Quản lý đăng ký kinh doanh và mô hình kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số

(MPI) – Ngày 04/10/2024, Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức Tọa đàm: Quản lý đăng ký kinh doanh và mô hình kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số.

Toàn cảnh Tọa đàm. Ảnh: MPI

Phát biểu khai mạc, ông Đỗ Nhất Hoàng, Cục trưởng Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Tọa đàm nhằm trao đổi, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý giúp lành mạnh hóa môi trường kinh doanh, bảo vệ các doanh nghiệp, nhà đầu tư kinh doanh chân chính. Luật hóa hành lang pháp lý nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước, bảo vệ người tiêu dùng, …

Theo Báo cáo của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, thống kê của nền tảng số liệu thương mại điện tử Metric, 6 tháng đầu năm 2024, tổng doanh thu 5 sàn thương mại điện tử lớn nhất Việt Nam ước đạt 156 nghìn tỷ đồng, tăng 78% so với cùng kỳ năm 2023.

Qua rà soát quy định trên các sàn thương mại điện tử như TikTok, Shopee, Lazada, Tikishop thì mọi chủ thể đều có quyền kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử, không phân biệt là doanh nghiệp/hộ kinh doanh hoặc cá nhân và đều phải đáp ứng các quy định về điều kiện tham gia và đều bị xử lý vi phạm xảy ra (nếu có). Trên các nền tảng mạng xã hội như facebook, zalo, Instagram, các chợ online, … hiện nay chưa có dữ liệu thống kê, chưa có quy định cụ thể về điều kiện kinh doanh đối với đối tượng cá nhân.

Báo cáo cũng nêu ra thực trạng Chủ thể kinh doanh thương mại điện tử đó là kinh doanh trực tuyến trên các nền tảng Facebook, Zalo, Instagram, … thu hút hàng triệu người tham gia nhưng hầu hết cá nhân không đăng ký kinh doanh. Thiếu các quy định về nghĩa vụ của cá nhân kinh doanh trong các vấn đề như an sinh xã hội, đăng ký kinh doanh, thuế, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, người lao động dẫn đến việc không kiểm soát được nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, hình thức giao dịch, giá cả hàng hóa, …

Báo cáo cũng đưa ra 5 vấn đề cần xin ý kiến như sự cần thiết của việc xây dựng Nghị định riêng về cá nhân kinh doanh; Việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan quản lý nhà nước. Các cá nhân kinh doanh khi hoạt động trên sàn thương mại điện tử, các sàn thương mại điện tử có khó khăn, thuận lợi gì, có gặp phải vướng mắc gì về pháp lý trong quá trình hoạt động, các chính sách hiện nay đối với hoạt động thương mại điện tử đã phù hợp chưa, cần sửa đổi, bổ sung cụ thể như thế nào? Vướng mắc về quy định pháp lý trong việc quản lý hoạt động của cá nhân kinh doanh nói chung và cá nhân kinh doanh thương mại điện tử nói riêng. Các sàn thương mại điện tử có bao nhiêu chủ thể phân theo loại hình: hộ kinh doanh, doanh nghiệp, tiếp thị liên kết, có sự khác biệt về quy định nào giữa các loại hình này cần phải sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Những kiến nghị, đề xuất cụ thể về khung pháp luật đối với cá nhân kinh doanh, kinh doanh trên sàn thương mại điện tử/nền tảng số.

Tham luận tại Tọa đàm, ông Phạm Đình Thưởng, Tổng Giám đốc, Công ty Tư vấn đầu tư PBK Việt Nam cho rằng, cần định ra các tiêu chí, quy mô và số lượng giao dịch để khai thuế đối với cá nhân kinh doanh, phân định vai trò quản lý nhà nước. Có quy định, yêu cầu về phổ biến thông tin với người bán thông qua sàn thương mại điện tử. Cần có quy định riêng về các hoạt động bán hàng thương mại điện tử. Nâng cao nhận thức về pháp luật cho người bán hàng, …

Bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và Hộ kinh doanh, cá nhân, Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính cũng nêu ra tầm quan trọng của quản lý thuế thương mại điện tử đó là đảm bảo công bằng trong thuế giữa các doanh nghiệp kinh doanh truyền thống và thương mại điện tử; Tăng cường nguồn thu cho ngân sách nhà nước góp phần phát triển kinh tế – xã hội; Thúc đẩy phát triển thương mại điện tử một cách bền vững và lành mạnh. Vì vậy, giải pháp quản lý thuế thương mại điện tử cần đặt ra là nâng cao nhận thức về pháp luật thuế cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử; Hoàn thiện hệ thống pháp luật về thuế cho phù hợp với đặc thù của hoạt động kinh doanh thương mại điện tử; Hiện đại hóa công tác quản lý thuế bằng cách áp dụng công nghệ thông tin; Hợp tác quốc tế nhằm chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao năng lực quản lý thuế.

Ông Dobromir Christow, Chuyên gia cao cấp phát triển doanh nghiệp của Ngân hàng Thế giới cũng đưa ra khuyến nghị cho Việt Nam. Đó là, cần quy định đầy đủ 4 hình thức pháp lý trong khuôn khổ pháp luật Việt Nam. Bốn loại hình thức pháp lý để đăng ký cho cá nhân kinh doanh tại Việt Nam, gồm: Doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh; Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên; Công ty đơn giản của Liên hợp quốc (Mô hình UNCITRAL). Hai là, cung cấp sự lựa chọn và tính linh hoạt tối đa cho 3 hình thức hiện có là Chủ sở hữu duy nhất; Doanh nghiệp gia đình và LLC thành viên đơn lẻ. Ba là, giới thiệu Công ty đơn giản hóa của Liên hợp quốc trong một luật mới hoặc trong một chương mới của Luật Doanh nghiệp. Bốn là, mô hình của Liên hợp quốc mang lại lợi ích tối đa giữa quyền tự do hợp đồng, tư cách pháp nhân, trách nhiệm hữu hạn, sự bảo vệ của bên thứ ba, phân chia tài sản kinh doanh và cá nhân, báo cáo và kế toán đơn giản hóa.

Kết luận buổi Tọa đàm, ông Đỗ Nhất Hoàng cảm ơn các đại biểu đến từ các bộ ngành, các hiệp hội, doanh nghiệp, … đã đồng hành và có những ý kiến phát biểu sâu sắc, để Bộ Kế hoạch và Đầu tư có thêm nhiều thông tin để tổng hợp, báo cáo Chính phủ, từ đó sẽ đưa ra được khuôn khổ pháp lý về quản lý đăng ký kinh doanh và mô hình kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số./.

Minh Hậu

Bộ Kế hoạch và Đầu tư