Cùng với quá trình phát triển và đổi mới của đất nước, đời sống tâm linh, tín ngưỡng của người Việt Nam có nhiều chuyển biến, từ đây đặt ra yêu cầu Đảng, Nhà nước phải làm tốt hơn nữa công tác tôn giáo và đoàn kết dân tộc trong tình hình mới. Trên tinh thần đó, Việt Nam đã và đang hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo hành lang pháp lý bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo cho Nhân dân mà trọng tâm là Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016.
Thủ tướng Chính phủ biểu dương các tổ chức tôn giáo có đóng góp trong các sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Từ cơ sở của đạo luật này, Việt Nam đã ban hành nhiều nghị định quan trọng, gần nhất là Nghị định số 95/2023/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 29/12/2023 quy định một số điều và biện pháp thi hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo. Không chỉ vậy, quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo cũng được lồng ghép trong các văn bản pháp luật quan trọng khác như Luật Thi hành án hình sự năm 2019 và mới đây là Luật Đất đai năm 2024.
Qua đó, nhiều vấn đề mới đã được ban hành nhằm củng cố, nâng cao quyền của người theo tôn giáo đang sinh sống, làm việc trên lãnh thổ Việt Nam như quyền bày tỏ niềm tin, tín ngưỡng của phạm nhân; chính sách Nhà nước giao đất có hạn mức không thu tiền sử dụng đất đối với đất sử dụng làm cơ sở thờ tự, trụ sở của các tổ chức tôn giáo…
Nhờ chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước, đời sống tôn giáo, tín ngưỡng của Việt Nam tiếp tục phát triển ngày một sinh động và đa dạng.
Theo thống kê của Ban Tôn giáo Chính phủ, đến nay, trên cả nước có 43 tổ chức thuộc 16 tôn giáo được Nhà nước công nhận và cấp đăng ký hoạt động, với trên 26,5 triệu tín đồ, chiếm 27% dân số cả nước, hơn 54 nghìn chức sắc, trên 135 nghìn chức việc và gần 30 nghìn cơ sở thờ tự.
Các tôn giáo có đông tín đồ nhất là Phật giáo với khoảng trên 14 triệu tín đồ, Công giáo khoảng 7 triệu tín đồ, Phật giáo Hòa Hảo khoảng 1,5 triệu tín đồ, Tin lành khoảng 1,21 triệu tín đồ; Cao Đài khoảng trên 1,1 triệu tín đồ. Ngoài ra, ở Việt Nam còn có các tôn giáo khác: Hồi giáo, Tịnh độ Cư sĩ Phật hội, Tứ Ân Hiếu Nghĩa, Bà La Môn, Bửu Sơn Kỳ Hương, Minh Sư đạo, Minh lý đạo…
Bên cạnh đó, Việt Nam là quốc gia có hệ thống tín ngưỡng rất phong phú. Hiện nay, ở Việt Nam có 50.703 cơ sở tín ngưỡng, trong đó khoảng 3.000 di tích gắn với cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo, một số di tích được UNESCO ghi danh là di sản thế giới.
Về hoạt động đối ngoại giai đoạn 2011-2020, của Ban Tôn giáo Chính phủ cho biết, Việt Nam đã tạo điều kiện cho các tổ chức tôn giáo đón gần 500 đoàn khách nước ngoài với hơn 3.000 lượt người vào Việt Nam để hoạt động tôn giáo.
Riêng trong năm 2023, Ban Tôn giáo Chính phủ đã tạo điều kiện cho hơn 300 lượt chức sắc, chức việc, nhà tu hành các tôn giáo tham gia hội nghị, hội thảo, các khóa đào tạo về tôn giáo ở nước ngoài.
Ở chiều ngược lại, cơ quan chức năng đã cấp phép cho gần 400 lượt người nước ngoài vào Việt Nam hoạt động tôn giáo. Các ban, bộ, ngành và chính quyền địa phương đã hỗ trợ cấp phép cho các tổ chức tôn giáo đăng cai, tổ chức các sự kiện lớn như Hội nghị Liên Hội đồng Giám mục Á Châu của Giáo hội Công giáo Việt Nam; Hội nghị Ban Thư ký Diễn đàn Phật giáo châu Á vì hòa bình của Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Lễ hội “Xuân yêu thương” của các Hội thánh Tin lành Việt Nam…
Các tổ chức tôn giáo ở Việt Nam tích cực tham gia các hội nghị, diễn đàn tôn giáo khu vực và quốc tế như: Đối thoại liên tín ngưỡng Á-Âu (ASEM), đối thoại liên tín ngưỡng khu vực châu Á-Thái Bình Dương,…
Hiện cả nước có 67 điểm nhóm sinh hoạt tôn giáo tập trung của người nước ngoài cư trú hợp pháp tại địa bàn các tỉnh, thành phố, chủ yếu tại Thành phố Hồ Chí Minh (41 điểm nhóm), thành phố Hà Nội (13 điểm nhóm) với sự tham gia của hàng trăm người có quốc tịch từ nhiều nước (Hàn Quốc, Philippines, Singapore, Malaysia, Nga, Mỹ, Pháp,…).
Trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, các tổ chức tôn giáo luôn đồng hành và tham gia tích cực vào đời sống chính trị- xã hội đất nước.
