Đèn lồng bưởi – Báo Quảng Bình điện tử

(QBĐT) – Giữa ban trưa, thằng Hạng chạy thình thịch sau lưng hồi nhà tôi và đến ô cửa sổ quen thuộc.

– Ê, Xíu đi làm đèn lồng với tau không?

– Mi không ngủ trưa à? Đi giang nắng mạ tau biết được đánh chết.

– Phải đi giờ này ông Ruy mới không phát hiện ra bọn mình trộm bưởi chứ. Sắp Trung thu rồi không làm chừ là không kịp…

– Ừ thì đi!

Cây bưởi nằm giữa ranh giới hai nhà, phía dưới là một mương nước sâu hoắm vì ngày mưa nước từ trên đồi tuồn xuống, dưới mương lổm nhổm đầy những cục đá bạc nhọn hoắt, có lúc chúng ánh lên sắc lẹm như thủy tinh. Ấy vậy mà thằng Hạng nhảy vọt qua đó như một chú mèo hoang.

– Mi cũng qua đây đi!

– Nhưng tau sợ…

– Sợ chi, nhanh lên không thôi họ ngủ dậy bây chừ. Xỏ thêm dép của tau đi. Thằng Hạng vội lột đôi dép tổ ong cụt mỏ ném sang tôi.

Loay hoay một lúc tôi mới trèo sang được mép đồi bên kia. Hắn ra lệnh:

– Ngồi xuống, ôm chặt thân cây nhé. Vừa dứt lời, hắn dẫm vào hai vai tôi lấy đà rồi leo tót lên trên.

– Nhớ hứng lấy đừng để phát ra tiếng động nghe chưa. Tôi gật đầu và cố gắng không để quả nào rơi xuống đất.

– Á…a…a…đau quá! Rơi trúng đầu tau rồi, mi thả chú ý với chứ?!

– Be bé cái mồm…

– Xuống… xuống nhanh Hạng ơi, hình như ông Ruy đang lên…

– Ôm bưởi chạy mau! Thằng Hạng tụt nhanh từ trên cây xuống, hắn kéo vạt áo thun trước bụng bọc mấy quả bưởi chạy trước.

– Còn những bốn quả, tau mần răng mang đi hết được… Hạng… Hạng ơi… chờ tau với…

Tôi cố gắng lắm cũng chỉ mang được ba quả chạy theo sau nó, đầu những ngón chân tướp máu.

– Tổ cha con cái nhà ai, ban trưa không ngủ ngáy mà đi phá của…Tức đã gứm, mấy trái bưởi tau nói để rằm rè, ai dè tuốt cho hết, tau mà bắt được tau chặt cẳng-ông Ruy cầm con rựa phựt phựt mấy cây bụi xung quanh, đoạn rảo bước lên sườn đồi, mắt ngó nghiêng.

– Xíu… Xíu ơi… mau lại đây-Thằng Hạng từ dưới vũng bom nhặt một viên đá nhỏ ném về phía tôi, giọng the thé: Trốn đây đã, chứ chạy nữa là ông ấy phát hiện ra đấy.

Vũng bom xung quanh được viền kín bởi những lùm cây bướm bạc và sim mua. Nắng tháng tám rám trái bưởi. Quả vậy thật, gió ràn rạt tràn qua mang theo hơi nóng khô rát. Mùi đất đá, bụi mịn quẩn lên khen khét, oi nồng… tưởng chừng như chỉ cần rụng xuống một tàn lửa thì có thể thiêu trụi hết cây cối vùng đồi.

Tuy ở trên là vậy nhưng trận mưa rào hôm qua thì vẫn còn làm cho đáy hố bom ẩm ướt.

– Lên thôi, tôi kéo tay Hạng tính trườn ra khỏi đó nhưng đã bị nó giằng lại.

– Mi điên à, lên chừ là nộp mạng đó.

– Tau nghĩ trước khi chưa bị nộp mạng thì lũ rắn đã múp cho bọn mình mấy phát rồi.

– Trời, mi làm tau hoảng. Vậy lên thôi, nhớ hãy bò qua một đoạn rồi chạy nhé, đừng để phát hiện.

Dưới bóng cội cây rơm, bên cạnh cái chuồng bò sặc mùi nước tiểu, thằng Hạng cười toe toét. Chiến lợi phẩm trưa nay, 7 quả… hi hi. Bưởi cũng không ngọt mấy nhỉ, lại hăng nữa…

– Nắng khiếp thế, có thứ quả nào mà ngon cho nỗi, mà giờ mi tính làm đèn lồng kiểu chi rứa Hạng?

