Powered by Techcity

Gìn giữ nếp nhà sàn của người Mường


Những năm qua, thực hiện Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, đồng bào dân tộc Mường, huyện Tân Sơn luôn phát huy tinh thần đoàn kết, gìn giữ, phát huy giá trị bản sắc văn hóa ngôi nhà sàn truyền thống – nó là minh chứng rõ nhất về cuộc sống và phong tục, tập quán tốt đẹp của cộng đồng người Mường nơi đây.

Gìn giữ nếp nhà sàn của người Mường

Gia đình ông Rạch (ở giữa) hiện vẫn giữ được ngôi nhà sàn truyền thống.

Chúng tôi có dịp đến bản Cón, thăm ngôi nhà sàn của già làng Hà Văn Rạch (93 tuổi), xã Thu Cúc, được biết gia đình ông Rạch là một trong những hộ còn lưu giữ được nhà sàn và những nét văn hóa truyền thống của đồng bào Mường.

Dưới cái nắng hanh hao, ngôi nhà sàn lưng tựa bên đồi, sự yên ả nên thơ khiến chúng tôi ai đấy đều cảm thấy thoải mái, dễ chịu khi mới chỉ vừa đặt chân đến đầu nhà. Già làng Rạch bảo: “Nhà này có từ lâu lắm rồi, trong nhà của cải cũng không giá trị bằng nếp nhà sàn này đâu vì nó là tất cả tinh thần, văn hóa tâm linh, tín ngưỡng của người Mường chúng tôi đấy”.

Với người Mường, sàn nhà là nơi sinh hoạt, nghỉ ngơi, còn gầm sàn nhà dùng để chứa các dụng cụ sản xuất, trước đây họ dùng để nhốt các gia súc, gia cầm tuy nhiên ngày nay, để bảo đảm vệ sinh môi trường, bà con không còn nuôi gia súc dưới gầm sàn nữa, mà tận dụng làm nơi sinh hoạt của gia đình, phù hợp với cuộc sống hiện đại. Giữa các gian trong nhà thường không có vách ngăn một cách chắc chắn, chỉ có sự phân biệt mang tính chất tượng trưng. Không gian nhà được chia theo cả chiều dọc và chiều ngang. Từ cầu thang chính bước vào phần giữa sàn nhà, phía ngoài là để tiếp khách, phía trong là nơi sinh hoạt của cả gia đình. Nhà thường có nhiều cửa sổ, bởi thế nên trong nhà luôn ấm vào mùa đông và mát mẻ vào mùa hè.

Trò chuyện với chúng tôi, bà Hà Thị Lý – Chủ nhiệm Câu lạc bộ dân gian xã Thu Cúc chia sẻ: Qua thời gian, những ngôi nhà sàn cũng dần mai một tuy nhiên không phải vì thế mà nhà sàn không còn hiện hữu trong đời sống của đồng bào Mường, những ngôi nhà sàn như thế này ở đây vẫn còn nhiều lắm, chúng tôi vẫn thường biểu diễn văn nghệ, hát múa bên những ngôi nhà sàn truyền thống như thế này để mong muốn lan tỏa những giá trị văn hóa độc đáo của đồng bào mình và cho thế hệ trẻ thêm yêu và có ý thức gắn bó, giữ gìn.

Gìn giữ nếp nhà sàn của người Mường

Khung cơ bản của nhà sàn đồng bào Mường.

Hiện nay, chưa có thống kê cụ thể về số lượng nhà sàn của đồng bào Mường trên địa bàn huyện tuy nhiên các địa phương luôn tích cực tuyên truyền Nhân dân gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của đồng mình trong đó có việc gìn giữ những nếp nhà sàn truyền thống, thậm chí là gắn với phát triển du lịch. Tiêu biểu như các bản Dù, Lấp, Cỏi… xã Xuân Sơn hiện nay.

Với lợi thế về cảnh quan thiên nhiên độc đáo cũng những nét văn hóa của đồng bào Mường, Dao, Xuân Sơn hiện nay đang là một trong những điểm đến hấp dẫn cho du khách khi đặt chân đến Phú Thọ. Vì thế việc lưu giữ, bảo tồn những nếp nhà sàn truyền thống cũng là cách để người dân tạo sức hút trong phát triển du lịch tại vùng đất này.

Từng có dịp về xã Xuân Sơn cách đây không lâu, trong một lần đến thăm nhà sàn của người Mường, ông Hoàng Công Bất – Người uy tín của xã chia sẻ với chúng tôi: “Nhà sàn vẫn còn nhiều nhưng để giữ được những bếp cổ gắn liền với không gian sinh hoạt trong ngôi nhà sàn như thời xưa thì không còn bao. Với người Mường chúng tôi, trên nhà sàn không có bếp lửa thì không phải người Mường. Theo thời gian, ngày nay quan niệm đó đã dần mai một song vẫn được giữ lại những phong tục của người bản địa”.

Qua trò chuyện với người dân trong bản, chúng tôi được hiểu thêm với đồng bào Mường xưa kia, bếp được coi là linh hồn của ngôi nhà, đây không chỉ là nơi chuẩn bị những món ăn mà còn là nơi diễn ra các hoạt động chính trong gia đình. Không gian bếp gồm bếp nấu và gác bếp. Gác bếp được dùng để sấy khô các lương thực, thực phẩm như: Thịt, ngô giống, lúa giống… và một số nông cụ. Kiềng bếp được người Mường coi là vua bếp, Tết đến người dân trong bản thường treo một bó nhỏ vừa nắm tay gồm: Trẩu, trầu, cau, vôi, thuốc lào vào dựa bếp để cúng vua bếp, cầu mong về sự bình yên, no đủ…

Đa phần những gia đình có người già thì vẫn giữ được bếp trong ngôi nhà, thường là để sưởi ấm khi trời lạnh hoặc không ngủ được dậy sớm đun nước. Còn đối với cô dâu mới về nhà chồng là tiện để sáng dậy sớm nhóm lửa, đun nước, chuẩn bị cơm mà không làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của cha mẹ và người lớn tuổi trong gia đình.

Gìn giữ nếp nhà sàn của người Mường

Không gian bếp của người Mường, bản Lấp, xã Xuân Sơn.

Để phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào DTTS, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến các tầng lớp Nhân dân, nâng cao nhận thức, gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống, trong đó có gìn giữ nếp nhà sàn truyền thống, khuyến khích người dân sửa chữa, tôn tạo đảm bảo với cuộc sống mới nhưng không làm mất đi nét đặc trưng của nhà sàn người Mường.

Thu Hương



Nguồn: https://baophutho.vn/gin-giu-nep-nha-san-cua-nguoi-muong-223794.htm

Cùng chủ đề

Tuyên truyền luật hôn nhân gia đình, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Tối 9/12, tại xã Kim Thượng, huyện Tân Sơn, phòng Dân tộc huyện phối hợp với Huyện đoàn tổ chức chương trình tọa đàm, giao lưu văn nghệ tuyên truyền về luật hôn nhân gia đình, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho Nhân dân cụm xã: Kim Thượng, Xuân Đài, Xuân Sơn.Một tiểu phẩm tại buổi tọa đàm nói về hệ lụy của tảo hôn.Đây là một trong những nội dung thuộc tiểu Dự án 2...

Thủ phủ đào, quất ở Hà Nội rục rịch chuẩn bị hàng cung ứng Tết Nguyên đán

Mặc dù cơn bão số 3 đã gây tổn thất nặng nề cho các hộ trồng đào, quất nhưng những ngày cuối năm, người dân đang tất bật chuẩn bị cho một ‘vụ mùa làm mật.’Người trồng quất Tứ Liên đang tất bật chăm bẵm những cây còn sống sau bão để cung ứng hàng Tết Nguyên đán.Sau những thiệt hại nặng nề do cơn bão số 3 gây ra, các làng trồng đào, quất ở Nhật Tân và...

