Từ lâu đời, người dân huyện miền núi Bắc Trà My có thói quen sử dụng cây nàng rây để giã muối làm gia vị cho các món ăn trong gia đình. Nàng rây là một loại cây có rất nhiều trên các nương rẫy của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện.
Cây nàng rây ưa bóng mát, sống dưới các tán cây rừng và có hương thơm đặc trưng, phù hợp để chấm các loại thịt, cá sông nướng hay chấm trái cây có vị chua.
Để tạo nên một sản phẩm tiện dụng có thể bảo quản lâu dài cho người tiêu dùng, HTX Phát triển nông lâm nghiệp – thương mại dịch vụ tổng hợp Phú Quý (gọi tắt là HTX Phú Quý) tại xã Trà Đông (huyện Bắc Trà My) đã nghiên cứu và cho ra đời sản phẩm muối nàng rây.
Theo ông Lê Văn Ba – thành viên HTX Phú Quý, đơn vị đã khảo sát trên địa bàn xã Trà Đông đang trồng khoảng hơn 5.000 gốc cây nàng rây. HTX thu mua lá nàng rây và ớt sim rừng để chế biến thành sản phẩm muối nàng rây.
Theo ông Ba, quy trình làm nên một lọ muối nàng rây đậm vị phải theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật. Lá nàng rây được hái rửa sạch, sau đó được hong gió cho khô. Lá nàng rây không chịu được tác động trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời, do vậy tất cả công đoạn đều được thực hiện trong bóng mát.
Lá nàng rây được cắt nhỏ trộn với ớt sim rừng, sau đó được xay nhuyễn trước khi đưa vào máy rang, máy chiết định lượng và đóng gói thành phẩm. Một lọ muối nàng rây 100g được bán ra thị trường với giá 20 nghìn đồng.
Ông Ba cho biết: “Qua nhiều lần thử nghiệm thất bại, các thành viên HTX đã nghiên cứu ra công thức tạo hạt cho sản phẩm muối nàng rây với hương vị rất riêng biệt. Loại muối mà chúng tôi làm ra từ các sản phẩm nông nghiệp sạch của bà con nông dân ở địa phương, không sử dụng các loại chất bảo quản.
Hiện nay với khoảng 5.000 gốc nàng rây trong dân thì không đủ sản xuất sản phẩm muối nàng rây để cung ứng cho thị trường, nên HTX đang cung ứng giống để mở rộng nguồn nguyên liệu”.
HTX Phú Quý đã đầu tư được hệ thống máy móc với tổng kinh phí hơn 120 triệu đồng để sản xuất sản phẩm muối nàng rây hợp vệ sinh, đảm bảo an toàn thực phẩm. Trong đó, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã hỗ trợ 19 triệu đồng để HTX hoàn thiện hệ thống máy móc. Thời gian qua, một số đơn vị đầu tư du lịch tại TP.Đà Nẵng đã đặt hàng sản phẩm muối nàng rây để cung ứng cho khách du lịch.
Năm 2024, huyện Bắc Trà My có 7 sản phẩm của 4 chủ thể tham gia Chương trình OCOP đạt hạng 3 sao, gồm: sản phẩm muối nàng rây và sản phẩm trà túi lọc khổ qua rừng hương quế của HTX Phú Quý (Trà Đông); sản phẩm trà cam quế túi lọc hương quế Trà My và sản phẩm tinh dầu thiên niên kiện của HTX Sản xuất nông sản và dược liệu Bản Boa (Trà Giáp); sản phẩm phở khô lúa rẫy và sản phẩm trà túi lọc xuyến chi của cơ sở sản xuất và kinh doanh dịch vụ Thanh Bình (thị trấn Trà My); sản phẩm rượu sâm Ngọc Linh Vinsam của Công ty TNHH Đầu tư phát triển Vinsam Quảng Nam (thị trấn Trà My).
Nguồn: https://baoquangnam.vn/duom-vi-muoi-nang-ray-san-pham-ocop-3-sao-bac-tra-my-3144278.html
