Không chỉ là tấm gương mẫu mực trong làm kinh tế giỏi, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân, trong thời gian qua, lực lượng già làng, trưởng thôn, Người có uy tín ở Quảng Nam đã góp phần không nhỏ trong việc đẩy lùi các hủ tục, tệ nạn, tình trạng tảo hôn ở vùng đồng bào DTTS và miền núi. Nhờ đó, nhận thức của người dân ngày càng được nâng lên, thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và miền của tỉnh.Nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng đồng bào DTTS và miền núi, những năm qua, huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc nhằm xóa bỏ tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống (TH-HNCHT) và đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Nhằm hiểu rõ sự nỗ lực của các cấp ủy, chính quyền cũng như kết quả trong phòng chống TH-HNCHT trên địa bàn huyện, phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Việt Hòa, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, Trưởng Phòng Dân tộc huyện Kim Bôi về vấn đề này.Trưa 23/11 (theo giờ địa phương), Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã rời Sân bay Quốc tế Kuala Lumpur, Thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia lên đường về nước kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Malaysia từ ngày 21-23/11/2024, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Dato’ Seri Anwar Ibrahim và Phu nhân.Lễ Kỳ yên được tổ chức vào dịp đầu Xuân mới. Mục đích thực hiện nghi lễ thể hiện sự biết ơn của con người với trời, đất, với tổ tiên; đồng thời cầu trời cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, vạn vật sinh sôi, nhà nhà được áo ấm, no cơm, có cuộc sống bình an, không bệnh tật.“Ka Phờm luôn hết lòng vì bà con mình. Lúc nào cũng nghĩ cho người dân, cho buôn làng. Lời nói và việc làm của Ka Phờm xuất phát từ cái tâm, tinh thần trách nhiệm là làm sao cho buôn làng các DTTS giữa núi rừng này luôn no ấm, hạnh phúc. Ka Phờm xứng đáng là người con của vùng đất Anh hùng này” – đó là lời nhận xét của ông K’Sáu, 77 tuổi, già làng, Người có uy tín dành cho bà Ka Phờm, sinh 1968, dân tộc Mạ, hiện là Bí thư Đảng ủy xã Lộc Lâm, huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng.Trong quá trình hình thành và phát triển, mỗi sản phẩm du lịch cần hội tụ nhiều yếu tố, trong đó cảnh quan thiên nhiên, bản sắc văn hóa và sự bài bản, chuyên nghiệp trong cách làm du lịch là những yếu tố quan trọng để tạo nên điểm nhấn, sức hút đối với du khách. Với bề dày truyền thống lịch sử và văn hóa, tỉnh Bắc Giang có đầy đủ các chất liệu để tạo nên những điểm du lịch hấp dẫn.Để triển khai có hiệu quả nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn I: từ năm 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719); thời gian qua, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai đã có nhiều giải pháp chủ động, linh hoạt phù hợp với điều kiện thực tế bảo đảm tiến độ giải ngân theo kế hoạch. Trong đó, có nội dung cấp bồn chứa nước sinh hoạt cho người dân.Đã gần chục năm nay, hàng trăm hộ dân chủ yếu là người DTTS ở xã Vạn Yên, huyện Vân Đồn (Quảng Ninh) đang phải sống trong cảnh “đi cũng dở, ở không xong” do nằm trong quy hoạch Khu công viên phức hợp nghỉ dưỡng cao cấp. Theo thời gian, đặc biệt là ảnh hưởng cơn bão số 3, nhiều nhà cửa, công trình đã xuống cấp nghiêm trọng nhưng không được tu sửa, ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người dân địa phương.Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 22/11, có những thông tin đáng chú ý sau: Bảo tồn di sản văn hóa dân tộc từ gia đình. Đặc sắc Lễ hội đua mảng ở Bắc Mê. Puih Đup trao truyền vốn văn hóa dân tộc. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.Em Triệu Đức Duy, dân tộc Dao, học sinh lớp 7A1, Trường THCS Trới, TP. Hạ Long (Quảng Ninh) là một trong những học sinh xuất sắc vừa đoạt giải Đại sứ Văn hóa đọc Quốc gia năm 2024. Ngoài nỗ lực, cố gắng trong học tập, Duy còn tích cực đọc sách và lan tỏa văn hóa đọc tới bạn bè, cộng đồng nơi em học tập, sinh sống.Với sự hỗ trợ của Trung ương, địa phương và toàn xã hội; khu tái định cư Làng Nủ, xã Phúc Khánh, Huyện Bảo Yên (Lào Cai) đang dần hồi sinh sau thiên tai, vượt qua đau thương hướng tới “làng hạnh phúc”.Thực hiện Dự án Hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo, đến nay, tỉnh Nghệ An đã hỗ trợ xây mới 1.306 căn nhà cho 838 hộ nghèo, 198 hộ cận nghèo…Tỉnh phấn đấu đấu đến năm 2030, trên địa bàn tỉnh xóa bỏ hoàn toàn tình trạng nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo.Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững, giai đoạn 2021-2025, huyện Phú Lương (tỉnh Thái Nguyên) đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ và thiết thực. Đặc biệt, việc tập trung nguồn lực hỗ trợ sản xuất, đa dạng hóa sinh kế, để giúp các hộ có hoàn cảnh khó khăn chủ động vươn lên thoát nghèo, qua đó đã góp phần giảm dần khoảng cách chênh lệch giữa các khu vực, địa phương và các nhóm dân cư trên địa bàn.Không chỉ là tấm gương mẫu mực trong làm kinh tế giỏi, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân, trong thời gian qua, lực lượng già làng, trưởng thôn, Người có uy tín ở Quảng Nam đã góp phần không nhỏ trong việc đẩy lùi các hủ tục, tệ nạn, tình trạng tảo hôn ở vùng đồng bào DTTS và miền núi. Nhờ đó, nhận thức của người dân ngày càng được nâng lên, thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và miền của tỉnh.