Quốc hội khóa XV, có 5 vị chức sắc trúng cử đại biểu (trong đó có 4 chức sắc tôn giáo là đại biểu Quốc hội khóa XIV tái cử; 1 chức sắc ứng cử lần đầu); 88 chức sắc, chức việc và 35 tín đồ các tôn giáo trúng cử đại biểu HĐND cấp tỉnh; 225 chức sắc, chức việc, nhà tu hành và 246 tín đồ trúng cử đại biểu HĐND cấp huyện; 646 chức sắc, chức việc, nhà tu hành và trên 5.000 tín đồ trúng cử đại biểu HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2021-2026.
Thời gian qua, các tổ chức tôn giáo ngày càng làm tốt công tác vận động chức sắc, chức việc, tín đồ chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo; đồng thời, các tổ chức tôn giáo là một kênh truyền thông quan trọng, góp phần đưa chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đi vào cuộc sống và đến với đồng bào có đạo nhanh và hiệu quả.
Theo báo cáo của Ban Tôn giáo Chính phủ, hiện nay cả nước có khoảng 300 trường mầm non, 2.000 cơ sở giáo dục mầm non, 12 cơ sở dạy nghề thuộc các tổ chức tôn giáo, gồm: 1 trường cao đẳng, 1 trường trung cấp và 10 trung tâm giáo dục nghề nghiệp. Trong lĩnh vực y tế, hiện có trên 500 cơ sở y tế, phòng khám chữa bệnh từ thiện do các tổ chức tôn giáo thành lập dưới nhiều hình thức.
Kinh phí tổ chức do tổ chức, cá nhân tôn giáo đóng góp để thực hiện các hoạt động này mỗi năm lên tới hàng chục tỷ đồng; hàng năm đã thành lập các đoàn khám, chữa bệnh lưu động, phát thuốc miễn phí cho người nghèo.
Bên cạnh đó, cả nước có 113 cơ sở trợ giúp xã hội đã được cấp có thẩm quyền đăng ký hoạt động (thành lập theo Nghị định 68/2008/NĐ-CP), chăm sóc, nuôi dưỡng hơn 11.800 đối tượng bảo trợ xã hội với tổng số 2.600 nhân viên, bình quân 1 cơ sở trợ giúp xã hội thuộc các tổ chức tôn giáo chăm sóc, nuôi dưỡng 104 đối tượng bảo trợ xã hội.
Các cơ sở trợ giúp xã hội cung cấp nhiều nhóm dịch vụ khác nhau như chăm sóc, nuôi dưỡng các đối tượng bảo trợ xã hội; tổ chức hoạt động phục hồi chức năng, lao động sản xuất, dạy văn hóa, dạy nghề, hướng nghiệp; cung cấp các dịch vụ công tác xã hội; hỗ trợ hòa nhập cộng đồng.
Bên cạnh đó, một số cơ sở của Phật giáo, đạo Tin lành tại Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh đang tổ chức các mô hình tư vấn, hỗ trợ cho người nhiễm HIV/AIDS và tổ chức cai nghiện ma túy.
Theo số liệu tổng hợp từ Báo cáo của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Tổng số chức sắc/chức việc, nhà tu hành, tín đồ tôn giáo tham gia khám chữa bệnh là 13.027 người. Tổng số cơ sở khám chữa bệnh, chăm sóc y tế là 283 cơ sở. Số lượt người được khám, cấp thuốc hàng năm tại các cơ sở chuyên khoa trên 1,5 triệu lượt người.
Số lượt người được khám, cấp thuốc hàng năm tại các cơ sở phòng chuẩn trị y học cổ truyền của tôn giáo khoảng 14 triệu lượt người. Số lượt người được người được khám, cấp thuốc hàng năm tại các cơ sở bệnh xã của tôn giáo 179.025 lượt người. Số người được khám, cấp thuốc hàng năm tại các tại các cơ sở khác trên 7,5 triệu lượt người.
Vì vậy, ngày 4/7/2024, tại buổi họp báo thường kỳ Bộ Ngoại giao, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng bày tỏ: “Việt Nam sẵn sàng trao đổi với phía Mỹ về các vấn đề hai bên cùng quan tâm trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở và tôn trọng lẫn nhau về những vấn đề còn khác biệt, qua đó góp phần thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nướcc. Trên tinh thần đó, Việt Nam đề nghị phía Mỹ cần có những đánh giá khách quan, dựa trên các nguồn thông tin chính xác và toàn diện về tình hình thực tế tại Việt Nam, sớm đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nước theo dõi đặc biệt về tự do tôn giáo”.
Việc Việt Nam đề nghị phía Hoa Kỳ cần có những đánh giá khách quan, dựa trên các nguồn thông tin chính xác và toàn diện về tình hình thực tế tự do tín ngưỡng tôn giáo tại Việt Nam, sớm đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nước theo dõi đặc biệt về tự do tôn giáo là yêu cầu chính đáng và góp phần đưa quan hệ đối ngoại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ ngày càng phát triển một cách thực chất và hiệu quả hơn nữa, vì lợi ích của Nhân dân hai nước, vì hoà bình, hợp tác và phát triển của khu vực và thế giới.
Bình Nguyên – Lan Anh
Nguồn: https://baophutho.vn/dam-bao-quyen-tu-do-tin-nguong-ton-giao-tai-viet-nam-gop-phan-xay-dung-va-phat-trien-dat-nuoc-215308.htm
