No menu items!


Powered by Techcity

Nhà cổ Bình Thủy lưu dấu phường thợ xứ Quảng


chinh-dien-ngoi-nha-co-binh-thuy.jpg
Chính diện ngôi nhà cổ Bình Thủy

Cần Thơ có hơn 70 ngôi nhà cổ, nhưng chỉ riêng khu Bình Thủy nằm ở phía Tây Nam vàm sông Cần Thơ, đã chiếm tới phân nửa. Nổi tiếng nhất trong số đó là nhà cổ Bình Thủy.

Trăm năm nhà cổ

Nhà cổ Bình Thủy tức nhà thờ họ Dương – phủ thờ họ Dương, hoặc vườn lan Bình Thủy (do hậu duệ đời thứ 5 là ông Dương Văn Ngôn sưu tầm nhiều giống lan quý, hay tổ chức chơi lan). Gọi kiểu nào cũng trúng với ngôi nhà cổ hiếm hoi còn được giữ gìn khá nguyên vẹn và nổi tiếng hạng nhất nhì miền Nam.

Đây còn là “phim trường” của rất nhiều bộ phim, tiêu biểu như Người tình (The lover – 1992) của đạo diễn gạo cội Jean Jacques Annaud (Pháp), Người đẹp Tây Đô của đạo diễn Lê Cung Bắc…

Căn nhà do ông Dương Văn Vị (thế hệ thứ 3 của dòng họ Dương ở đây) xây dựng lần đầu tiên vào năm 1870 bằng gỗ, lợp ngói. Sau thời gian sử dụng hơn 30 năm, ông đã cho xây dựng lại. Năm 1904, sau khi ông mất, con trai út là Dương Chấn Kỷ tiếp tục công việc này, đến khoảng năm 1911 mới xây xong.

gian-giua-ngoi-nha-voi-ban-tho-gia-tien.jpg
Gian giữa ngôi nhà với bàn thờ gia tiên

Khi ông Dương Chấn Kỷ tìm kiếm thợ giỏi xây nhà thì nghe tiếng ông thầy Ba Nghĩa là thợ trứ danh, cất nhà rất đẹp. Người ta nói ông gốc ngoài Trung, đâu miệt Quảng Nam lưu lạc vô đây hành nghề.

Ngôi nhà 5 gian có bề ngang 20m, diện tích 352m2 trong khuôn viên ngót 8.000 mét vuông, là công trình kiến trúc độc đáo. Toàn bộ hệ thống kèo, bao lơn cùng 16 cây cột lớn cao từ 4-6 mét được nối kết bằng mộng ngàm tinh tế, không dùng đến một chiếc đinh hay chốt sắt nào.

Không chỉ có ông thầy Ba Nghĩa, ông Dương Chấn Kỷ còn thuê thợ mộc miền Trung chạm lộng bàn ghế nhà cửa cho mình. Các bộ tràng kỷ đã hơn trăm năm, nay vẫn nổi rõ các chi tiết chạm khắc xà cừ óng ánh ngũ sắc. Các bao lam được khắc tỉ mỉ, sống động với nhiều họa tiết hình học, động thực vật quen thuộc trong đời sống, đến giờ vẫn khiến giới kiến trúc trầm trồ.

Dấu ấn của người thợ Quảng Nam?

Ngôi nhà cổ này từng là thước đo nghệ thuật kiến trúc, nội thất một thời. Trải qua hơn trăm năm, bao dâu bể, ký ức về tiền nhân giờ đã thành những đường nét, hoa văn trên cánh cửa, bao lam, mái ngói, rường cột, khung cửa…

Cuối năm, tôi trở lại thăm ngôi nhà cổ. Tôi muốn xác nhận rằng có phải những người thợ Quảng Nam đã xây dựng ngôi nhà? Mấy người đang phụ coi ngó ngôi nhà, khẳng định điều này là đúng, vì họ từng nghe những cụ cao niên từng qua lại với chủ căn nhà này nói vậy.

bao-lam-o-gian-chinh-ngoi-nha-voi-cac-hoa-tiet-cham-khac-trang-tri-truyen-thong-1-.jpg
Bao lam ở gian chính ngôi nhà với các họa tiết chạm khắc trang trí truyền thống

Tôi chợt nhớ đến các cuốn sách “Lịch sử khai phá vùng đất Nam Bộ”, “Tản mạn kiến trúc miền Nam”. Trong ấy, có viết rằng, ở giai đoạn khai phá, dân cư khu vực phần nhiều là nông dân, chưa có sự chuyên môn hóa nghề nghiệp, chưa xuất hiện các làng nghề thủ công. Vì thế, chủ nhà thường phải rước thợ từ miền Trung vào, đặc biệt là thợ ở Huế, Quảng Nam, tài trợ chi phí đi lại ăn ở trong nhiều năm trời để thực hiện công trình tỉ mỉ, công phu.

