Mặc dù được kéo giảm, song tình trạng tảo hôn vẫn đang là bài toán nan giải ở huyện nghèo Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Thay vì được đến trường như những bạn bè cùng trang lứa, nhiều em đang ở cái tuổi ăn chưa no, lo chưa tới, nhưng phải tay ẵm tay bồng ru con bên cánh nôi buồn…Ngày 28/10, Đoàn công tác của Ban Dân vận Trung ương do ông Triệu Tài Vinh – Phó Trưởng ban Dân vận Trung ương, làm Trưởng đoàn, đã khảo sát sơ kết 5 năm thực hiện Kết luận số 65-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về công tác dân tộc trong tình hình mới tại huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa.Sáng 28/10, tại Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã dự Lễ Kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống Ban Đối ngoại Trung ương (01/11/1949-01/11/2024).Ngày 28/10, trong phiên thảo luận về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023” tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu Quốc hội đã bày tỏ quan tâm tới các hạn chế, vướng mắc trong phát triển nhà ở xã hội.Chiều 28/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã họp phiên toàn thể để nghe cơ quan soạn thảo và thẩm tra báo cáo về dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Sĩ quan Quân đội Nhân dân Việt Nam.Tết “Sử Giề Pà” hay còn có các tên gọi “Tết 8/4”, “Lễ Tạ ơn trâu thần”, được tổ chức vào ngày mồng 8 tháng 4 âm lịch. Đây là một trong những lễ hội lớn trong năm của người Bố Y, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai, hình thành qua câu chuyện truyền thuyết của người Bố Y về ngày trâu thần đã dẫn họ tìm được nguồn nước.Được ví như “cánh tay nối dài” của Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH), hơn 20 năm gắn bó với vai trò là Tổ trưởng Tổ Tiết kiệm và vay vốn (TK&VV) thuộc Đoàn Thanh niên quản lý, bà Trần Thị Tầm là người Tổ trưởng cần cù, tâm huyết với công việc, là cầu nối chuyển tải nguồn vốn tín dụng chính sách đến với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn thôn Tân Lập. Qua đó góp phần quan trọng trong công cuộc giảm nghèo bền vững trên địa bàn xã Chiêu Yên, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang.Tỉnh Yên Bái đang tích cực thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững năm 2024, nhằm giúp người nghèo có điều kiện và cơ hội được học nghề, có việc làm, phát triển sản xuất, ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo.Tiếng nói và chữ viết là một trong những yếu tố quan trọng làm nên bản sắc văn hóa của mỗi tộc người. Tuy nhiên, trong giai đoạn hội nhập và phát triển hiện nay, nhiều tiếng nói, chữ viết của các DTTS đang có nguy cơ bị mai một, bởi vậy việc bảo tồn, gìn giữ sự đa dạng về tiếng nói, chữ viết trong đời sống cộng đồng là vấn đề cấp thiết.Mặc dù được kéo giảm, song tình trạng tảo hôn vẫn đang là bài toán nan giải ở huyện nghèo Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Thay vì được đến trường như những bạn bè cùng trang lứa, nhiều em đang ở cái tuổi ăn chưa no, lo chưa tới, nhưng phải tay ẵm tay bồng ru con bên cánh nôi buồn…Trong khi nhiều người trẻ lần lượt bỏ ra thành thị tìm việc làm, thì anh Tống Văn Viện, dân tộc Tày (sinh năm 1987) ở xóm Khau Lai, xã Ôn Lương, Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên lại từ thành thị trở về quê để lập nghiệp. Với quyết tâm dám nghĩ, dám làm cùng sự sáng tạo, anh Viện đã góp sức giúp người dân ở địa phương vươn lên thoát nghèo….Ngày 28/10, Đoàn công tác của Ban Dân vận Trung ương do ông Triệu Tài Vinh – Phó Trưởng ban Dân vận Trung ương, làm Trưởng đoàn, đã khảo sát sơ kết 5 năm thực hiện Kết luận số 65-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về công tác dân tộc trong tình hình mới tại huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa.Lựa chọn ngành học, nghề nghiệp hiện nay đang là mối quan tâm hàng đầu của thanh niên, bởi họ là những người đang đứng trước ngưỡng cửa tự lập, đương đầu với cuộc sống, gây dựng tương lai cho chính mình. Tuy nhiên, hiện nay trên mạng xã hội xuất hiện một trào lưu cực kỳ tai hại, review (đánh giá), tư vấn lệch lạc, sai sự thật về các ngành học, khiến cho người trẻ và phụ huynh học sinh hoang mang, lo lắng.Từ đầu năm 2024 đến nay, UBND huyện Bình Gia (Lạng Sơn) đã tổ chức 12 lớp tập huấn cho đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo, với khoảng 800 người tham gia. Hoàn thành 100% kế hoạch đề ra.
Còn đó những lời ru buồn
Sinh năm 2008, Trần Thị T.(Tổ Dân phố 1, thị trấn Khâm Đức) nay mới tròn 16 tuổi, nhưng đã sinh con cách đây gần một năm. Con của T. nay cũng sắp tròn 5 tháng, còn “chồng” em hiện đang ở huyện Bắc Trà My, Quảng Nam. “Hồi khoảng lớp 7, lớp 8 gì đó, em quen với anh ấy và chỉ nghĩ là quen biết bạn bè vậy thôi, chứ không ngờ như thế này. Lúc mang thai, em cũng không biết. Đến khi thai lớn, gia đình đưa đi siêu âm thì …chuyện đã rồi”, T. nhớ lại.
Mang thai sớm khi tuổi còn ăn học, mọi công việc đối với T. bây giờ hoàn toàn như một giấc mơ buồn. T. bảo, em rất hối hận và thấy mình sai rất nhiều. Nếu lúc đó không dại dột yêu đương sớm, thì giờ có lẽ đang trên ghế nhà trường cùng bạn bè, và sẽ có một tương lai tốt đẹp hơn nhiều. Chồng T. sinh năm 2003, đến nay cũng chưa có việc làm ổn định.
Rồi em lấy gì nuôi con? – Tôi hỏi. Ngập ngừng một vài phút, đưa đôi mắt dõi về phía đứa con, T. nói: Trước dây ở trường, thầy cô cũng hay tuyên truyền về phòng chống tảo hôn, cũng như tác hại của nó. Tuy nhiên, lúc đó em còn ham chơi, chưa nghĩ được hậu quả. Giờ, mọi thứ của em đều phụ thuộc vào gia đình.
“Em dự tính, khi nào con cứng cáp thì em sẽ tiếp tục học nghề. Em sẽ nộp hồ sơ vào công ty may, để vừa làm, vừa học nghề. Còn chuyện cưới xin thì em cũng chưa nghĩ tới” T. chia sẻ. Thấy chúng tôi cầm máy ảnh, T. nói “các anh có chụp ảnh, quay phìm thì để em vào thay đồ cho đẹp, lên hình cho đẹp, chứ đồ này cũ và hơi cụt nên lên hình sẽ xấu”. Câu nói hồn nhiên của người mẹ tuổi 16 khiến tất cả chúng tôi không khỏi chạnh lòng.
Hay với trường hợp của em Hồ Thị Kim H. (SN 2006). Quen nhau qua mạng từ thời còn đi học, H. không nghĩ cuộc sống của mình giờ lại vất vả như thế. Tiếp chuyện chúng tôi trong căn nhà tuềnh toàng nằm ở gần cuối đường, em không khỏi giấu đi vẻ e thẹn.
“Hồi đó học lớp 8, lớp 9 thì có quen anh người yêu ở Nam Giang. Sau thời gian quen nhau, rồi nảy sinh yêu đương, sau đó, em mang bầu và nghỉ học. Hai tụi em mới dám hỏi, chưa biết khi nào cưới. Em mới sinh con được mấy tháng, giờ mọi thứ phụ thuộc vào gia đình” H. chia sẻ.