Nhằm giúp người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi nâng cao kiến thức về pháp luật, thời gian qua, Ban Dân tộc tỉnh Quảng Nam tăng cường công tác phối hợp với các cấp, ngành tổ chức các buổi tuyên truyền và trợ giúp pháp lý lưu động tại cơ sở. Bên cạnh đó, Ban cũng phát huy vai trò của những già làng, Người có uy tín để việc tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật hiệu quả hơn.
Theo Ban Dân tộc tỉnh Quảng Nam, toàn tỉnh hiện có gần 600 Tuyên truyền viên pháp luật tại vùng đồng bào DTTS và miền núi. Họ là những già làng, trưởng thôn, Người có uy tín trong cộng đồng dân cư… tham gia tích cực vào công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phương. Đội ngũ này thường xuyên được tham gia tập huấn, phổ cập các kiến thức về pháp luật.
“Đội ngũ già làng, Người có uy tín sinh sống tại địa phương, cùng chung ngôn ngữ, gần gũi với bà con, am hiểu về các phong tục, tập quán, thói quen sinh hoạt của người dân địa phương nên thuận lợi trong tiếp cận, tuyên truyền và vận động bà con tuân thủ pháp luật, xây dựng gia đình hòa thuận, cộng đồng đoàn kết”, ông Hồ Công Thành, Phó trưởng Phòng Chính sách và Tuyên truyền – Ban Dân tộc tỉnh Quảng Nam cho biết.
Ông Trần Đình Sách, Người có uy tín ở Tổ dân phố 3, thị trấn Khâm Đức, Phước Sơn thông tin: Là một cán bộ ngành Tư pháp về hưu, tôi nhận thấy nhiều vụ tranh chấp, mâu thuẫn xảy ra trên địa bàn phần lớn là xuất phát từ việc thiếu hiểu biết pháp luật.
Những mâu thuẫn chủ yếu đến từ đất đai, tài sản, nên bằng kinh nghiệm của mình, tôi giải thích, phân tích để người dân nắm rõ hơn về luật, từ đó hòa giải với nhau. Trong trường hợp không hòa giải được, chúng tôi cũng phân tích rõ về góc độ pháp luật để người dân thực hiện cho đúng, tránh những hậu quả pháp lý đáng tiếc về sau.
Ông Sách cũng là người đóng góp vai trò quan trọng về việc tuyên truyền nhằm xóa bỏ các tập tục lạc hậu, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Theo ông Sách, trước đây ở địa phương có xảy ra một số trường hợp như người dân bị đau ốm, thay vì đưa tới bệnh viện, thì người nhà lại tổ chức cúng bái. Hay có trường hợp, người nhà của người bệnh còn đâm trâu để cúng.
“Chúng tôi kiên trì vận động để người dân nâng cao nhận thức, không còn tin vào những chuyện viển vông như thế nữa. Người có bệnh thì nên đưa đến bệnh viện để bác sĩ chuẩn đoán và chữa trị. Chưa có cơ sở nào để nói rằng cúng bái sẽ hết bệnh, không những thế, cúng bái rất tốn kém”, ông Sách chia sẻ thêm.
