Xin đổi tên quỹ dịch vụ viễn thông công ích
Ngày 22/6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Luật Viễn thông (sửa đổi).
Tham gia phát biểu giải trình, làm rõ các vấn đề ĐBQH quan tâm, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Mạnh Hùng cảm ơn các ý kiến đóng góp sâu sắc, nhiều chiều, có tính xây dựng cao của ĐBQH, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu đầy đủ để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật.
Về Quỹ dịch vụ viễn thông công ích, thực ra là Quỹ dịch vụ phổ cập, quốc gia nào thì cũng phải đặt mục tiêu phổ cập viễn thông, phổ cập Internet, phủ sóng vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, nhất là để phát triển kinh tế số, xã hội số.
Nếu Nhà nước nhận lấy trách nhiệm phổ cập bằng ngân sách nhà nước thì các nhà mạng có xu thế chỉ đầu tư ở những nơi đông dân và có lãi cao, vì thế Nhà nước phải đầu tư rất nhiều, bởi vậy đa số các quốc gia đều chọn cách yêu cầu nhà mạng phải có trách nhiệm phổ cập.
“Có hai cách để nhà mạng thực hiện việc này, thứ nhất là yêu cầu các nhà mạng phải phủ sóng rộng, cách này có khó khăn cho các nhà mạng nhỏ. Cách thứ hai là các nhà mạng đóng góp vào Quỹ phổ cập theo doanh thu, to đóng nhiều, nhỏ đóng ít, sau đó Nhà nước dùng quỹ này để phổ cập dịch vụ và đa số các quốc gia đều theo cách thứ hai này”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng giải trình, làm rõ các vấn đề ĐBQH quan tâm.
Tại Việt Nam, quỹ này cơ bản lại giao cho chính các nhà mạng thực hiện, tức là cơ bản nhà mạng nhận lại tiền đóng góp của mình để thực hiện phổ cập dịch vụ. Phổ cập 2G xong thì đến 3G, rồi 4G, 5G và tiếp tục không dừng lại.
Theo ông Hùng, quỹ đã góp phần tích cực để Việt Nam có vùng phủ sóng rộng, người dân được phổ cập dịch vụ và có điện thoại vào loại nhóm đầu trên thế giới. Nhưng, vừa qua vận hành của quỹ có một số bất cập như giải ngân chậm, tồn quỹ, cần phải điều chỉnh các quy định trong dự thảo luật theo hướng xác định rõ mục tiêu, cách thức thu, quản lý, sử dụng để quỹ vận hành tốt hơn thay vì dừng hoạt động của quỹ như là ý kiến của nhiều đại biểu.
“Quỹ dịch vụ phổ cập ngoài phủ sóng vùng khó khăn còn hỗ trợ bà con vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo cả thiết bị và chi phí sử dụng dịch vụ ở mức cơ bản. Các chương trình giảm nghèo của Nhà nước đều dùng quỹ này để hỗ trợ bà con. Xin phép Quốc hội xem xét cho tiếp tục duy trì quỹ này”, ông Hùng nêu.
Ông Hùng cho biết Bộ TT&TT sẽ báo cáo Chính phủ xin Quốc hội cho đổi tên quỹ thành Quỹ dịch vụ phổ cập và thay đổi một số cơ chế để khắc phục các tồn tại. Bộ Thông tin và Truyền thông cũng sẽ gửi các đại biểu báo cáo bổ sung về hoạt động của quỹ thời gian vừa qua.
Nhà cung cấp dịch vụ phải minh bạch thông tin
Về trung tâm dữ liệu và dịch vụ điện toán đám mây, theo ông Hùng cũng phải được quản lý ở đâu đó chính danh, để giải quyết các tranh chấp, các vấn đề phát sinh giữa các doanh nghiệp, để đảm bảo chất lượng với khách hàng, để Nhà nước đảm bảo sự phát triển theo chiến lược, theo quy hoạch, theo tiêu chuẩn và quy chuẩn.
Luật Đầu tư đã xác định trung tâm dữ liệu là ngành nghề kinh doanh có điều kiện nhưng đến nay chưa có quy định chuyên ngành về điều kiện kinh doanh trung tâm dữ liệu, đưa vào viễn thông để quản lý và cũng đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển, vì hạ tầng viễn thông đã chuyển sang hạ tầng số, vì trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây cung cấp dịch vụ thông qua mạng viễn thông giống như dịch vụ viễn thông giá trị gia tăng.
Tiếp thu ý kiến của nhiều ĐBQH, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ đề xuất Chính phủ chỉnh lý, quy định theo hướng quản lý mềm giống như nhiều quốc gia khác, để tạo ra sự phát triển mạnh mẽ của loại hình hạ tầng và dịch vụ này nhưng vẫn đảm bảo an toàn, an ninh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Trung tâm dữ liệu có tính hạ tầng, phát triển phải phù hợp với quy hoạch nên cần đăng ký. Điện toán đám mây là dịch vụ nên chỉ cần thông báo.
Các thủ tục đăng ký, thông báo có thể làm trực tuyến dựa trên cam kết của doanh nghiệp mà không tiền kiểm. Về tỉ lệ góp vốn của nhà đầu tư nước ngoài thì cho phép đến 100%, các doanh nghiệp trong và ngoài nước để quản lý như nhau, không bảo hộ ngược.
Các đại biểu tại phiên thảo luận.
Về dịch vụ OTT viễn thông, Bộ trưởng Bộ TT&TT cho biết, đây là các dịch vụ nhắn tin thoại giống như dịch vụ viễn thông cơ bản nhưng được cung cấp bởi công nghệ Internet.
Quan điểm của Bộ TT&TT là quản lý dịch vụ không phụ thuộc vào công nghệ, nhưng dịch vụ OTT viễn thông không có hạ tầng, người dùng dễ thay đổi nhà cung cấp, do thủ tục đăng ký dịch vụ đơn giản, thị trường rất cạnh tranh vì nhiều nhà cung cấp. Do vậy, quản lý phải ít hơn, phải mềm hơn dịch vụ viễn thông truyền thống.
Quản lý chủ yếu ở khía cạnh liên quan đến lợi ích công cộng. Bộ TT&TT nhận thấy nhiều ý kiến của ĐBQH là xác đáng, cơ bản là quản lý cần mềm hơn, nhẹ tay hơn, không phát sinh thêm nhiều chi phí tuân thủ cho nhà cung cấp dịch vụ.
“Quản lý thì ở mức tối thiểu nhưng xử phạt thì nghiêm minh. Quản lý cơ bản dựa trên những gì mà nhà cung ứng dịch vụ đã có để tránh phát sinh thêm chi phí tuân thủ. Quản lý sẽ không phân biệt nhà cung cấp dịch vụ lớn hay nhỏ, thu tiền hay không thu tiền, trong nước hay ngoài nước, vì quản lý đã ở mức tối thiểu thì không cần phân biệt”, Bộ trưởng nêu rõ.
Bên cạnh đó, yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ phải minh bạch thông tin đối với khách hàng về giá, về điều kiện hợp đồng, về chất lượng dịch vụ nếu có.
Yêu cầu nhà cung cấp dịch vụ bảo mật thông tin của khách hàng, cung cấp thông tin cho cơ quan điều tra khi có yêu cầu, khách hàng khi đăng ký sử dụng dịch vụ thì phải cung cấp thông tin như số điện thoại. Hầu hết các nhà cung cấp dịch vụ đã thực hiện việc đăng ký và xác thực thông qua số điện thoại. Do vậy, quy định này không làm phát sinh thêm chi phí.
