Lộ lý do dừng thẩm định Dự án metro số 5, Ngã tư Bảy Hiền

Tuyến metro số 5 giai đoạn 1.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có công văn số 456/BKHĐT – GSTĐĐT gửi UBND TP.HCM Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị TP.HCM, tuyến metro số 5 đoạn Ngã tư Bảy Hiền – cầu Sài Gòn giai đoạn 1 (Dự án tuyến metro số 5, ngã tư Bảy Hiền – cầu Sài Gòn).

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư – cơ quan thường trực Hội đồng, Dự án tuyến metro số 5, Ngã tư Bảy Hiền – cầu Sài Gòn đang được Hội đồng tổ chức thẩm định,

Tuy nhiên, vào cuối tháng 12/2024, Ban quản lý dự án đường sắt đô thị TP.HCM đã có văn bản số 3841/BQLDSĐT – CBĐT gửi Hội đồng thẩm định cho biết là Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM đã được cấp có thẩm quyền họp cho ý kiến, thông qua.

Bên cạnh đó, Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 cũng đã được địa phương trình thẩm định, dự kiến phê duyệt vào đầu năm 2025.

Dự kiến có nhiều nội dung chính của Dự án tuyến metro số 5, ngã tư Bảy Hiền – cầu Sài Gòn sẽ thay đổi theo Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM cũng như Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.

Cụ thể, theo Đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060, tuyến metro số 5 sẽ là tuyến bán vành khuyên nối Nam sang Đông, kết nối trọng điểm phát triển Hưng Long (phía Nam) đến trọng điểm phát triển Trường Thọ (phía Đông) kết nối bến xe Cần Giuộc mới (Làng Đại học Long Hưng), bệnh viện Đại học Y dược, Đại học Y dược, bệnh viện Hùng Vương, sân vận động Phú Thọ, Đại học Bách Khoa, Cao đẳng Lý Tự Trọng, Đại học Mỹ thuật, Khu đô thị Global City, Khu đô thị mới Đông Tăng Long, Khu đô thị Vinhomes Grandpark.

Theo Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM, TP.HCM dự kiến thay đổi phương án đầu tư tuyến metro số 5.

Cụ thể, TP.HCM sẽ không thực hiện phân kỳ đầu tư tuyến metro số 5 thành 2 giai đoạn như trước đây mà sẽ đầu tư toàn tuyến. Tuyến metro số 5 sẽ nằm trong danh sách các tuyến ưu tiên đầu tư và hoàn thành công tác xây dựng, lắp đặt vào năm 2035; nguồn vốn thực hiện ưu tiên sử dụng ngân sách nhà nước (không dừng vốn ODA) và nhiều cơ chế chính sách đặc biệt được để xuất áp dụng.

Với các nội dung nêu trên đây thì hồ sơ Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án sau hoàn thiện không còn phù hợp với Đề án phát triển Hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM đã được báo cáo Bộ Chính trị thông qua; các yếu tố thay đổi lớn (bao gồm: phạm vi, hướng tuyến, quy mô, nguồn vốn đầu tư, các cơ chế đặc biệt…) không còn phù hợp với hồ sơ đề xuất ban đầu.

UBND TP.HCM phải tổ chức thực hiện việc lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay và quy định của pháp luật hiện hành.

Do đó, tại công văn số 456, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết là sẽ gửi trả lại UBND TP.HCM toàn bộ hồ sơ Dự án theo Tờ trình số 3096/TTr-UBND ngày 22/5/2017 và văn bản số 3656/UBND-DA ngày 24/9/2020 để UBND TP.HCM hoàn thiện hồ sơ Dự án theo quy định.

Về tổ chức thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết Hội đồng thẩm định Nhà nước được Thủ tướng Chính phủ thành lập từ năm 2017 để thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án kèm theo Tờ trình số 3096/TTr-UBND.

Hội đồng thẩm định Nhà nước đã tổ chức cuộc họp thẩm định và đã có Báo cáo kết quả thẩm định gửi UBND TP.HCM hoàn thiện. Đến nay, các thành viên của Hội đồng thẩm định Nhà nước đã có nhiều thay đổi (do nghỉ hưu hoặc chuyển công tác…).

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiện nay Chính phủ đang chỉ đạo các bộ, ngành khẩn trương thực hiện tập trung sắp xếp tổ chức tinh gọn bộ máy quản lý nhà nước và có phương án hợp nhất, sáp nhập các bộ, cơ quan nên chắc chắn là sẽ có sự thay đổi về tổ chức hoạt động của Hội đồng thẩm định Nhà nước.

Do đó, Hội đồng thẩm định Nhà nước được được Thủ tướng Chính phủ thành lập tại Quyết định số 987/QĐ- TTg sẽ không còn phù hợp với tình hình thực tế và sẽ phải thành lập mới bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và gắn với trách nhiệm các cơ quan có thành viên tham gia Hội đồng thẩm định Nhà nước sau khi hợp nhất, sáp nhập các bộ, cơ quan.

Bên cạnh đó, Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM cũng đang cùng các cơ quan liên quan tham mưu UBND TP.HCM có văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư tạm dừng công tác thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án.

“Do vậy, đề nghị UBND TP.HCM sớm có ý kiến về đề xuất nêu trên của Ban quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM trước ngày 21/1/2025 để Cơ quan thường trực của Hội đồng xem xét, báo cáo Thủ tướng về việc tổ chức thẩm định Dự án theo quy định”, công văn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ.