Powered by Techcity

Giữ rừng bằng hương ước


Hương ước, quy ước có vai trò quan trọng, là thiết chế tự quản trong đời sống đồng bào DTTS. Việc phát huy tốt vai trò của hương ước, quy ước thôn bản góp phần điều chỉnh các quan hệ xã hội tại cộng đồng dân cư, tăng thêm tinh thần gắn kết cộng đồng, thay đổi nếp nghĩ, cách làm cho đồng bào DTTS, đặc biệt trong việc giữ và bảo vệ rừng.

Giữ rừng bằng hương ướcLãnh đạo tỉnh Yên Bái tham gia lễ Tết rừng của người Mông xã Nà Hẩu. Ảnh Mỹ Vân

Từ bao đời nay, giữ rừng nguyên sinh đã trở thành bản sắc văn hóa của người Mông tại xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Người Mông ở Nà Hẩu giữ rừng bằng những tập tục thiêng liêng và huyền bí, đó là tục cúng thần Rừng vào những ngày đầu Xuân.

Rừng Nà Hẩu như mái nhà chung của 502 hộ người Mông với hơn 2.500 nhân khẩu. Đồng bào xem rừng là nơi có đất, là nơi giữ nước, đất và nước là gốc rễ của cuộc sống; muốn tồn tại, phát triển thì con cháu người Mông phải tôn trọng cội nguồn của sự sống, tức là phải giữ rừng và tôn trọng rừng.

Thế nên bản nào của xã Nà Hẩu cũng có một khu rừng Cấm riêng với những quy định “bất khả xâm phạm” nằm ở địa thế đẹp nhất của thôn, nơi hội tụ đầy đủ linh khí của trời đất để thờ cúng thần Rừng. Tục cúng thần Rừng vào những ngày đầu Xuân để cầu cho mưa thuận gió hoà, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, con cháu khoẻ mạnh, cuộc sống no ấm, yên vui, gắn với những quy định về bảo vệ rừng đã trở thành ngày hội văn hoá cộng đồng độc đáo ở Nà Hẩu.

Giữ rừng bằng hương ướcThầy cúng thực hiện nghi lễ cúng rừng dưới gốc cây táu mật cổ thụ tại xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Ảnh Mỹ Vân

Sau Lễ cúng rừng, theo tập tục đồng bào dân tộc Mông xã Nà Hẩu nghỉ kiêng ăn Tết ba ngày để tạ ơn thần Rừng. Trong ba ngày này, mọi người phải tuyệt đối thực hiện các điều kiêng kỵ đã được quy định theo luật tục: không đi vào rừng chặt cây xanh, không đem lá xanh từ rừng về nhà, không đào củ, bẻ măng,… Nhờ đó đã giúp những cánh rừng thêm xanh tốt, Khu bảo tồn thiên nhiên Nà Hẩu rộng hơn 16 nghìn ha, trong đó có 4.700ha rừng đặc dụng nguyên sinh thuộc xã Nà Hẩu được bảo vệ.

Tương tự, tại bản Ông Tú, xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, là nơi sinh sống của đồng bào Chứt và Bru Vân Kiều. Từ năm 1994, già làng, trưởng bản, Bí thư Chi bộ và đồng bào ở bản Ông Tú đã ngồi lại với nhau xây dựng hương ước giữ rừng. Nội dung hương ước quy định, khi vào rừng đốt ong xong phải dập tắt lửa hoàn toàn, lấy củi không được chặt cây sống, tận thu cành ngọn mà phải lấy củi khô, người dân không được đốt rừng làm nương rẫy, không đốt rẫy, xử lý thực bì gần rừng.

Anh Hồ Thay ở bản Ông Tú cho biết, công tác bảo vệ, phòng, chống cháy rừng được kế thừa từ trước, trong hương ước giữ rừng của bản. Người dân bản Ông Tú nhận thức rõ vai trò, vị trí của rừng rất quan trọng trong đời sống của người dân, bảo vệ rừng chính là bảo vệ đời sống của người dân. Vì vậy, người dân không tự ý chặt phá, đốt rừng làm nương rẫy, không phá rừng; nhờ vậy mà hàng trăm héc ta rừng nguyên sinh được dân bản bảo vệ, phát triển tốt, chưa xảy ra vụ cháy nào ở khu vực rừng được dân bản Ông Tú bảo vệ.

