Trong bức thư gửi Bộ trưởng Lực lượng vũ trang Chad đề ngày 4.4, Tham mưu trưởng Không quân nước này Idriss Amine Ahmed cho biết ông đã yêu cầu tùy viên quốc phòng Mỹ tạm dừng các hoạt động của Washington tại căn cứ không quân Adji Kossei, theo Reuters.
Thư nêu rằng quyết định được đưa ra sau khi “phía Mỹ” không cung cấp được tài liệu lý giải cơ sở để họ hiện diện ở căn cứ gần thủ đô N’Djamena của Chad. Theo ông Ahmed, các thỏa thuận về hỗ trợ hậu cần và nhân sự là chưa đủ.
Lực lượng Chad và Niger tập trận cùng lực lượng Mỹ và phương Tây tại Chad năm 2015
Chính phủ Chad không lập tức đưa ra bình luận. Một người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết: “Chúng tôi đang thảo luận với các quan chức Chad về tương lai của quan hệ đối tác an ninh giữa chúng tôi”.
“Vì Chad đang tập trung chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 6.5, chúng tôi kỳ vọng hai bên sẽ tổ chức tham vấn về các khía cạnh trong hợp tác an ninh của chúng tôi sau cuộc bầu cử”, Reuters dẫn lời người phát ngôn này.
Tổng thống lâm thời Mahamat Idriss Deby sẽ tranh cử vào tháng tới, khiến Chad trở thành quốc gia đầu tiên trong số các quốc gia đang nằm dưới sự điều hành của quân đội ở Tây và Trung Phi tổ chức bầu cử.
Chad cùng các quốc gia láng giềng vốn là đối tác quan trọng của quân đội các nước phương Tây trong cuộc chiến chung chống lại phong trào nổi dậy của các nhóm Hồi giáo cực đoan tại khu vực, cho đến khi các cuộc đảo chính diễn ra trong vài năm trở lại đây.
Dù vậy đến nay, Chad vẫn chưa “nối gót” chính quyền quân sự ở các nước Burkina Faso, Mali và Niger để chấm dứt hợp tác quân sự với Pháp cũng như các đồng minh truyền thống khác ở phương Tây, đồng thời tăng cường quan hệ với Nga.
Niger chấm dứt hiệp định quân sự với Mỹ, chỉ trích ứng xử “trịch thượng”
Trong khi đó, quân đội Mỹ được cho là sắp phải rút khỏi Niger, láng giềng phía tây của Chad. Reuters mới đây dẫn một nguồn tin cho hay chính quyền quân sự ở Niamey đã đạt được thỏa thuận với Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ Kurt Campbell về việc rút quân của Washington.
Tính đến năm ngoái, Niger có hơn 1.000 lính Mỹ đồn trú. Lực lượng Mỹ hoạt động tại hai căn cứ, bao gồm một căn cứ máy bay không người lái mang tên “căn cứ không quân 201”, gần thành phố Agadez ở miền trung Niger. Căn cứ này được xây dựng với chi phí hơn 100 triệu USD.
Máy bay vận tải quân sự C-17 Globemaster III của Mỹ tại căn cứ không quân 201 ở Niger vào năm 2021
Kể từ năm 2018, căn cứ này đã được sử dụng để tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào lực lượng Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và Jama’at Nusrat al-Islam wal Muslimeen, một chi nhánh của al-Qaeda, ở vùng Sahel của châu Phi.
Nguồn tin nói với Reuters rằng trong những ngày tới, Mỹ và Niger sẽ có các cuộc thảo luận về việc rút quân như thế nào. Theo nguồn tin này, hai bên vẫn sẽ duy trì quan hệ ngoại giao và kinh tế.
Báo The New York Times trước đó đưa tin hơn 1.000 quân nhân Mỹ sẽ rời Niger trong những tháng tới.
Tháng trước, chính quyền quân sự ở Niger cho biết họ đã đình chỉ hiệu lực của một thỏa thuận quân sự cho phép quân nhân và nhân viên dân sự của Bộ Quốc phòng Mỹ tới đất nước này. Lầu Năm Góc sau đó cho biết họ đang nỗ lực làm rõ về con đường phía trước.
Một quan chức Mỹ tiết lộ Washington có chưa tới 100 binh sĩ đồn trú theo chế độ luân phiên ở Chad. Theo quan chức này, việc phải rời Chad không phải là chuyện tốt đối với quân đội Mỹ nhưng sẽ dễ dàng hơn nhiều so với việc rút khỏi Niger.
