Chung tay gỡ “thẻ vàng”

Quảng Bình có hơn 6.000 tàu cá, trong đó có 3.592 tàu cá từ 6m trở lên, 1.165 tàu từ 15m trở lên khai thác vùng khơi. Để thực hiện hiệu quả việc chống khai thác IUU, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cấp, ngành từ tỉnh đến địa phương tăng cường công tác tuyên truyền với nhiều hình thức, cấp độ phù hợp nhằm nâng cao nhận thức của ngư dân. Kết quả, từ đầu năm đến nay, địa phương trọng điểm khai thác đã tổ chức 67 hội nghị tuyên truyền chống khai thác IUU với 4.652 lượt người tham dự, tổ chức cho 4.725 chủ tàu cá/thuyền trưởng ký cam kết không vi phạm khai thác IUU, in và phát hơn 11.900 tờ rơi tuyên truyền…

Cùng với công tác tuyên truyền, công tác quản lý, kiểm soát hoạt động tàu cá cũng được các cấp, ngành, địa phương quan tâm. Trong công tác quản lý tàu cá, Chi cục Thủy sản đã phối hợp với các địa phương thực hiện rà soát lại toàn bộ tàu cá của tỉnh, đến nay, đã có 3.553 tàu cá từ 6m trở lên đã đăng ký (đạt 98,8%); 2.356 tàu còn hạn giấy phép khai thác thủy sản (KTTS) (đạt 65,6%); 1.102 tàu cá từ 12m trở lên thực hiện đăng kiểm (đạt 71%).

Trong 6 tháng đầu năm, các đơn vị, địa phương đã xử lý 63 tàu cá vi phạm, tịch thu 7 bộ kích điện, xử phạt trên 700 triệu đồng. Trong đó, Chi cục Thủy sản đã xử phạt 15 chủ tàu cá vi phạm ngắt thiết bị hoặc không thực quy định khi thiết bị giám sát hành trình bị hỏng với tổng tiền phạt 360 triệu đồng, tước chứng chỉ thuyền trưởng 3 tháng/chứng chỉ.

Đối với việc kiểm soát tàu cá, thời gian qua, Văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá đã tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá xuất bến, cập cảng theo đúng quy định, từ đầu năm đến nay, đã có 851 lượt tàu được kiểm tra, cơ bản bảo đảm tỷ lệ kiểm tra theo quy định.

Bên cạnh đó, giám sát hoạt động tàu cá qua hệ thống giám sát hành trình đã được các cơ quan chức năng thực hiện nghiêm. Từ đầu năm đến nay, thông quan hệ thống giám sát hành trình, các cơ quan chức năng đã phát hiện 18 trường hợp vượt ranh giới, các địa phương đã xác minh được thông tin của 14 chủ tàu, các tàu này đều di chuyển qua nhưng không KTTS, còn 4 trường hợp còn lại đang được xác minh làm rõ.

Đặc biệt, có trường hợp tàu cá QB-92886-TS của ông Hoàng Quốc T. ở xã Hải Phú (Bố Trạch) có 6 thuyền viên bị Trung Quốc bắt giữ ngày 27/5/2023, hiện đang bị điều tra, xử lý theo pháp luật Trung Quốc. Về phía tỉnh ta, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương liên quan tiếp tục theo dõi, xác minh, năm thông tin để xử lý theo quy định.

Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Lê Ngọc Linh cho biết: Công tác chống khai thác IUU thời gian qua đã được các cấp chính quyền, các sở, ban, ngành thực hiện đồng bộ, quyết liệt. Do đó, nhân thức của cán bộ, ngư dân từng bước được nâng cao, tổ chức giám sát hàng thủy sản qua cảng ngày càng chặt chẽ, công tác thanh tra, kiểm soát và xử lý tàu vi phạm khai thác IUU được thực hiện thường xuyên và nghiêm túc do vậy hiện tượng vi phạm về khai thác IUU được giảm dần.

Nhằm động viên, hỗ trợ nhau trong việc thực hiện chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC, ngư dân Quảng Bình đã có nhiều mô hình hoạt động rất đáng được nhân rộng, triển khai như mô hình hoạt động theo hình thức tổ đoàn kết, tổ hợp tác, tổ biển xa…

Ông Nguyễn Hường, Tổ trưởng Tổ đoàn kết trên biển xã Quảng Văn (TX. Ba Đồn) cho biết: Bên cạnh việc hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình khai thác, tìm kiếm ngư trường, giúp đỡ nhau khi có sự cố xảy ra, tổ đoàn kết trên biển của chúng tôi luôn nhắc nhở nhau thực hiện đúng chủ trương chung của tỉnh, tuyệt đối không tham gia đánh cá trái phép ở vùng biển nước ngoài để cùng góp sức gỡ “thẻ vàng” IUU.

Đặc biệt, năm 2023, Chi cục Thủy sản cũng đã thí điểm mô hình “Đồng quản lý trong khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản” tại 2 xã Ngư Thủy Bắc và Ngư Thủy (Lệ Thủy). Đây là mô hình nhằm phát huy vai trò của cộng đồng trong quản lý, bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản, bảo vệ môi trường biển tại vùng biển ven bờ được giao thực hiện đồng quản lý.

Qua đó, hạn chế tình trạng khai thác, đánh bắt, làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản, góp phần phát triển nghề cá bền vững, ổn định cuộc sống và nâng cao thu nhập cho người dân. Bởi hiện nay, nguồn lợi thủy sản suy giảm, trong khi số lượng tàu cá ngày càng lớn, tạo áp lực khai thác nên dẫn đến vi phạm ranh giới khai thác vùng biển nước ngoài.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác chống khai thác IUU vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn. Cụ thể, nhiều tàu cá vẫn chưa có giấy phép KTTS hoặc giấy phép đã hết hạn, chưa đăng ký tàu cá, quá hạn đăng kiểm, chưa thực hiện lắp đặt các thiết bị giám sát hành trình; công tác ghi, nộp nhật ký khai thác chưa bảo đảm yêu cầu; tình trạng tàu cá vượt ranh giới trên biển và mất kết nối tuy đã giảm nhưng vẫn chưa ngăn cản triệt để, trong đó còn phát sinh 1 tàu cá vi phạm vùng biển Trung Quốc; việc tàng trữ, sử dụng xung điện, chất nổ để KTTS, tàu giã cào KTTS trái phép tại vùng biển ven bờ; cơ sở hạ tầng 2 cảng cá Nhật Lệ và sông Gianh chưa đáp ứng được yêu cầu nên nhiều tàu cá cập cảng tại các cầu tạm, bến cóc gây khó khăn cho việc kiểm tra, kiểm soát tàu cá…

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Văn Lợi cho biết: Ngoài thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên được giao về chống khai thác IUU, tháo gỡ “thẻ vàng” của EC. Để chuẩn bị đón và làm việc với Đoàn Thanh tra của EC, Quảng Bình đang thực hiện quyết liệt các ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, bộ, ngành Trung ương về quy định chống khai thác IUU cho người dân và các thành phần có liên quan để nắm và tuân thủ thực hiện; tiếp tục đẩy mạnh việc ngăn chặn tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; thực hiện nghiêm túc, bảo đảm hoàn thành công tác quản lý tàu cá theo quy định trước khi Đoàn Thanh tra của EC sang kiểm tra lần thứ 4; kiểm soát chặt chẽ hoạt động tàu cá của tỉnh và tàu cá của tỉnh khác hoạt động trên vùng biển Quảng Bình, tập trung cao điểm thực thi pháp luật, xử lý triệt để các hành vi khai thác IUU xảy ra tại địa bàn theo quy định…