núi Thành là hai điểm đến thu hút nhiều đoàn công tác, học sinh – sinh viên trong và ngoài tỉnh đến tìm hiểu, tham quan.

NỘI DUNG VÀ TRÌNH BÀY: PHAN VINH