Tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình
Sở Tài chính công bố, tính đến giữa tháng 3/2025, kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 của Quảng Nam đã giải ngân hơn 435/8.312 tỷ đồng, đạt 5,24% so kế hoạch vốn UBND tỉnh giao và đạt 6,1% so kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao (ngân sách trung ương đạt 5,5%, ngân sách địa phương đạt 5,1%).
Theo ông Nguyễn Như Công – Giám đốc Sở Tài chính, lý do tỷ lệ giải ngân thấp là các đơn vị, địa phương tiến hành các thủ tục rà soát, đề xuất kéo dài kế hoạch vốn năm 2024 sang năm 2025 và tập trung hoàn chỉnh hồ sơ để thanh toán khối lượng.
Việc sắp xếp cơ quan, đơn vị hành chính dẫn đến chuyển giao nhiệm vụ chủ đầu tư đã gây khó khăn về nhân sự, thông tin dự án lẫn tính liên tục của dự án. Các mẫu dấu của một số chủ đầu tư bị thu hồi nên nhiều dự án, công trình dù có khối lượng vẫn chưa thể hoàn thiện hồ sơ thanh toán để giải ngân…
Cũng theo ông Công, nguyên nhân chính, là điểm nghẽn lớn nhất diễn ra nhiều năm nay vẫn là các địa phương thiếu quyết liệt, chưa sâu sát. Khi triển khai thực hiện dự án, thiếu phối hợp giải quyết khó khăn, vướng mắc giải phóng mặt bằng, thiếu nguồn cung vật liệu xây dựng (cát xây dựng, đất san lấp).
Không loại trừ thời tiết phức tạp, bất thường khiến nhiều dự án bị gián đoạn thi công. Các dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài giải ngân chậm vì việc xem xét, chấp nhận của nhà tài trợ đối với các thủ tục đầu tư, hồ sơ rút vốn thường rất lâu, dẫn đến giải ngân chậm so với các dự án sử dụng nguồn vốn khác.
Tỷ lệ giải ngân vừa được công bố là con số quá thấp. Quảng Nam bị xếp trong số 26 địa phương dưới mức trung bình cả nước (trung bình cả nước giải ngân theo Bộ Tài chính là 7,32%).
Sức ép giải ngân theo yêu cầu của Chính phủ (ít nhất 95% cuối năm 2025) đã khiến chính quyền sốt ruột, khó tìm kế sách lưỡng toàn để có thể giải ngân hết 8.312 tỷ đồng vốn kế hoạch 2025 (chưa kể sẽ có thêm vài nghìn tỷ đồng Trung ương sẽ bổ sung cho các dự án đầu tư quốc lộ 14D và 14B).
Áp lực lớn giải ngân, buộc chính quyền phát đi công văn ngày 17/3/2025 yêu cầu các chủ đầu tư, địa phương đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát hiện trường, đánh giá thường xuyên tỷ lệ giải ngân các dự án liên vùng, các dự án trọng điểm, có kế hoạch vốn lớn để kịp thời xử lý tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh.
Các đơn vị, địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công dưới mức trung bình cả tỉnh cần vào cuộc kiểm tra, giám sát thực thi công vụ, đẩy nhanh tiến độ giải ngân của từng dự án, theo từng quý và cụ thể hóa trách nhiệm người đứng đầu trong trường hợp giải ngân chậm!
Nỗ lực cho đến ngày cuối cùng
Các chủ đầu tư, địa phương đều cam kết giải ngân ít nhất 95% kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và địa phương.
Ông Đào Tô Văn – Giám đốc Ban điều hành dự án cầu Văn Ly (công trình thuộc danh sách chào mừng Đại hội đảng bộ tỉnh) cho hay, kế hoạch vốn 2025 khoảng 86 tỷ đồng (có cả tiền giải phóng mặt bằng).
Khối lượng làm đến đâu thanh toán đến đó, nhưng phụ thuộc rất lớn vào tiến độ giải phóng mặt bằng. Nếu có mặt bằng thì thi công năm nay sẽ vượt khối lượng và mức vốn đã giao trong kế hoạch.
Có thể nhìn thấy các dự án, công trình trọng điểm thuộc diện chào mừng (50 năm thống nhất đất nước, đại hội Đảng bộ tỉnh…) phải hoàn thành trong năm 2025 buộc phải đẩy nhanh tiến độ thi công và giải ngân hết kế hoạch vốn đầu tư đã được phân bổ.
