Lội ngược dòng ngoạn mục, Quảng Nam vượt thu ngân sách năm 2024

Thu nội địa và xuất khẩu đều tăng

Sở Tài chính cho biết, nếu thu thuế xuất nhập khẩu tăng 22,8% (4.300 tỷ/3.500 tỷ đồng) thì thu ngân sách nội địa cũng tăng 8% (21.700 tỷ/20.100 tỷ đồng). Chỉ riêng Trường Hải đã đóng góp đến hơn 60% thu ngân sách nội địa và 80% số thu thuế xuất nhập khẩu.

Ông Đặng Phong – Giám đốc Sở Tài chính cho hay, ngành tài chính đã đo lường, dự báo được những tác động đến nền kinh tế, nên đã chủ động định hướng và các doanh nghiệp xây dựng kế hoạch, nỗ lực sản xuất, kinh doanh sát thực tế, nhất là các tập đoàn, doanh nghiệp chủ lực, có tỷ trọng thu ngân sách lớn, đã giúp ngân sách vượt thu.

Công bố này đã xóa đi mối nghi ngờ lo ngại bị hụt thu ngân sách, tuy nhiên bức tranh thu ngân sách nội địa không toàn vẹn. Chỉ có 2/5 “trụ cột” thu ngân sách địa phương tăng trưởng.

Theo phân tích của Cục Thuế Quảng Nam, so với dự toán, ước thu của Trường Hải tăng 25,3% (khoảng 11.650 tỷ/9.300 tỷ đồng). Tăng trưởng này nhờ vào số thu phát sinh trong tháng 12/2023 (nộp tháng 1/2024) và từ tháng 9/2024 khi chính sách giảm thu 50% lệ phí trước bạ chính thức có hiệu lực.

Những lễ hội mở ra đã kéo lượng lớn khách quốc tế và nội đến tham quan, nghỉ dưỡng nên kinh doanh casino và sân golf của Nam Hội An phát triển đã đẩy số thu vượt đến 250 tỷ đồng (650 tỷ/400 tỷ đồng), đạt 162,51%.

Ba “trụ cột” thu ngân sách còn lại đều suy giảm. Thu từ thủy điện chỉ đạt 96,6% (1.120 tỷ/1.160 đồng), thu từ Chi nhánh Công ty TNHH Nhà máy bia Heineken Quảng Nam chỉ đạt 17,5% (100 tỷ/570 tỷ đồng) và tiền sử dụng đất mới đạt 31,5% (850 tỷ/2.700 tỷ đồng).

Con số hụt thu từ bia, thủy điện và tiền sử dụng đất đã hơn 2.360 tỷ đồng, nhưng thu ngân sách nội địa lại vượt dự toán. Cơ quan thuế đã dựa vào đâu để có được số thuế công bố vượt thu?

Ông Nguyễn Văn Tiếp – Cục trưởng Cục Thuế nói, số thuế tăng trưởng từ các khoản thu lớn của Trường Hải, Nam Hội An (vượt 2.600 tỷ đồng), cộng với nhiều khoản thu nhỏ trong số thu nội địa khác (thuế thu nhập cá nhân, thuế bảo vệ môi trường, thu nợ và nguồn thu mới từ phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu…) đã bù đắp cho sự thiếu hụt của bia, thủy điện và tiền sử dụng đất, để có được con số tăng thu cho ngân sách Quảng Nam.

Dấu ấn của cơ quan hành thu

Công bố vượt thu ngân sách Quảng Nam được ví như một cuộc lội ngược dòng ngoạn mục của thu ngân sách nội địa địa phương. HĐND tỉnh “ấn định” thu ngân sách nội địa năm 2024 chỉ 20.100 tỷ đồng so với 20.880 tỷ đồng năm 2023, xem như “một bước lùi ngân sách”.

Phân tích diễn biến của thu ngân sách nội địa năm 2024 cho thấy cơ quan hành thu đã phải đối mặt với khá nhiều bất lợi và cứ ngỡ không biết dựa vào đâu để bù đắp cho sự thiếu hụt của ngân sách.

Ông Nguyễn Văn Tiếp – Cục trưởng Cục Thuế nói không thiếu nước, nhưng các nhà máy không thể phát lên lưới điện quốc gia. Sản lượng huy động hòa lưới của các nhà máy giảm, bán điện theo cơ chế chào giá trên thị trường phát điện cạnh tranh… Còn thu từ đất chỉ là thu nợ từ năm trước chuyển sang, không có dự án mới nào phát sinh và nhà máy bia dừng hoạt động…

“Đến tháng 7/2024 vẫn chưa thấy chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ. Thu ngân sách thực sự lo lắng vì không biết tìm đâu ra nguồn bù đắp. Tuy nhiên, điều đáng mừng là không hụt các nguồn thu khác, cho thấy nền kinh tế đã tăng trưởng trở lại. Không phải tất cả doanh nghiệp đều lâm vào khó khăn. Thị trường vẫn còn nhiều doanh nghiệp đủ sức trụ lại, có thể duy trì, mở rộng sản xuất, kinh doanh. Bức tranh thu ngân sách không biến động theo hướng tiêu cực!”- ông Tiếp nói.

Vượt thu ngân sách, ngoài năng lực của doanh nghiệp hay chính sách tác động tốt (gia hạn thuế, miễn giảm lệ phí trước bạ…) như liều thuốc, liệu pháp tinh thần, tiếp thêm sức lực cho doanh nghiệp có cơ hội hồi phục, thì nỗ lực của ngành thuế cũng đáng được ghi nhận.

Ông Nguyễn Đức – Trưởng ban Kinh tế – Ngân sách HĐND tỉnh nhìn nhận, thu ngân sách nội địa Quảng Nam ngay tháng 6/2024 bị đánh giá tỷ lệ thu đạt thấp nhất nước thì đã tăng trưởng nhanh chóng trong nửa năm còn lại.

Kết quả này đến từ việc ngành thuế đã chủ động khai thác, tìm kiếm các nguồn thu khác để bù đắp sự thiếu hụt của các nguồn thu chủ đạo. Tính trừ thu đất, xổ số kiến thiết thì thu ngân sách nội địa năm 2024 đã tăng hơn 19,9% – một con số thành công phải được ghi nhận.

Theo ông Nguyễn Văn Tiếp – Cục trưởng Cục Thuế, ngành thuế đã khai thác triệt để các nguồn thu. Từ phân việc cụ thể cho từng cán bộ, công chức thuế trong việc đốc thu tiền thuế đã được gia hạn, thu nợ… Phân tích, rà soát các nguồn thu còn dư địa.

Theo dõi sát sức khỏe doanh nghiệp, chi tiết đến từng ngành, lĩnh vực, địa bàn, thực hiện nhanh các cơ chế, chính sách miễn giảm của Trung ương để điều chỉnh giải pháp quản lý thuế phù hợp, kịp thời giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn, khôi phục nguồn thu ngân sách nhà nước.

Ngay từ đầu năm, cơ quan thuế đã tham vấn UBND tỉnh mở nhiều cuộc họp chỉ đạo, đưa ra kế hoạch theo dõi, giám sát, gỡ vướng từng dự án cụ thể để đốc thu vào ngân sách nhà nước, kiến nghị Chính phủ, Quốc hội ban hành chính sách giảm lệ phí trước bạ, gia hạn thuế tiêu thụ đặc biệt, giúp doanh nghiệp có đủ nguồn lực tài chính hay gia tăng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm trên thị trường.