Nguy cơ “vỡ” tiến độ vì vướng mặt bằng

(QBĐT) – Đó là dự án đường và cầu vượt đường sắt trung tâm TP. Đồng Hới (gọi tắt là dự án) do Sở Giao thông vận tải làm chủ đầu tư và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh (gọi tắt là Ban QLDA) làm đại diện chủ đầu tư.

Ban QLDA cho biết, dự án có 2 gói thầu, gồm: Gói xây lắp phần cầu (có trị giá hợp đồng 85,467 tỷ đồng) và gói xây lắp phần đường (có trị giá hợp đồng 13,483 tỷ đồng). Tổng chiều dài toàn tuyến và cầu là 1,15km (điểm đầu tại vị trí giao giữa đường Hà Văn Quan và đường nội thị rẽ vào đường Tôn Thất Tùng; điểm cuối tại vị trí giao giữa đường Nguyễn Công Hoan với đường Phan Đình Phùng), đi qua địa phận 2 phường Nam Lý và Bắc Lý (TP. Đồng Hới). Bề rộng cầu và nền đường hai đầu cầu 15m; 2 tuyến đường gom gồm đường gom dọc 2 bên cầu có bề rộng nền đường là 8,5m và đường gom dưới cầu có bề rộng nền đường 12m.

Mục tiêu dự án là tạo thành trục đường ngang chính kết nối Đông-Tây của TP. Đồng Hới, góp phần điều tiết lưu lượng giao thông trên các tuyến đường nội thành, tạo thuận lợi cho việc đi lại của người dân; bảo đảm an toàn giao thông tại vị trí giao cắt giữa đường bộ với đường sắt, từng bước hình thành mạng lưới giao thông đô thị hoàn chỉnh, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của khu vực.

Giám đốc Ban QLDA Nguyễn Ngọc Quý cho biết: Gói thầu xây lắp phần cầu được khởi công ngày 28/10/2022 và có thời gian hoàn thành 36 tháng kể từ ngày khởi công, do liên danh Công ty TNHH Xây dựng Tiến Thành, Công ty CP Xây dựng tổng hợp II Quảng Bình, Công ty TNHH Đầu tư xây dựng tổng hợp 568 thi công. Tuy nhiên, đến nay một nửa thời gian thi công đã trôi qua nhưng gói thầu mới chỉ hoàn thành mố M2 và trụ T1. Hiện, đang thi công bệ trụ T2, hoàn thành đúc 38/45 phiến dầm, trị giá thực hiện được 29,8/85,5 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 35%).

Nguyên nhân chính dẫn đến tiến độ thực hiện đạt thấp là do vướng mắc về giải phóng mặt bằng (GPMB) nên đơn vị chưa thi công được phần xà mũ trụ T1 và các hạng mục liên quan.

Về gói thầu xây lắp phần đường được khởi công ngày 1/6/2023 và thời gian hoàn thành 700 ngày kể từ ngày khởi công do Công ty TNHH Xây dựng Việt Tiến thi công. Hiện nhà thầu thi công mới chỉ triển khai hệ thống cống thoát nước dọc trong phạm vi nền đường cũ, các hạng mục còn lại nằm trong phạm vi mở rộng mặt đường chưa thể triển khai do vướng GPMB. Vì vậy, trị giá thực hiện mới được 3/13,48 tỷ (đạt tỷ lệ 22%). 

Nói về vấn đề này, ông Nguyễn Ngọc Quý cho biết thêm: Trong phạm vi thực hiện dự án có 101 trường hợp bị ảnh hưởng (phường Nam Lý 12 trường hợp và phường Bắc Lý 89 trường hợp), gồm 95 hộ gia đình, cá nhân và 6 tổ chức. Hiện, đoạn qua phường Nam Lý mới hoàn thành công tác trích đo thu hồi đất cho 12 trường hợp bị ảnh hưởng; đoạn qua phường Bắc Lý có 78 trường hợp (74 hộ gia đình, 4 tổ chức), Sở Tài nguyên-Môi trường (TN-MT) đã ký duyệt hồ sơ trích đo nhưng UBND TP. Đồng Hới mới chấp thuận ban hành thông báo thu hồi đất cho 37/78 trường hợp (34 hộ gia đình, 3 tổ chức) và 11 hộ gia đình còn lại chưa hoàn thành trích đo.

Riêng 41 trường hợp Sở TN-MT đã ký duyệt hồ sơ trích đo, song UBND TP. Đồng Hới chưa ban hành thông báo thu hồi đất với lý do: Phạm vi thu hồi đất của dự án trùng với dự án tuyến đường Nam Lý-Trung Trương do Ban Quản lý dự án ARCD thực hiện bồi thường GPMB từ năm 1998 đã có thu hồi đất tại Quyết định số 1344/QĐ-UB, ngày 18/7/2000 của UBND tỉnh.

Tuy nhiên, phạm vi thu hồi đất trước đây không có bản đồ trích đo địa chính, hồ sơ không thể hiện rõ vị trí, hình thể thửa đất thu hồi mà chỉ có diện tích thu hồi. Mặt khác, hồ sơ bồi thường GPMB dự án tuyến đường Nam Lý-Trung Trương hiện chưa tìm được nên khi đơn vị tư vấn trích đo tiến hành đo đạc để thu hồi rất khó xác định diện tích mà hộ dân đang sử dụng đã được bồi thường GPMB hay chưa. Trong khi đó, các hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) thu thập được tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP. Đồng Hới chưa thể hiện diện tích cắt giảm do đã được bồi thường.

Cùng đó, phạm vi sử dụng đất (có hàng rào xây bao quanh) của nhiều hộ dân hiện nay có diện tích lớn hơn GCNQSDĐ, đơn vị tư vấn đã trích đo thu hồi đất theo phạm vi cấp GCNQSDĐ cho hộ gia đình; đối với phần hiện trạng sử dụng đất ngoài GCNQSDĐ hộ gia đình đang sử dụng mà đơn vị trích đo đã quy chủ cho UBND phường Bắc Lý quản lý, UBND TP. Đồng Hới yêu cầu tìm hồ sơ bồi thường GPMB đường Nam Lý-Trung Trương để có cơ sở thực hiện việc quy chủ sử dụng đất cho UBND phường Bắc Lý hay cho hộ dân nhưng cái khó là hồ sơ này hiện vẫn chưa tìm ra.

Riêng 11 hộ gia đình còn lại, đơn vị tư vấn chưa hoàn thành trích đo do các hộ dân không đồng ý ký xác nhận diện tích thu hồi đất theo GCNQSDĐ mà yêu cầu thu hồi đất theo đúng hiện trạng đang sử dụng (diện tích hiện trạng đang sử dụng lớn hơn trong GCNQSDĐ)…

Về thực hiện bố trí tái định cư (TĐC), bồi thường bằng đất, hiện có 12 hộ dân có nguyện vọng TĐC, bồi thường bằng đất tại dự án Hạ tầng kỹ thuật (HTKT) khu dân cư phía Tây đường Hữu Nghị và đã chọn vị trí lô đất; 5 hộ dân có nguyện vọng TĐC, bồi thường đất, giao đất xen ghép tại dự án HTKT khu dân cư tổ dân phố (TDP) 9 phường Bắc Lý (có 4 hộ TĐC chọn được vị trí lô đất, 1 hộ bồi thường bằng đất chưa thống nhất được vị trí lô đất).

Trong 4 hộ lựa chọn vị trí lô đất TĐC, bồi thường bằng đất tại dự án HTKT khu dân cư TDP 9 phường Bắc Lý nhưng có 2 lô đất do UBND TP. Đồng Hới làm chủ đầu tư chưa hoàn thành công tác bồi thường, GPMB và 3/5 hộ chưa có thông báo thu hồi đất nên đơn vị tư vấn bồi thường GPMB chưa trình phương án bố trí tái định cư, bồi thường bằng đất ở.

Ngoài ra, trong phạm vi thực hiện dự án có 4 công trình HTKT bị ảnh hưởng, gồm: Hệ thống thông tin tín hiệu đường sắt, hệ thống cấp nước sinh hoạt, hệ thống thông tin liên lạc, hệ thống lưới điện chưa GPMB được do UBND TP. Đồng Hới chưa thống nhất với phương án và dự toàn di dời trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ…

Bùi Thành