(QBĐT) – Những ngày tháng chạp, nắng lên rất ít, những tia nắng hiếm hoi, hoe vàng nhè nhẹ ngoài sân như chỉ vừa đủ làm vàng một cánh hoa cải. May quá, trời không mưa, thêm chút gió phơ phất thổi nên sân nhà khô khén. Những lúc này, mẹ tận dụng mang hạt giống ra phơi. Vừa đổ hạt, mẹ vừa thủ thỉ: “Chờ một chút nữa thôi, ra giêng sẽ gieo hạt”.
Tháng giêng, trời nồm ẩm, mẹ chẳng phải tốn nhiều sức làm đất trước khi gieo. Vạt đất nào rộng rãi mẹ nhờ ba đánh trâu bò cày xới, vạt đất nhỏ hẹp hơn thì mẹ dùng sức để cuốc làm tơi. Từng nhát cuốc của mẹ thanh thoát, nhát nào ra nhát ấy. Đất tơi rồi, mẹ còn cẩn thận nhặt hết tất cả cả loại cỏ vun đống rồi xử lý.
Có mấy loài “khó ở” như cỏ gấu, mầm giây của nó nằm sâu tận lòng đất, mẹ phải cuốc sâu mới có thể lấy hết được. Chẳng may bỏ sót, qua một cơn mưa phùn là chúng lại mọc xanh mơn mởn, hút hết dinh dưỡng của cây trồng. Chỗ nào cỏ tranh mọc chi chít mẹ lấy rơm rạ bịt kín, đợi chúng chết hết thì mới làm đất để gieo.
“Tháng giêng trồng đỗ, tháng hai trồng cà”, mẹ cứ theo thành ngữ, tục ngữ, kinh nghiệm dân gian mà làm. Qua năm tháng mẹ càng đúc rút bao nhiêu kinh nghiệm quý báu, ấy thế nên mùa nào đánh thắng mùa ấy, cây cối tốt tươi, hạt, quả thu về năng suất lắm. Mẹ làm các hốc đất đều tăm tắp, đấy cũng là điều kiện tiên quyết giúp các cây hút dinh dưỡng đều nhau, không bị chèn cựa, cây to cây bé.
|
Tôi nhớ có năm sâu bọ hoành hành, hạt giống chưa kịp đội đất thì bị sâu ăn xơ xác. Mẹ nhìn các cây giống lưa thưa nhú trên mặt đất với vẻ mặt buồn xo, mắt xa xăm. Mẹ chỉ buồn chút thôi, trong mẹ lúc nào cũng ngút ngàn hy vọng. Ngày hôm sau mẹ trồng xen kẽ vào hốc đất sâu ăn mấy loại rau, coi như bù đắp lại số cây giống bị mất. Vừa trồng rau mẹ vừa cười xòa, rằng, thả cho lũ sâu ăn bữa đậm đà, năm sau mẹ lại phục thù. Nói là làm, năm sau mẹ lụi cụi bón phân hoai kèm theo mớ vôi bột, những con sâu đố thấy bén mảng tới hạt giống của mẹ. Cả mười hạt giống thì mười cây mầm nhú lên xanh tốt.
Những nương, những rẫy vào mùa gieo hạt tháng giêng xôn xao tiếng nói cười của những người nông dân tảo tần như mẹ. Đó đây, họ kể cho nhau nghe một cái Tết vừa qua, không quên hy vọng mùa gieo hạt tới. Những vạt đất lại đua nhau chen chúc đủ các thứ loại hạt: từ đỗ đen, đỗ đỏ, đỗ ván, đỗ xanh cho đến các loại đỗ trồng làm rau ăn như đỗ que, đỗ đũa. Tháng giêng dập dìu tiết trời ấm áp, những luống đỗ mặc sức hút dinh dưỡng từ thớ đất quê mà vươn lên xanh tươi, ngút ngàn.
Tháng giêng theo mẹ đi gieo hạt, tôi thích thú nhìn những hạt giống bé xíu xiu, tròn lẳn trong tay rồi nghĩ về một vòng đời của một hạt giống. Từ hạt giống bé nhỏ, chúng nảy mầm xong đơm hoa kết trái lại tạo ra thế hệ hạt giống mới. Một vòng luân hồi cứ thế lặp đi lặp lại của tạo hóa.
Nghĩ lại bản thân, tôi cũng như hạt giống được mẹ ấp ủ gieo từ tháng giêng, nhưng không biết với bao nhiêu tháng giêng trong đời với bao nhiêu năm tháng ba mẹ chăm bẵm, con cái mới trưởng thành? Hạt giống mẹ gieo xuống đất, đợi ngày thu hoạch, còn hạt giống-các con, mẹ chẳng mong cầu nhận lại, mà luôn hy vọng con cái sống một cuộc đời sung túc, hạnh phúc.
Thời gian cứ thế trôi đi, tôi đã trải qua bao nhiêu mùa tháng giêng gieo hạt, trưởng thành rồi đi xa thì cũng lúc ba mẹ trở thành người thiên cổ. Vạt đất năm xưa không còn bóng dáng mẹ cặm cụi gieo từng hạt giống, sẽ có một người khác thế thay hoặc máy móc đảm đương nhiệm vụ. Nhưng dù năm tháng trôi đi tôi vẫn chẳng thể nào nguôi ngoai nỗi nhớ, hình dáng của mẹ, những lời thủ thỉ với hạt giống, như thủ thỉ với các con “Chờ ra giêng gieo hạt”. Lúc đó tôi biết có một mùa xuân đang đợi chờ, và một mùa hy vọng lại tới…
Tăng Hoàng Phi
Nguồn: https://www.baoquangbinh.vn/van-hoa/202502/mua-gieo-hat-2224206/