Còn các dự án không dễ “đạt mục tiêu” như cam kết khi các nguyên nhân, lý do khiến tỷ lệ giải ngân thấp dường như lưu cữu nhiều năm vẫn chưa tìm được đường thay đổi. Sự thay đổi đời sống chính trị, việc sắp xếp tổ chức bộ máy cũng ảnh hưởng đến tâm lý của các chủ đầu tư, chính quyền, việc thực thi công vụ của cán bộ. Các nhà thầu có tâm lý chờ đợi, trì hoãn, không đẩy nhanh tốc độ thi công…
Ông Bling Mia – Bí thư Huyện ủy Tây Giang nói địa phương đã giải ngân 18%, chủ yếu các dự án, công trình đã có khối lượng chuyển tiếp. Sẽ lập tổ công tác theo dõi trực tiếp tiến độ giải ngân từng dự án. Vướng đâu gỡ đó. Các công trình, dự án thi công có khối lượng đến đâu sẽ thanh toán đến đó. Nếu không phát sinh thêm vốn bổ sung thì địa phương sẽ bảo đảm giải ngân đến 98% kế hoạch vốn đã giao từ đầu năm. Tuy nhiên, để tháo gỡ khó khăn, cần bổ sung nguồn nguyên vật liệu cát sỏi khi khu vực miền núi, ở lưu vực sông suối còn ít cát, sỏi cần có cơ chế tận thu.
Theo ông Lê Quang Trung – Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn địa phương cam kết giải ngân 100% kế hoạch vốn (khoảng 300 tỷ đồng), nhưng các công trình, nhà thầu đang gặp khó khăn về vật liệu, cần tỉnh nỗ lực giải quyết, cho mở các mỏ cát, đấu giá, tạo điều kiện hoàn thành các thủ tục, cung ứng sớm cho thị trường.
Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Dũng yêu cầu siết chặt kỷ luật giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu đạt trên 95%. Sẽ chế tài, xử lý nghiêm những ai gây khó khăn, cản trở, làm chậm tiến độ giải ngân.
Các chủ đầu tư, địa phương xây dựng kế hoạch thực hiện, giải ngân chi tiết cho từng dự án, tháo gỡ điểm nghẽn giải phóng mặt bằng, triển khai các dự án theo đúng tiến độ đã cam kết.
Gia tăng điều chuyển, cắt giảm, đảo nguồn kế hoạch vốn từ công trình, dự án không có khả năng giải ngân hoặc giải ngân không đạt tiến độ, bổ sung cho các công trình, dự án giải ngân cao, các dự án có nhu cầu bổ sung vốn thanh toán nợ khối lượng, giải phóng mặt bằng và dự án nợ khối lượng (chậm nhất đến tháng 6/2025 xem xét, điều chuyển vốn kịp thời…).
Không vì lý do đang thực hiện việc sắp xếp bộ máy, sáp nhập tỉnh, không tổ chức chính quyền cấp huyện mà cán bộ thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ về giải ngân vốn đầu tư công.
Phải đặt kỷ luật đầu tư công lên hàng đầu
Bí thư Tỉnh ủy Lương Nguyễn Minh Triết khẳng định giải ngân vốn đầu tư công là trách nhiệm quan trọng nhất trong phát triển kinh tế – xã hội địa phương giai đoạn hiện nay.
Bối cảnh hiện tại có nhiều tác động, tâm lý rất dễ xao nhãng, làm việc cầm chừng, thậm chí buông xuôi, né tránh, không tham mưu, xử lý những vướng mắc, khó khăn… nên cần nâng cao trách nhiệm thực thi công vụ. Kỷ luật đầu tư công là điều phải được đặt lên hàng đầu.
Không vì sắp xếp bộ máy, không vì không tổ chức cấp huyện, sáp nhập tỉnh mà xem nhẹ mọi việc. Nếu không sẽ không hoàn thành nhiệm vụ. Đây là cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nhưng cũng là cơ hội, tiêu chí để đánh giá, lựa chọn cán bộ sau này nếu như chỉ được quyền lựa chọn một số ít cán bộ còn lại sau này trong bộ máy mới! Những người né tránh, buông xuôi, thiếu trách nhiệm… sẽ không còn chỗ đứng!
Bí thư Tỉnh ủy Lương Nguyễn Minh Triết yêu cầu các địa phương rà soát, chủ động thực hiện đầy đủ các vấn đề pháp luật về đầu tư công. Khi có chủ trương sáp nhập, chắc chắn Trung ương sẽ hướng dẫn việc bàn giao các dự án đầu tư công thì lúc đó hồ sơ phải chặt chẽ, bởi khi thu hồi con dấu thì không còn thời gian để hợp thức văn bản, hồ sơ. Khi Trung ương, bộ ngành có hướng dẫn cụ thể thì địa phương đã chủ động hoàn toàn các công việc về đầu tư công. Không để bất cứ điều gì liên quan đến trách nhiệm cũ.
Nguồn: https://baoquangnam.vn/khong-the-tri-hoan-quang-nam-quyet-liet-giai-ngan-von-dau-tu-cong-3151070.html