Giữ rừng bằng hương ướcCùng với hương ước, quy ước, bà con Đông Đằng còn thành lập Tổ đội tuần rừng – Nhân dân tự bảo vệ rừng nguyên sinh. (Ảnh Mỹ Dung)

Hương ước của người Tày, thôn Đông Đằng, huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn cũng quy định: Tất cả người dân có trách nhiệm bảo vệ rừng, không chặt phá, đốt rừng, không khai thác trái phép; không bẫy, săn, bắt động vật trong rừng; từng hộ phải có biện pháp chủ động phòng, chống cháy rừng trong mùa khô hanh; không phát rừng làm nương rẫy…

Hương ước cũng nêu rõ, vi phạm lần 1 phạt hành chính, nhắc nhở trước toàn thôn; lần 2 đưa ra cộng đồng dân cư và các tổ chức, đoàn thể của người vi phạm và có hình thức kỷ luật; lần 3 sẽ bị loại khỏi “phe làng, hội hiếu”, tước hết quyền lợi của hộ gia đình trong thôn…

Có thể thấy, hương ước, quy ước có vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống vùng đồng bào DTTS. Giá trị của hương ước, quy ước thể hiện rõ qua việc góp phần điều chỉnh, giải quyết các mối quan hệ cụ thể của thôn, bản, tổ dân phố mà pháp luật chưa điều chỉnh. Việc thực hiện hương ước, quy ước giúp bà con ý thức hơn trong việc bảo vệ rừng, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, không gây ô nhiễm môi trường, vận động bà con ăn ở hợp vệ sinh, bài trừ những hủ tục lạc hậu, hình thành những giá trị chuẩn mực xã hội phù hợp với truyền thống, bản sắc dân tộc, phát huy tính dân chủ tại cơ sở, đồng thời góp phần xây dựng nếp sống văn minh trong cộng đồng dân cư.

Văn Hoa (Báo Dân tộc và Phát triển)



Nguồn: https://baophutho.vn/giu-rung-bang-huong-uoc-222466.htm

Cùng chủ đề

Người “giữ lửa” ở khu Vượng

Với vai trò là người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, những năm qua, ông Hà Trần Quế ở khu Vượng, xã Xuân Đài, huyện Tân Sơn luôn tích cực nêu gương, không chỉ là người đồng hành với bà con vượt qua khó khăn mà còn là “cầu nối” vững chắc giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân, góp phần thắt chặt tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư.Người có uy tín Hà...

Chân, thiện, mỹ trong tranh thờ của đồng bào dân tộc

Giới trẻ người Sán Dìu tìm hiểu về tranh thờ và nghi lễ truyền thống của đồng bào dân tộcHầu hết đồng bào các dân tộc thiểu số ở Tuyên Quang đều có tập tục sử dụng tranh thờ trong các nghi lễ như cấp sắc, lễ cưới, lễ tang và làm các sự việc trọng đại của làng, bản, dòng tộc, gia đình.Tranh thờ của các dân tộc thường có mặt các vị thần linh tượng trưng cho...

Bảo vệ rừng tận gốc ở Thanh Sơn

Là một trong số các huyện giàu tài nguyên rừng của tỉnh, những năm qua, huyện Thanh Sơn đã chủ động xây dựng các phương án phù hợp với đặc điểm tình hình công tác quản lý, bảo vệ rừng (QL,BVR), trong đó chú trọng củng cố lực lượng kiểm lâm địa bàn (KLĐB) để BVR tận gốc. Nhờ vậy, rừng được bảo vệ và phát triển tốt, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ...

Chăn thổ cẩm – Sản phẩm văn hóa độc đáo của người Tày Tây Bắc

Trong đời sống sinh hoạt của đồng bào Tày vùng Tây Bắc, chiếc chăn thổ cẩm không chỉ là vật dụng để đắp giữ ấm mà còn gắn liền với bản sắc văn hoá, phong tục tập quán từ lâu đời. Đến các bản làng của người Tày ở Tây Bắc, du khách sẽ được chiêm ngưỡng nét đẹp văn hóa và cảm nhận được sự ấm êm của những tấm chăn thổ cẩm khi trải nghiệm du lịch...

Ra mắt 16 Tổ truyền thông cộng đồng năm 2024

Hội LHPN huyện Tân Sơn vừa phối hợp với Ban điều hành Dự án 8 của 13 xã tổ chức ra mắt 16 mô hình Tổ truyền thông cộng đồng; tuyên truyền, bồi dưỡng nâng cao năng lực “Thay đổi nếp nghĩ cách làm, gắn bình đẳng giới với những giá trị truyền thống tốt đẹp trong thực hiện hương ước, quy ước năm 2024”.Hội LHPN huyện Tân Sơn tặng loa kéo cho các tổ truyền thông cộng đồng.Mỗi...

Cùng tác giả

Phát triển nông nghiệp góp phần giảm nghèo bền vững ở Tề Lễ

Xã Tề Lễ, huyện Tam Nông có diện tích trên 1.700ha trong đó có trên 400ha đất nông nghiệp, 755ha đất đồi rừng. Những năm qua, thực hiện các chương trình giảm nghèo và phát triển kinh tế - xã hội, xã Tề Lễ đã đẩy mạnh phát triển nông nghiệp, thực hiện dồn đổi ruộng đất tạo thuận lợi cho canh tác, góp phần tăng thu nhập cho người dân.Sau khi thực hiện dồn đổi ruộng đất, người...

Giá tăng cả 3 miền, 11 tháng Việt Nam nhập khẩu thịt và phụ phẩm đạt mức kỷ lục tăng 14,2%

Giá heo hơi hôm nay 10/12: Giá tăng cả 3 miền, 11 tháng Việt Nam nhập khẩu thịt và phụ phẩm mức kỷ lục tăng 14,2%. (Nguồn: Tổng cục Hải quan) Giá heo hơi hôm nay 10/12 *Giá heo hơi tại khu vực miền Bắc Giá heo hơi tại khu vực miền Bắc tiếp tục lên giá trong phiên sáng nay, giao dịch trong khoảng 62.000 – 65.000 đồng/kg. Trong đó, mức giao dịch cao nhất cả nước là 65.000 đồng/kg đang được...

Cục Đối ngoại Bộ Quốc phòng bàn giao nhà tình nghĩa tặng gia đình chính sách tại Phú Thọ

(Bqp.vn) – Hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam (22/12/1944 – 22/12/2024), 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 – 22/12/2024), chiều 8/12, Cục Đối ngoại (Bộ Quốc phòng) tổ chức Lễ khánh thành và bàn giao nhà tình nghĩa tặng gia đình bà Mai Thị Thọ, người hoạt động kháng chiến, nhiễm chất độc da cam đi-ô-xin tại xã Thanh Minh, thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ. Các đại biểu chụp...

Phú Thọ có 4 cá nhân được biểu dương phụ nữ cao tuổi tiêu biểu toàn quốc

Vừa qua, tại Hà Nội, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam tổ chức Hội nghị biểu dương phụ nữ cao tuổi tiêu biểu toàn quốc trong xây dựng gia đình văn hóa, ấm no, hạnh phúc.Ban Tổ chức trao bằng khen cho bà Đinh Thị Tâm, khu Quyết Tiến, xã Cự Đồng, huyện Thanh Sơn.Tại chương trình đã tôn vinh, biểu dương 291 đại biểu...

Quy định chế độ hỗ trợ kinh phí cho người trông coi di tích

Trên địa bàn tỉnh hiện có 328 di tích lịch sử - văn hóa đã xếp hạng, trong đó có 1 di tích Quốc gia đặc biệt, 73 di tích Quốc gia, 254 di tích cấp tỉnh. Việc khuyến khích, động viên, nâng cao ý thức trách nhiệm của người trực tiếp trông coi, bảo vệ di tích là rất cần thiết, góp phần đảm bảo an toàn cho di tích, gìn giữ di vật, cổ vật và đồ...

Cùng chuyên mục

Phú Thọ có 4 cá nhân được biểu dương phụ nữ cao tuổi tiêu biểu toàn quốc

Vừa qua, tại Hà Nội, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam tổ chức Hội nghị biểu dương phụ nữ cao tuổi tiêu biểu toàn quốc trong xây dựng gia đình văn hóa, ấm no, hạnh phúc.Ban Tổ chức trao bằng khen cho bà Đinh Thị Tâm, khu Quyết Tiến, xã Cự Đồng, huyện Thanh Sơn.Tại chương trình đã tôn vinh, biểu dương 291 đại biểu...

