Sáng tạo trong cách làm
Đã trở thành hoạt động truyền thống trong nhiều năm qua, năm nào các xã phường trên địa bàn TP.Hội An cũng tổ chức hội thi hô hát bài chòi (trừ 2 năm bùng phát dịch COVID-19) và đạt được thành công hơn mong đợi.
Hội thi các cấp đã thu hút, giới thiệu được lực lượng quần chúng tham gia diễn xướng, có triển vọng trở thành những anh hiệu, chị hiệu tài năng trong tương lai nếu thường xuyên được cọ xát, rèn luyện.
Hội thi cũng tạo được hấp lực mạnh mẽ đối với đông đảo nhân dân và du khách trong và ngoài nước đến thưởng thức. Lồng ghép trong các chương trình đón năm mới hằng năm luôn có các hoạt cảnh, tiết mục hô hát bài chòi, đố vui…
Từ chỗ chỉ là trò chơi dân gian, Hội An đã dựng thành những tiết mục nghệ thuật hoàn chỉnh đúng phong cách “diễn xướng dân gian bài chòi” và liên tục được cử tuyển hoặc mời chọn tham dự các liên hoan nghệ thuật dân gian, dân ca cấp khu vực cũng như toàn quốc. Liên tục nhiều năm qua, bài chòi Hội An còn được mời diễn giao lưu văn hóa quốc tế, từ châu Á sang châu Âu, Úc…
Hiện nay, trò chơi bài chòi đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân và du khách thập phương khi đến tham quan, thưởng lãm khu phố cổ hoặc qua trang Fanpage Visit HoiAn.
Những thước phim tư liệu của hồ sơ quốc gia Nghệ thuật bài chòi đệ trình UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại cũng được quay nhiều cảnh và hoạt động ở Hội An.
“Trong quá trình làm hồ sơ để trình UNESCO công nhận di sản bài chòi là di sản phi vật thể của nhân loại, Hội An trở thành một bộ phận rất quan trọng trong việc thực hành văn hóa bài chòi, tức là thực hành trò diễn bài chòi trong đời sống đương đại” – Thạc sĩ văn hóa Phùng Tấn Đông trao đổi.
Khai thác đi đôi bảo tồn
Ở Hội An, song song với việc bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể, các ngành quản lý và bảo tồn cũng đặc biệt chú trọng đến việc phát huy kết hợp hài hòa với các giá trị văn hóa phi vật thể trong cộng đồng dân cư.
Đơn cử vào các dịp Tết Nguyên tiêu, Trung thu, các loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống như dân ca, hát bả trạo, hát tuồng và nghệ thuật đương đại như thơ, ca nhạc, họa… được trình diễn. Qua đó, góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần của nhân dân, đồng thời tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo.
Các tài nguyên văn hóa, tài nguyên nhân văn, tài nguyên thiên nhiên ngày càng được nhận diện sáng tỏ. Trong đó, việc kết nối Di sản văn hóa thế giới – khu phố cổ với Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm và không gian văn hóa các làng quê, làng nghề truyền thống đã có những kết quả đáng mừng.
Các sản phẩm làng nghề truyền thống, yến sào, đèn lồng, ẩm thực cùng với chương trình “Đêm phố cổ”, “Phố đi bộ”, “Hội đèn lồng”… đã trở thành những sản phẩm văn hóa – du lịch đặc trưng, hấp dẫn…
Ngày 22/2/2024, Bộ VH-TT&DL ban hành Quyết định công bố danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; trong đó TP.Hội An có thêm 2 nghề thủ công truyền thống là nghề đan võng ngô đồng xã Tân Hiệp và nghề làm nhà tre, dừa (xã Cẩm Thanh).
Điều này càng hứa hẹn nhiều tiềm năng, tạo cơ hội phát triển cho các nghề truyền thống, mang đậm giá trị bản địa, đang được người dân và du khách ưa chuộng.
Theo các nguồn tư liệu thư tịch, hoạt động nghề truyền thống ở thương cảng cổ Hội An xưa rất nhộn nhịp, với khoảng hơn 50 nghề tập trung vào 4 nhóm gồm: thủ công mỹ nghệ, dịch vụ khai thác, chế biến gia công và nhóm nghề đặc biệt. Ngoài 2 khu trưng bày lịch sử – văn hóa và truyền thống cách mạng, thành phố còn lập thêm 4 bảo tàng chuyên đề và 1 phòng trưng bày gốm Chu Đậu.
Hoạt động của các bảo tàng chuyên đề đã tạo được một bản đồ du lịch thu nhỏ, thuận tiện cho du khách khi đến tham quan phố cổ.
Ông Nguyễn Chí Trung – nguyên Giám đốc Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An cho rằng, các hiện vật, di vật, báu vật, cổ vật là một trong những yếu tố cấu thành di sản phố cổ.
“Nó như một vật chứng sống để tìm hiểu thêm về Hội An. Rất may là gắn với các bảo tàng chuyên đề, du khách đến tham quan Hội An rất thuận lợi có thêm trải nghiệm, tìm hiểu các di vật, cổ vật trong các bảo tàng” – ông Trung nói.
