Sứa trộn khóm mít

Mỗi độ giêng hai, tôi lại nhớ về một thuở ngồi ở đầu ngõ ngóng má đi chợ chiều về có mua sứa không. Những năm 1990, việc đi lại giữa Tam Lãnh xuống Tam Kỳ còn nhiều khó khăn, dù hai nơi cách nhau chưa đầy ba mươi cây số.

Cả xã chỉ có một chiếc xe đò mà bà con vẫn cứ gọi là xe hàng, sáng sớm vừa chở khách vừa chở hàng xuống chợ Tam Kỳ, trưa lại quay đầu chở cá rau, đồ gia dụng, phân bón cùng đủ thứ lỉnh kỉnh khác về xã. Hồi ấy phải ba bốn giờ mới có chợ chiều, có hôm banh xe, phiên chợ quê phải bán trong ánh đèn dầu chập choạng.

Những năm đó, vào giêng hai, sứa là món được bà con quê tôi chờ đợi nhất từ chuyến xe hàng nơi thị xã trở về. Thấy má đi chợ về có bịch sứa, mấy anh em tôi lập tức ùa ra vườn hái khóm mít, rồi chạy lại chỗ ảng nước hái rau răm, rau húng.

Vườn mít ngày trước ông trồng rất nhiều, nên chẳng mấy chốc đã có một rổ đầy dái mít ươm bao hạt cốm li ti. Ra giêng, mít bắt đầu trổ bông rồi cho những chùm trái nhỏ. Đây cũng là lúc mùa sứa bắt đầu. Hình như đó là trời sinh một cặp để có món sứa trộn khóm mít làm thổn thức nhớ thương bao người con Tam Lãnh đi xa như tôi.

Làm sứa trộn khá đơn giản. Má trụng sứa, xắt nhỏ rồi cho vào một thau lớn. Trong lúc má xắt khóm mít, anh em tôi đứa rửa rau thơm, đứa rang đậu phụng, đứa mua bánh tráng nướng.

Má cho sứa, khóm mít xắt mỏng, rau thơm vào chung. Hôm nào sang hơn thì má thêm ít tôm luộc bóc vỏ hoặc thịt heo luộc xắt sợi. Rồi má rưới nước mắm chua ngọt, trộn đều, sau đó cho ra dĩa, rắc lên một ít đậu phụng rang cùng ớt đỏ xắt lát nhìn rất đẹp mắt.

Bao giờ má cũng sai tôi đem qua kỉnh ông bà nội một dĩa sứa trộn với cái bánh tráng, rồi đợi tôi trở về mới dọn ra cho cả nhà cùng ngồi ăn.

Tôi không có cách nào diễn tả được hết cái ngon của dĩa sứa trộn khóm mít của má ngày xưa. Thịt sứa mềm, ngọt, mát quyện trong vị chát se se đầu lưỡi của khóm mít, cùng cái chua ngọt nồng nàn của nước mắm ớt tỏi, vị béo bùi của hạt đậu phụng do chính tay mình rang lẫn trong hương thơm dìu dịu của rau răm, rau húng đến bây giờ tôi vẫn còn nhớ như vừa mới được ăn lại chiều nay…

Ba mươi năm trôi qua thật nhanh. Những chuyến xe hàng cùng phiên chợ chiều ở quê xưa cũng lùi vào quá khứ. Vườn mít ông trồng giờ cũng chỉ còn mỗi cây mít còi đầu ngõ ba cố giữ lại để làm kỷ niệm.

Chợ Tam Lãnh bây giờ họp mỗi sáng, người bán từ biển chở lên không thiếu loại cá tôm nào. Ra giêng hai, sứa cũng được bán thường xuyên. Má giờ cũng không còn háo hức đi chợ mua sứa về trộn khóm mít như ngày xưa. Gọi về hỏi thì má kêu “bạn bây đi hết rồi, trộn ra có ai ăn”. Những đứa trẻ ngày xưa đã rời làng ra phố, biết tìm đâu ra phút quây quần, tiếng cười giòn tan với món ăn ngập tràn ký ức…