Quảng Nam tích cực tham gia mạng lưới khởi nghiệp toàn cầu

Hướng tới đổi mới sáng tạo mở

Theo số liệu của VCCI, khởi đầu năm 1999, với sự tham gia của 10 nước phát triển, hiện nay Nghiên cứu khởi nghiệp toàn cầu (Global Entrepreneurship Monitor -GEM) đã thu hút hơn 100 nước tham gia. Năm 2023, Singapore đại diện duy nhất của Đông Nam Á trong tốp 10 hệ sinh thái hàng đầu toàn cầu, tăng 10 bậc một cách ấn tượng (từ vị trí thứ 18 năm 2022).

Chia sẻ về kinh nghiệm từ quốc tế, ông Yayren Teo – Giám đốc Điều hành Mạng lưới khởi nghiệp Singapore (GEN Singapore) cho biết: Singapore đã sáng lập một hội đồng đưa ra các chương trình liên quan đến cố vấn, tư vấn giúp học sinh sinh viên có thể khởi nghiệp.

Vào năm 2016, hội đồng này đã trở thành một tổ chức quốc tế, thu hút được rất nhiều đối tượng học hỏi liên quan tới khởi nghiệp sáng tạo đến với Singapore.

Giám đốc Điều hành Mạng lưới khởi nghiệp Singapore nhấn mạnh: “Để có một hành trình khởi nghiệp suôn sẻ và thuận lợi, ngoài tiềm lực kinh tế và trình độ, công nghệ sản xuất…, các startup cũng rất cần chuẩn bị cho mình hành trang kiến thức về quản trị nhân sự; tích lũy kinh nghiệm từ các tình huống thực tế cũng như biết vận dụng cách thức quản lý sao cho linh hoạt và hiệu quả”.

Năm 2024, lần đầu tiên Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam xếp hạng thứ 56 trong bảng xếp hạng Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của Startup Blink, tăng 2 bậc sau khi để tuột 4 bậc vào năm 2023.

Đó là hành trình đầy năng động và dấn thân của Việt Nam kể từ khi công bố và vận hành tư duy khởi nghiệp mở, với chủ đề “Đối mới sáng tạo mở – Khơi nguồn tư duy mới” nhân TechFest Viet Nam 2022 tại Bình Dương.

Bà Nguyễn Hương Quỳnh – CEO của Nền tảng kết nối đổi mới sáng tạo mở BambuUP, cho biết cụm từ “Đổi mới sáng tạo mở” trở thành tư tưởng cốt lõi của hệ sinh thái khởi nghiệp các quốc gia. “Mở” không phải chỉ là một tính từ bổ trợ mà đóng vai trò quan trọng ngang bằng với “đổi mới sáng tạo” để phát triển thực sự về “chất” và bảo đảm yếu tố bền vững.

Những tháng đầu năm 2025, với tầm nhìn kỷ nguyên mới, Thứ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ Hoàng Minh đã chủ trì nhiều hội thảo quốc gia để xây dựng nghị định của Chính phủ về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo, nhằm tạo khung pháp lý toàn diện để vận hành Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam.

Thứ trưởng Hoàng Minh khẳng định, cần thiết phải có khuôn khổ pháp lý riêng cho khởi nghiệp sáng tạo nhằm thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, trong đó việc phân biệt đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo, tạo khung pháp lý theo xu hướng toàn cầu có vai trò quan trọng.

Quảng Nam tích cực tham gia GEM

Quảng Nam khởi động vận hành Hệ sinh thái khởi nghiệp chính thức vào năm 2018. Năm 2020, định vị giá trị “Quảng Nam – vùng đất mở cho khởi nghiệp sáng tạo” (Quang Nam – The Open For Startup), đã thành nguồn cảm hứng, lan tỏa mạnh mẽ và thu hút sự quan tâm của các cơ quan trung ương, các tổ chức quốc tế.

Quảng Nam chủ động tổ chức học hỏi kinh nghiệm về khởi nghiệp, đô thị thông minh tại Israel. Năm 2021, Bộ Khoa học và Công nghệ đề nghị Quảng Nam khởi xướng và chủ trì phát triển Mạng lưới khởi nghiệp miền Trung – Tây Nguyên.

Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo – TechFest Quang Nam hàng năm thu hút hầu hết hệ sinh thái khởi nghiệp các tỉnh/thành trong khu vực và mở rộng ra cả nước, các tổ chức quốc tế tham gia (trung bình 20 tỉnh/thành hàng năm).

Nhiều đại sứ quán, doanh nghiệp, chuyên gia khởi nghiệp hàng đầu từ các quốc gia như Israel, Hàn Quốc, Singapore, Mỹ đã tham dự các diễn đàn khởi nghiệp, kết nối thương mại toàn cầu tại Quảng Nam, mở ra cơ hội bước đầu liên kết hệ sinh thái mở và tăng nhanh sản phẩm khởi nghiệp địa phương.

Kinh nghiệm xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp quốc tế, tư duy liên kết và chia sẻ nguồn lực, thương mại toàn cầu được “hóa thân” và để lại nhiều dấu ấn trong Hệ sinh thái khởi nghiệp mở Quảng Nam.

Các dự án khởi nghiệp đã mạnh dạn bước vào sân chơi quốc tế, như: Dự án GreenTech Việt Nam của Nguyễn Quốc Vương (Đại Lộc), Quán quân khởi nghiệp quốc gia thứ 21 (năm 2023) lọt vào tốp 3 Vòng chung kết EWC 2024 khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, chính thức lọt vào tốp 250 của cuộc thi Cúp khởi nghiệp toàn cầu (EWC); Dự án Kolavina Saponin của Hồng Sanh (Đại học Quảng Nam) lọt vào tốp chung kết Cuộc thi SBC toàn cầu do Đại học Hec Montreal Canada tổ chức; và Dự án bánh “Bà Ba Hội” (Tam Kỳ) mạnh dạn xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Canada… Đó là những nền tảng ban đầu và cũng là giá trị cốt lõi trên hành trình tham gia GEM.

Chương trình số 60-CTr/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Nam thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đến năm 2030, định hướng đến năm 2045 đặt mục tiêu: Tham gia mạng lưới cố vấn khởi nghiệp quốc tế.

Chia sẻ mục tiêu này, theo Ban Điều hành hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo tỉnh, Quảng Nam sớm định vị tư duy khởi nghiệp mở. Giai đoạn 2 (2026 – 2030) được xác định giá trị cốt lõi: Khởi nghiệp thành doanh nghiệp.

Theo Ban Điều hành hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo tỉnh, để thực hiện mục tiêu của Tỉnh ủy, có 5 việc phải định hình từ cơ chế đến vận hành thường xuyên.

Thứ nhất, tiếp tục duy trì và mở rộng mô hình ban điều hành khởi nghiệp theo hướng mở, trong đó đề cao vai trò xã hội hóa, Nhà nước chỉ đóng vai trò tạo “sân chơi”.

Thứ hai, kiện toàn Hội đồng cố vấn khởi nghiệp tỉnh theo hướng kết nối quốc gia và GEM năng động, linh hoạt hướng đến xây dựng cho được 5 đến 10 chuyên gia khởi nghiệp quốc gia, quốc tế.

Thứ ba, tiếp cận và thường xuyên học hỏi hệ sinh thái khởi nghiệp hàng đầu GEM, như Hàn Quốc, Israel, Singapore…; vinh danh dự án khởi nghiệp cấp tỉnh và đưa các dự án khởi nghiệp tiêu biểu của Quảng Nam sang đào tạo tại các quốc gia trong tốp đầu GEM.

Thứ tư, nâng tầm TechFest Quang Nam để kết nối các dự án khởi nghiệp quốc tế và tổ chức các diễn đàn, hội thảo quốc tế về khởi nghiệp. Thứ năm, xác lập giải pháp nâng cao chỉ số đổi mới sáng tạo (PII) và chỉ số khởi nghiệp sáng tạo (NEI-V) để luôn xem mình ở đâu mà có định hướng cụ thể.

Từ truyền thống canh tân, đổi mới đến xác lập vùng đất mở cho khởi nghiệp, Quảng Nam đang hướng đến các giá trị cốt lõi của GEM để xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp năng động và bền vững.