Hoạt động xây dựng này đã đóng góp vào quá trình giao lưu giữa miền Trung với vùng đất mới phương Nam. Những chuyến di chuyển mang theo ảnh hưởng qua lại liên tục về văn hóa, kinh tế và kỹ thuật giữa các vùng đất. Tại những nơi mà các đoàn thợ miền Trung trú ngụ hành nghề, họ đã truyền dạy kỹ thuật cho thế hệ mới, góp phần hình thành nên các làng nghề gỗ tại các địa phương miền Nam về sau.

Giữa những giai thoại hư hư thực thực của ngôi nhà, đây là “giả thuyết” mà tôi muốn tin nhất!



Nguồn: https://baoquangnam.vn/nha-co-binh-thuy-luu-dau-phuong-tho-xu-quang-3148176.html

Cùng chủ đề

Dấu tích hoa cỏ trong nghệ thuật Champa

So với phong cách Đồng Dương, nghệ thuật giai đoạn này thay vì nhấn mạnh tính kỳ ảo lại chú trọng hướng đến chủ nghĩa tự nhiên hoàn mỹ, mang nét duyên dáng, trang nhã và mềm mại. Các...

Ngang dọc sông nước miền Tây

Đốt đèn dầu, nghe vọng cổTừ chợ Cái Răng, các ghe thuyền theo sông Cần Thơ tìm đến Rạch Trường Tiên, rồi theo các rạch nhỏ tìm đến làng vườn Mỹ Khánh. Đây là một trong những vườn trái...

Ngẫm chuyện Hải Vân Quan

Qua thời gian và qua chiến tranh, một số hạng mục công trình Hải Vân Quan bị biến mất. Chưa kể, nơi đó mọc lên một số hạng mục mới mà thuở ban đầu không có, như: lô cốt...

Độc đáo tranh gỗ 3D Quế Lâm

Năm 2023, cơ sở của anh Quý được chính quyền huyện Nông Sơn hỗ trợ 120 triệu đồng từ nguồn kinh phí của chương trình khuyến công để mua máy CNC.Theo anh Quý, từ khi ứng dụng máy móc,...

Chùa Cầu thu hút du khách tham quan

Chùa Cầu được xây dựng từ đầu thế kỷ 17 với kiến trúc độc đáo và được xem là biểu tượng, là linh hồn di sản của Đô thị cổ Hội An.Ông Nguyễn Phương Đông - Phó Giám đốc...

Cùng tác giả

GIá vàng trong nước tăng lên 118 triệu

Cập nhật giá vàng chiều nay 17/4/2025 tại thị trường trong nướcTại thời điểm khảo sát lúc 15h30 ngày 17/4/2025, giá vàng hôm nay 17/4/2025 trên thị trường trong nước ghi nhận xu hướng tăng mạnh mẽ, tiếp tục...

Đồn Biên phòng Cù Lao Chàm tổ chức gần 500 lượt tuần tra trên bờ, trên biển

Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Đảng bộ Đồn Biên phòng Cù Lao Chàm nhiệm kỳ 2025 - 2030; Thượng tá Nguyễn Trí Tài - Chính trị viên Đồn Biên phòng Cù Lao Chàm tiếp tục được tín...

Lãnh đạo huyện Hiệp Đức nghiêm túc tiếp thu các ý kiến, kiến nghị của người dân

Chiều ngày 16/4, huyện Hiệp Đức tổ chức hội nghị đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với 70 hộ dân và hội viên nông dân, phụ nữ, cựu chiến binh còn vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn.Tại buổi đối thoại, nhiều hộ dân phản ánh: hiện nay tiến độ thi công tuyến đường QL 14E, đường Già Bang...

Dư nợ tín dụng chính sách của huyện Thăng Bình đạt hơn 971 tỷ đồng

Tuy vậy, hoạt động tín dụng chính sách ở huyện Thăng Bình còn gặp nhiều khó khăn. Quy mô dư nợ của huyện lớn nhất toàn tỉnh, tuy nhiên dư nợ bình quân ở xã còn thấp.Nhu cầu vay...

Giá xăng dầu hôm nay 17/4/2025: Phục hồi trở lại

Động thái này cho thấy Tổng thống Donald Trump đang muốn siết chặt hơn nữa hoạt động xuất khẩu dầu của Tehran, với mục tiêu đưa lượng dầu xuất khẩu của Iran về mức thấp nhất có thể.Tại thời...

Cùng chuyên mục

Khoảnh khắc thăng hoa của âm nhạc và tình hữu nghị

Văn hóaQUỐC TUẤN - VĨNH LỘC • 12/04/2025 21:22(QNO) - Hội thi hợp xướng quốc tế Việt Nam lần thứ VIII tại TP.Hội An đã khép lại vào chiều 12/4 với nhiều giải thưởng được trao, nhưng dấu ấn...

Tam Kỳ khai mạc Lễ hội “Tam Kỳ – Mùa Hoa Sưa năm 2025”

Tối ngày 11/4, tại Làng sinh thái Hương Trà, UBND thành phố Tam Kỳ khai mạc Lễ hội “Tam Kỳ – Mùa Hoa Sưa năm 2025” với chủ đề “ Rực rỡ sắc hoa vàng”. Dự khai mạc có Phó Chủ tịch TT UBND tỉnh Phan Thái Bình, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh uỷ Huỳnh Thị Thuỳ Dung, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Nam Hưng, Bí thư Thành uỷ Tam Kỳ Nguyễn Thị Thu Lan.Lễ hội...

Vẻ đẹp vùng đất Tam Kỳ qua nét vẽ của học sinh

Hội thi Mỹ thuật thiếu nhi thành phố Tam Kỳ năm 2025 với chủ đề: “Tam Kỳ trong tim em” do Phòng GD-ĐT TP.Tam Kỳ phối hợp với Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông thành phố...

Không gian của âm nhạc và tình hữu nghị

Các đoàn sẽ tranh tài ở 11 môn thi thuộc 7 hạng mục. Cụ thể, hạng A (Mức độ khó I) có 2 môn (Hợp xướng nam nữ, Hợp xướng nam/nữ); Hạng B (Mức độ khó II) có 2...

Quảng Nam: khai mạc Hợp xướng Quốc tế Việt Nam lần thứ VIII năm 2025

Tối ngày 09/4, tại thành phố Hội An đã diễn ra lễ khai mạc Hội thi Hợp xướng Quốc tế Việt Nam lần thứ VIII năm 2025. Đến dự có ông Ông Johan Rooze – Giám đốc Nghệ thuật, Tổ chức Interkurtul, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Văn Dũng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Huỳnh Thị Thuỳ Dung.Hội thi Hợp xướng quốc tế Việt Nam lần thứ VIII do Hiệp hội Interkultur –...

Bảo tồn văn hóa miền núi gắn với phát triển sinh kế

Các tộc người Ca Dong, Co, Xê Đăng, Mơ Nông (Bắc Trà My) đang nỗ lực khôi phục, bảo tồn từ từng nhịp trống chiêng, nếp nhà sàn, bộ chuỗi cườm, thổ cẩm bên khung dệt... Câu chuyện “hồi sinh” văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số nơi đây đang được viết tiếp bằng hơi thở của đời sống hiện đại.Trà Sơn, Trà Kót, Trà Giang…...

Khai mạc hội thi hợp xướng quốc tế Việt Nam lần thứ 8

Từ năm 2011, Hội thi hợp xướng quốc tế do thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam phối hợp cùng Hiệp hội INTERKULTUR (CHLB Đức) tổ chức định kỳ 2 năm một lần tại Hội An.Trong khuôn khổ hội...

Quảng Nam: Lễ hội “Tam Kỳ – Mùa hoa sưa năm 2025” sẽ có 10 hoạt động chính

Từ ngày 10 đến 13/4/2025, lễ hội “Tam Kỳ – Mùa hoa sưa năm 2025” với chủ đề “Rực rỡ sắc hoa vàng” sẽ được tổ chức, nhằm giới thiệu, quảng bá vẻ đẹp độc đáo của hoa sưa và các hoạt động khác để phục vụ nhu cầu tham quan, du lịch.Trong khuôn khổ lễ hội “Tam Kỳ – Mùa hoa sưa năm 2025”, trong đêm khai mạc, thành phố Tam Kỳ sẽ công bố quyết định công...

Quảng Nam: tối 09/4 Hội An khai mạc Hội thi Hợp xướng quốc tế lần thứ 8 – 2025

Tối ngày 9/4, tại Rạp hát Hội An sẽ khai mạc Hội thi Hợp xướng quốc tế Việt Nam lần thứ 8- năm 2025. Chương trình được truyền hình trực tiếp trên sóng Đài phát thanh – Truyền hình Quảng Nam.Đây là sự kiện văn hóa nghệ thuật đặc sắc được thành phố Hội An phối hợp với Hiệp hội Interkultur (Cộng hòa liên bang Đức) tổ chức định kỳ 2 năm 1 lần.Hội thi Hợp xướng quốc tế...

Chi 5 tỷ đồng để phát huy giá trị nghệ thuật Bài chòi ở Quảng Nam

Kế hoạch nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 08, ngày 23/1/2024 của HĐND tỉnh về quy định nội dung, mức hỗ trợ bảo tồn, phát huy giá trị Di sản văn hóa phi vật thể nghệ thuật Bài...

Tin nổi bật

Tin mới nhất