Còn ở Bắc Trà My, anh Phạm Xuân Nghĩa được người dân yêu mến gọi là “già làng” khi chỉ mới 30 tuổi. Trong 7 năm làm Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn 2 xã Trà Ka, anh góp phần không nhỏ trong việc tuyên truyền, vận động bà con đồng bào Ca Dong tránh xa các tệ nạn, đoàn kết xây dựng đời sống văn minh, bản làng phát triển. Để bà con tin tưởng và nghe theo, anh Nghĩa đã tiên phong trong việc làm ăn kinh tế, chấp hành tốt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Già Bhling Blóo là một trong những “cây cao bóng cả” trong việc tuyên truyền, vận động bà con đồng bào Cơ Tu ở xã Sông Kôn (Đông Giang) thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Nhà nước. Theo kinh nghiệm của già, để bà con tin tưởng và nghe theo, trước tiên mình phải tiên phong trong gia đình, khuyên bảo con cháu hòa thuận, vươn lên làm ăn, không bê tha dính vào các tệ nạn.
“Đối với bà con, mình phải nói làm sao vừa có lý, lại hợp cái tình thì họ mới nghe. Vì vậy, mình phải thường xuyên cập nhật kiến thức, trao đổi kinh nghiệm, nhất là phải gần gũi để hiểu những tâm tư, nguyện vọng của bà con thì mới tuyên truyền được tốt. Trong nhiều cuộc hòa giải tranh chấp, bên cạnh phân tích góc độ pháp luật của vụ việc, mình còn chia sẻ thêm về cái được, cái mất để người dân có cái nhìn đa chiều hơn”, già Blóo nói.
Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Dũng, Trưởng thôn 4, xã Phước Đức, huyện Phước Sơn lại có nhiều cách làm hay trong tuyên truyền, đẩy lùi các tập tục không còn phù hợp với cuộc sống hiện đại. Ông nói: Những năm trước đây, Phước Sơn tồn tại nhiều hủ tục. Khi sinh con, đám hiếu, chữa bệnh… nhiều gia đình vẫn nặng về khâu cúng lễ rất tốn kém.
Đơn cử như trước đây, trong làng có người sinh đôi thì chỉ giữ lại một con, gia đình còn phải mua bò hoặc heo để cúng cho làng. Hay với trường hợp gia đình có người bị bệnh, thay vì đưa đến bệnh viện thì người dân lại thuê thầy về cúng và đãi heo cho cả làng ăn. Trước đây, khi đi chôn cất người đã mất, họ thường chôn rất cạn và lo chạy về vì sợ… con ma theo về làng quấy phá…
Theo ông Dũng, việc tuyên truyền được thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau, trong đó phải phân tích, giải thích để người dân dần thay đổi nhận thức. “Nhiều người trẻ ở làng đi học dưới các thành phố, huyện thị, họ thấy được cách làm ở dưới xuôi rất hay nên khi mình tuyên truyền thì họ thấy đúng và nghe theo. Mọi người cùng nhau góp ý kiến, từ đó những hủ tục từ đó dần được bãi bỏ”, ông Dũng nói thêm.
Quảng Nam hiện có 386 Người có uy tín tại các thôn, làng, khu phố vùng đồng bào DTTS và miền núi. Trong những năm qua, bằng kinh nghiệm, uy tín của mình, họ có những đóng góp thiết thực trong việc vận động bà con vươn lên phát triển kinh tế, chấp hành pháp luật, đặc biệt là vận động phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Thật vậy, không những là gương điển hình về kinh tế, anh Hồ Văn Lắm (40 tuổi, xã Phước Mỹ, huyện Phước Sơn) còn thường xuyên tham gia công tác tuyên truyền, vận động người dân về phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. “Mình chia sẻ với người dân, nhất là những bạn trẻ về những hệ lụy mà tảo hôn gây ra, qua đó giúp họ nâng cao được hiểu biết mà tránh xa. Ngoài ra, trong các cuộc họp thôn, mình cũng đóng góp ý kiến, tuyên truyền về vấn đề này theo kiểu mưa dầm thấm lâu”, anh Lấm nói.
Theo ông A Lăng Mai, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Nam: Có thể khẳng định, già làng, Người có uy tín trên địa bàn tỉnh là lực lượng đặc biệt, đóng vai trò nòng cốt trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và góp phần không nhỏ trong việc phát triển bền vững ở vùng DTTS.
“Sự tận tụy và tâm huyết của đội ngũ Những Người có uy tín đã tạo nên những chuyển biến tích cực từ việc nâng cao ý thức pháp luật đến bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, đi đầu trong các phong trào thi đua ở cơ sở. Thời gian tới, Ban Dân tộc tỉnh sẽ tăng cường các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, vận động cho Người có uy tín; chăm lo, thực hiện tốt các chính sách, kịp thời biểu dương để lực lượng này phát huy hơn nữa vai trò của mình trong đời sống cộng đồng”, ông A Lăng Mai chia sẻ.
Nguồn: https://baodantoc.vn/quang-nam-phat-huy-vai-tro-cua-nguoi-co-uy-tin-gia-lang-trong-cong-tac-tuyen-truyen-pho-bien-phap-luat-o-vung-dong-bao-dtts-1732333518432.htm