Cũng theo H., hai bên gia đình cũng không khá giả gì. Chồng em nay 23 tuổi, đang phụ gia đình làm nông ở bên Nam Giang. Còn em mới sinh nên không đi làm được gì, đợi con lớn mới xin đi làm keo lấy công. Gia đình em cũng quanh năm làm nương rẫy, cuộc sống vô cùng khó khăn.
Bà Đinh Thị Minh, Tổ trưởng Tổ Dân phố 1, huyện Phước Sơn, cho biết: Mặc dù trong thời gian qua, chình quyền địa phương và các cấp đã nổ lực tuyên truyền, từng bước đẩy lùi nạn tảo hôn, nhưng đến nay vẫn còn một vài trường hợp. Nhiều em quen biết qua mạng xã hội, rồi mang thai ngoài ý muốn, đến khi phát hiện thì chuyện đã muộn.
“Phần lớn các trường hợp tảo hôn đều rơi vào gia đình có kinh tế khó khăn. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục vận động, tuyên truyền; đồng thời mong nhà trường và các bậc phụ huynh quan tâm hơn đến con em mình”, bà Minh cho biết.
Đâu là nguyên nhân
Không riêng gì T. và H., ở Phước Sơn, hiện nay có khoảng 17 trường hợp như vậy. Nhìn vào bảng số liệu từ Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn cung cấp, không khỏi khiến cho nhiều người chạnh lòng. Trong số các trường hợp được liệt kê, có nhiều trường hợp các em làm đã làm mẹ khi mới 15 tuổi, như em Hồ Thị Minh N. (SN 2009, ở Phước Năng); em Hồ Thị L. (SN 2009, thị trấn Khâm Đức); em Hồ Thị Đ. (SN 2009, ở Phước Chánh)…cá biệt có em chỉ mới 14 tuổi như Hồ Thị Bích N. (SN 2010, xã Phước Hiệp).
Theo ông Nguyễn Văn Bằng, Trưởng phòng Dân tộc Phước Sơn: Trong những năm qua, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền vận động, các trường hợp về hôn nhân cận huyết thống đã chấm dứt. Tuy nhiên, tình trạng tảo hôn vẫn còn diễn biến phức tạp. Trong giai đoạn trước đây, có thời điểm trên địa bàn lên đến 35 trường hợp tảo hôn, đến nay chỉ còn khoảng 17 trường hợp, trong đó nhiều nhất là ở Phước Thành, Phước Chánh.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tảo hôn, một trong đó chính là sự phát triển của công nghệ thông tin, mạng xã hội, sự du nhập của văn hóa ngoại lai, lối sống thử, thiếu kinh nghiệm giới tính của các em nhỏ. Một số em học sinh vì học lực yếu, xa gia đình, tuổi mới lớn có sự quan tâm của bạn khác giới nên dễ dẫn đến việc yêu đương sớm, có một số trường hợp xảy ra mang thai ngoài ý muốn phải nghỉ học, dẫn đến tảo hôn.
Sự phối hợp giữa nhà trường và các bậc phụ huynh chưa thường xuyên, một số hộ phụ huynh còn phó thác hết việc quản lý, dạy bảo con em cho nhà trường, ít quan tâm đến việc học tập cũng như nắm bắt tâm lý của các em, để động viên nhắc nhở. Một nguyên nhân nữa là, do điều kiện về kinh tế – xã hội ở một số thôn, xã còn đặc biệt khó khăn, nên ảnh hưởng đến nhận thức và cách tiếp cận thông tin của đồng bào. Nhiều người vẫn không biết tảo hôn là vi phạm pháp luật…
“Để giảm thiểu nạn tảo hôn, trong thời gian tới, chúng tôi sẽ đẩy mạnh việc tuyên truyền, vận động người dân chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật. Trong đó, tập trung tuyên truyền về những huệ lụy của tảo hôn, để từ đó người dân nâng cao nhận thức, chủ động phòng chống tảo hôn. Bên cạnh đó, đề nghị có chế tài nghiêm để giảm dần, tiến tới chấm dứt nạn tảo hôn”, ông Bằng cho biết thêm.
