Nhiều công trình dang dở
Không đường dẫn, mố phía nam cầu ĐH14 bắc qua sông Vĩnh Điện Điện Bàn) lọt giữa đất nhà dân thôn Câu Nhí nhiều năm không thể tiếp tục thi công.
Đoạn tuyến ĐH14 là một trong những hạng mục đầu tư của Dự án HA/W4 thuộc Dự án “Phát triển môi trường, hạ tầng đô thị để ứng phó biến đổi khí hậu TP.Hội An” (2015 – 2022), dù đã được gia hạn đến năm 2023 vẫn không thể hoàn thành.
Chủ đầu tư (Ban Quản lý dự án đầu tư các công trình giao thông tỉnh) buộc phải xin dừng lại vì khối lượng quá lớn, giá trị bồi thường, giải phóng mặt bằng nhiều, thời gian thực hiện lâu.
Dự án “Đường tránh lũ kết hợp phát triển đô thị Nam Phước, kết nối trung tâm hành chính huyện Duy Xuyên, quốc lộ 1, quốc lộ 14H” đã không thể hoàn thành đúng như hợp đồng thi công xây dựng.
Sau hơn 6 năm đầu tư, những gì nhìn thấy trên mặt đất của dự án này chỉ là những nhịp cầu dang dở, không thể kết nối làng lụa Mã Châu sang Duy Trung qua sông Bà Rén. Thiếu vật liệu đấu nối nền, mặt đường, không thể thi công, 3 nhà thầu đã ngừng thi công, kéo quân đi nơi khác, bỏ lại lán trại chung quanh đầy thiết bị đã bắt đầu hoen rỉ.
Dự án hồ Lộc Đại (xã Quế Hiệp, Quế Sơn) dự định sẽ hoàn thành năm 2020, nhưng không thể tiến hành đầu tư thêm vì thiếu tiền chi trả bồi thường, thiếu đất đắp thân đập. Chưa biết khi nào dự án (291 tỷ đồng) có thể hoàn thành, cung cấp nước tưới cho 500ha đất canh tác 2 xã Quế Hiệp, Quế Thuận (Quế Sơn)…
Các dự án lớn kể trên là một phần rất nhỏ trong danh sách các dự án đầu tư công chậm tiến độ, kéo dài nhiều năm, hết thời gian thi công vẫn không thể hình thành trải khắp 18 huyện, thị trên địa bàn tỉnh, từ giao thông, cảng cá, khu tái định cư đến trường học…
Sau 3 cuộc rà soát (bắt đầu từ ngày 28/11/2024), UBND tỉnh công bố (ngày 28/2/2025) có đến 55 dự án bị chậm tiến độ; trong đó 11 dự án thuộc các sở, ngành, 44 dự án ở các địa phương. Mới đây, ngày 13/3/2025, thêm 34 dự án chậm tiến độ đã được công bố.
Ông Nguyễn Như Công – Giám đốc Sở Tài chính nói, các dự án chậm tiến độ sẽ được rà soát để xác định điểm dừng kỹ thuật, xin chủ trương kết thúc, quyết toán dự án. Nếu chưa phát huy được hiệu quả đầu tư thì rà soát các hạng mục cấp thiết, gia hạn thời gian thực hiện dự án, bổ sung kế hoạch vốn, tiếp tục đầu tư các hạng mục còn lại.
Theo tính toán, có hơn 4.000 tỷ đồng đã đổ ra đầu tư cho các dự án chậm tiến độ này chưa thể phát huy tác dụng.
Khó tìm lời giải
Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Dũng nói hầu như 18 huyện, thị đều có dự án chậm tiến độ, lãng phí đầu tư, nhưng không báo cáo, báo cáo không đầy đủ hoặc né tránh khi cho rằng địa phương mình không có công trình nào chậm tiến độ. Thiếu trách nhiệm nên các chủ đầu tư, địa phương đã để xảy ra tình trạng quá nhiều dự án chậm tiến độ nêu trên.