– Yên tâm, cứ chờ mà coi…

Tôi chăm chú nhìn Hạng cắt ngang một lát ở phần cuống, “bưởi ăn hơi the nên đừng có tiếc hỉ”, Hạng vừa nói vừa nạo hết phần ruột bưởi ra ngoài. Xong, một quả, hai quả, ba quả… Mấy quả còn lại, Hạng khứa theo kiểu từng múi đều tăm tắp. Tôi vừa nhâm nhi những tép bưởi thanh thanh vừa ngó nghiêng coi hắn làm. Những ô cửa nhỏ được trổ một cách khéo léo, còn tỉa vẽ những hình thù hoa văn rất đẹp nữa. Đoạn, hắn lôi từ dưới cội rơm một cuộn dây thép nhỏ đã thủ sẵn đâu từ trước. Hắn đặt quả bưởi rỗng ruột lên đài bưởi và cố định chúng lại với nhau. Giữa đáy đèn lồng bưởi, Hạng vẽ một vòng tròn đo kích cỡ rồi dùng những lá dứa phơi vừa héo tết chúng lại với nhau, sau đó cuộn tròn thành một cái đế để đựng nến. Tôi òa lên thích thú, nhưng Hạng nói chưa đâu, phải chờ đèn lồng khô mới dùng keo đính chặt chiếc đế dứa thơm này vào. Đẹp quá đi! cho tau cái này nhé?

– Ừ, nhưng mà còn phải làm quai xách, còn trang trí các hoa văn sao cho sặc sỡ, còn phải cắt giấy màu quấn gậy… rồi còn nhặt các hạt bưởi này xâu thành một chuỗi nữa. Chúng khô đốt tí tách thơm lắm, hơn nữa xâu từ sợi thép nên thích uốn thành hình trái tim hay thành chữ cái tên mi đều được, tau cho mi đèn lồng ni, còn tau sẽ làm thêm một đèn lồng dứa…

– Òa… mi thật giỏi đó Hạng, kiểu ni mai mốt mi sẽ là họa sĩ…

Đêm Trung thu tôi cầm chiếc đèn lồng bưởi của Hạng đi dưới ánh trăng, thứ ánh sáng mát rượi sau trận mưa rào từ sớm. Thi thoảng mặt đất nhờ nhợ tối khi trăng lặn vào trong những đám mây. Nhưng tôi thích thế, vì có vậy thì đèn lồng của tôi mới mặc sức phô diễn thứ ánh sáng tuyệt vời của nó.

Hạng bảo: Kêu mấy đứa giấu đèn lồng bên ruộng lúa rồi đi theo tau.

– Đi mô?

Hạng hất hàm về phía vạt mía óng ả, những cây mía lóng nào lóng nấy dài cả gang tay, mọng nước, nom thật hấp dẫn.

– Đêm nay mấy ông “khoán đồng” (người giữ đồng) bận lo tổ chức Trung thu rồi, không ai để ý mô mà sợ.

Hạng một chân đạp mía, một chân trụ và dùng hết sức đạp gãy cây mía xuống. Hạng chia mỗi đứa một khúc nhai ngấu nghiến.

– Tản nhau ra đi, bẻ mỗi nhà vài cây thôi…

Chúng tôi cười the thé, thi thoảng nhìn ra đường canh người, no nê thì kéo nhau đi.

Trên bục sân khấu, trưởng thôn gọi tên tôi, thằng Hạng, thằng Mười, con Tuyến… lên để tuyên dương thành tích chăm ngoan học giỏi, đặc biệt là không để trâu, bò ăn phá hoa màu…

Chúng tôi véo nhau cười thầm, miệng vẫn còn rinh rích nhựa mía đường. Cảm giác vừa sung sướng, vừa lo sợ thật khó diễn tả.

Mới đó, mà đã 25 năm trôi qua, trong một dịp công tác ở vùng cao tôi đăng ký ở một homestay của một bạn trẻ từ dưới thành thị lên đây lập nghiệp. Vừa bước vào cửa thì một thứ ánh sáng ấm áp trùm lên tôi. Một mùi hương quen thuộc, lâng lâng và dễ chịu. Bên góc bàn nhỏ, chiếc đèn lồng dứa được đặt trong vỏ bưởi nan hoa. Tôi hít thật sâu mùi thơm dìu dịu ấy và mở toang cửa sổ, trăng triền rừng hiện ra như một bức tranh. Cây bưởi ở góc vườn rất sai quả, trên đó cậu chủ treo những chiếc đèn lồng đỏ ấm áp.

Tôi đứng nhìn ra đó thật lâu, cả một vùng ký ức ùa về tươi rói tuổi mười ba. 

Truyện ngắn của Trác Diễm