Quy định chế độ hỗ trợ kinh phí cho người trông coi di tích

Trên địa bàn tỉnh hiện có 328 di tích lịch sử - văn hóa đã xếp hạng, trong đó có 1 di tích Quốc gia đặc biệt, 73 di tích Quốc gia, 254 di tích cấp tỉnh. Việc khuyến khích, động viên, nâng cao ý thức trách nhiệm của người trực tiếp trông coi, bảo vệ di tích là rất cần thiết, góp phần đảm bảo an toàn cho di tích, gìn giữ di vật, cổ vật và đồ...

Khu vực Bắc Bộ liên tục đón không khí lạnh tăng cường

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, chiều 11 và đêm 12/12, Bắc Bộ sẽ chịu tác động của gió mùa Đông Bắc, sau đó ngày 12, 13 và 14/12, khu vực này liên tục có không khí lạnh tăng cường.Thủ đô Hà Nội từ chiều tối và đêm 11/12, trời chuyển rétTheo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, sáng sớm 10/12, bộ phận không khí lạnh ở phía Bắc vẫn...

Khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho hội viên phụ nữ và trẻ em đồng bào dân tộc thiểu số

Thực hiện các nội dung hoạt động của Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Yên Lập đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh tổ chức chương trình khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí cho phụ nữ, trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu...

Tiếp cận thông tin, giảm nghèo hiệu quả

Xác định giảm nghèo bền vững là một trong những nhiệm vụ quan trọng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thời gian qua, huyện Thanh Ba đã đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp giảm tỷ lệ hộ nghèo, tránh tái nghèo, tăng thu nhập, cải thiện đời sống Nhân dân. Trong đó, huyện đặc biệt chú trọng đến công tác truyền thông giảm nghèo về thông tin nhằm kịp thời đưa...

Người “giữ lửa” ở khu Vượng

Với vai trò là người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, những năm qua, ông Hà Trần Quế ở khu Vượng, xã Xuân Đài, huyện Tân Sơn luôn tích cực nêu gương, không chỉ là người đồng hành với bà con vượt qua khó khăn mà còn là “cầu nối” vững chắc giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân, góp phần thắt chặt tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư.Người có uy tín Hà...

Khu vực Bắc Bộ trời rét, vùng núi có nơi rét đậm và rét hại

Ngày và đêm 9/12, khu vực Bắc Bộ trời rét, vùng núi có nơi rét đậm, rét hại; nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này phổ biến từ 14-17 độ C, vùng núi 11-13 độ C, có nơi dưới 10 độ C.Người dân chuẩn bị thức ăn, rơm rạ cho gia súc vật nuôi chống rét ở xã biên giới Xín Chải, huyện Vị Xuyên (tỉnh Hà Giang).Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn...

Tập huấn vận hành mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”

Hội LHPN huyện Tân Sơn vừa phối hợp với Phòng GD&ĐT huyện tổ chức 12 lớp tập huấn vận hành mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” trong 12 trường học cho 600 học sinh là thành viên câu lạc bộ và học sinh tiêu biểu.Các thành viên trong CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi” hào hứng tham gia tập huấnLớp tập huấn nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của câu lạc bộ...

Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ mưa rét

Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ phổ biến từ 15-18 độ C, vùng núi 12-14 độ C, vùng núi cao có nơi dưới 10 độ C.Thủ đô Hà Nội nhiều mây, có mưa nhỏ vài nơi. Gió Đông Bắc cấp 3; trời rét. Nhiệt độ thấp nhất 15-17 độ C. Nhiệt độ cao nhất 18-20 độ C.Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, sáng...

Hội thảo khoa học “Lễ hội Phết Hiền Quan

Ngày 7/12, UBND huyện Tam Nông phối hợp với Sở VHTT&DL tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Lễ hội Phết Hiền Quan - Nhận thức, giá trị và giải pháp quản lý, tổ chức”.Toàn cảnh buổi hội thảo.Dự hội thảo có các chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực văn hoá; lãnh đạo một số sở, ngành, đơn vị của tỉnh; đại diện một số cơ quan báo chí trung ương và địa phương cùng...

Tin nổi bật

Tin mới nhất