Bí thư Tỉnh ủy Lương Nguyễn Minh Triết cho rằng nếu không quyết liệt sẽ gây ra lãng phí lớn. Việc tháo gỡ dự án chậm tiến độ để tránh lãng phí, huy động nguồn lực mắc kẹt từ các dự án này vào đầu tư phát triển.
Tuy nhiên, việc tháo gỡ với điều kiện phải có người chịu trách nhiệm, phải làm rõ vì sao, ai gây ra hậu quả và phải khắc phục cho xong. Không thể hợp thức hóa cho cái sai, không thể né tránh trách nhiệm.
Hầu hết dự án chậm tiến độ đã được chấp thuận gia hạn tiến độ đầu tư đến 31/12/2025. Các chủ đầu tư, địa phương đều cam kết sẽ xử lý rốt ráo sự vụ này trong thời gian ngắn nhất. Nhiều địa phương như Núi Thành, Hội An, Phước Sơn, Hiệp Đức… cho biết sẽ nỗ lực đến mức tối đa để có thể hoàn thành các dự án này đúng theo dự định ngay trong năm 2025.
Ông Lê Văn Sinh – Chủ tịch UBND huyện Núi Thành cho hay, các dự án chậm tiến độ chủ yếu là trường học quy mô nhỏ có nhu cầu mở rộng, do vướng mặt bằng, không biết bao giờ xong. Cầu Tam Giang sẽ xong trong tháng 5/2025. Cầu Tam Tiến, bãi rác Tam Xuân 2 bị trục trặc, kéo dài thời gian, xin điều chỉnh tiến độ đầu tư cũng sẽ được xử lý.
Phía ngược lại, nhiều chủ đầu tư, địa phương không thể đưa ra được thời hạn cuối cùng để xử lý các dự án chậm tiến độ, xin cho dừng dự án.
Ông Phan Thái Bình – Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh nói các chủ đầu tư, địa phương chưa đề xuất được phương án xử lý. Khó khăn của các dự án, từ giải phóng mặt bằng, quy hoạch, thẩm định giá thiết bị y tế đến giá vật liệu, nhân công gia tăng, thiếu cát, đất đắp, thiếu khu tái định cư… đều là rào cản lâu nay, không thể tháo gỡ trong ngắn hạn.
Không kể những dự án nhỏ khó có thể đáp ứng tiến độ đầu tư thì các dự án lớn cũng không dễ dàng gì. Như lò đốt rác Hội An đã được cho quyết toán theo công suất thực tế, nhưng thiết bị ẩm mốc, hư hỏng, không thể vận hành được.
Đường ĐH14 không thể tiếp tục vì dự án đã kết thúc. Cầu Trà Đình (Quế Phú, Quế Sơn) đã tăng tổng mức đầu tư từ 51,9 tỷ đồng lên 62,6 tỷ đồng vẫn không thể xây dựng. Sau nhiều năm thi công chỉ mới xong hạng mục cầu vượt sông.
Hồ Lộc Đại không thể thi công đập tràn. Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Dũng đã yêu cầu thanh tra dự án này. Theo ông Võ Văn Điềm – Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh nếu không tìm ra cách tháo gỡ hay cách làm mới thì sẽ không bao giờ hoàn thành dự án hồ Lộc Đại.
Bồi thường, giải phóng mặt bằng, thiếu hụt nguyên liệu, trì hoãn, điều chỉnh tiến độ đầu tư… đang là nút thắt của nền kinh tế nhiều năm không giải quyết nổi đã khiến Quảng Nam đang trả giá đắt cho sự ì ạch, nham nhở của các dự án đầu tư. Các dự án chậm tiến độ đã kéo dài nhiều năm không giải quyết xong thì việc cam kết hoàn thành chỉ trong mấy tháng còn lại của năm 2025 cũng chỉ là quyết tâm chính trị.
Nguồn: https://baoquangnam.vn/nhieu-du-an-dau-tu-cham-tien-do-quang-nam-loay-hoay-huong-xu-ly-3151527.html
