Thường lệ, người Xơ Đăng tổ chức ăn mừng lúa mới từ tháng 8 đến hết tháng 9 dương lịch. Trước khi làm lễ vài ngày, già làng sẽ họp thôn phân công người sửa máng nước, kho lúa, chuẩn bị cây nêu…
Theo truyền thống, đồng bào Xơ Đăng phải tiến hành nghi thức cúng lúa mới trước khi gặt lúa. Lễ vật cúng thần gồm cây nêu, heo, gà, rượu cần, cơm lam, thịt khô, thịt chuột, tôm, cá và rau rừng. Người Xơ Đăng quan niệm, có được vụ mùa tươi tốt là nhờ thần lúa đã phù hộ, ban ơn nên họ tạ ơn vị thần này rất chu đáo.
Trước khi lễ cúng diễn ra, già làng (hoặc chủ hộ) tập trung các thành viên trong gia đình chuẩn bị vật dụng phục vụ lễ cúng như nia, cheo, giỏ đựng lúa, cối giã gạo… Họ mặc đồ truyền thống, tay đeo cườm và chỉ trắng, mang theo rựa, dao đi về hướng ruộng nhà mình.
Trong lễ cúng, già làng khấn bái cảm tạ thần linh đã cho mùa màng tươi tốt, thóc lúa đầy kho, cảm ơn thần cho sắn, cho bắp, cho mưa thuận gió hòa. Sau đó, phụ nữ trong làng tản ra tuốt những nắm lúa đầu tiên bỏ vào ba chiếc gùi. Chiếc gùi thứ nhất đựng lúa cho gia đình và heo gà ăn; chiếc thứ hai để nấu cơm mới, mời dân làng cùng ăn mừng; gùi thứ ba để bỏ lúa vào kho.
Lúa về đến nhà được cúng với tiết heo để chào mừng thần lúa về làng, về kho mới. Già làng cúng xong, đàn ông mổ heo, phụ nữ giã lúa để nấu cơm, rồi cùng nhau ăn cơm mới. Khách đến nhà được mời dùng cơm mới, uống rượu cần; chủ nhà đánh cồng chiêng, hát hò giao lưu với khách.
Lễ hội ăn mừng lúa mới năm nay của đồng bào Xơ Đăng ở Trà Linh có phần rộn rã vì được chính quyền hỗ trợ tổ chức quy mô lớn, thu hút đông đảo nhân dân các xã và du khách đến tham gia, trải nghiệm.
Nguồn: https://baoquangnam.vn/dong-bao-xo-dang-to-chuc-le-an-mung-lua-moi-3140088.html