Người “giữ lửa” ở khu Vượng

Với vai trò là người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, những năm qua, ông Hà Trần Quế ở khu Vượng, xã Xuân Đài, huyện Tân Sơn luôn tích cực nêu gương, không chỉ là người đồng hành với bà con vượt qua khó khăn mà còn là “cầu nối” vững chắc giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân, góp phần thắt chặt tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư.Người có uy tín Hà...

Hướng tới mục tiêu đảm bảo đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số

Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN), trước hết là hỗ trợ đất ở, đất sản xuất để đồng bào “an cư lập nghiệp”, xóa tình trạng “du canh du cư” là chủ trương lớn, xuyên suốt được Đảng, Nhà nước quan tâm thực hiện.Tại tỉnh Phú Thọ, thời gian qua, các cấp, ngành, địa phương đã nỗ lực triển khai thực hiện dự án hỗ trợ đất...

Tập huấn vận hành mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”

Hội LHPN huyện Tân Sơn vừa phối hợp với Phòng GD&ĐT huyện tổ chức 12 lớp tập huấn vận hành mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” trong 12 trường học cho 600 học sinh là thành viên câu lạc bộ và học sinh tiêu biểu.Các thành viên trong CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi” hào hứng tham gia tập huấnLớp tập huấn nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của câu lạc bộ...

Cùng tác giả

Phát triển nông nghiệp góp phần giảm nghèo bền vững ở Tề Lễ

Xã Tề Lễ, huyện Tam Nông có diện tích trên 1.700ha trong đó có trên 400ha đất nông nghiệp, 755ha đất đồi rừng. Những năm qua, thực hiện các chương trình giảm nghèo và phát triển kinh tế - xã hội, xã Tề Lễ đã đẩy mạnh phát triển nông nghiệp, thực hiện dồn đổi ruộng đất tạo thuận lợi cho canh tác, góp phần tăng thu nhập cho người dân.Sau khi thực hiện dồn đổi ruộng đất, người...

Giá tăng cả 3 miền, 11 tháng Việt Nam nhập khẩu thịt và phụ phẩm đạt mức kỷ lục tăng 14,2%

Giá heo hơi hôm nay 10/12: Giá tăng cả 3 miền, 11 tháng Việt Nam nhập khẩu thịt và phụ phẩm mức kỷ lục tăng 14,2%. (Nguồn: Tổng cục Hải quan) Giá heo hơi hôm nay 10/12 *Giá heo hơi tại khu vực miền Bắc Giá heo hơi tại khu vực miền Bắc tiếp tục lên giá trong phiên sáng nay, giao dịch trong khoảng 62.000 – 65.000 đồng/kg. Trong đó, mức giao dịch cao nhất cả nước là 65.000 đồng/kg đang được...

Cục Đối ngoại Bộ Quốc phòng bàn giao nhà tình nghĩa tặng gia đình chính sách tại Phú Thọ

(Bqp.vn) – Hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam (22/12/1944 – 22/12/2024), 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 – 22/12/2024), chiều 8/12, Cục Đối ngoại (Bộ Quốc phòng) tổ chức Lễ khánh thành và bàn giao nhà tình nghĩa tặng gia đình bà Mai Thị Thọ, người hoạt động kháng chiến, nhiễm chất độc da cam đi-ô-xin tại xã Thanh Minh, thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ. Các đại biểu chụp...

Phú Thọ có 4 cá nhân được biểu dương phụ nữ cao tuổi tiêu biểu toàn quốc

Vừa qua, tại Hà Nội, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam tổ chức Hội nghị biểu dương phụ nữ cao tuổi tiêu biểu toàn quốc trong xây dựng gia đình văn hóa, ấm no, hạnh phúc.Ban Tổ chức trao bằng khen cho bà Đinh Thị Tâm, khu Quyết Tiến, xã Cự Đồng, huyện Thanh Sơn.Tại chương trình đã tôn vinh, biểu dương 291 đại biểu...

Quy định chế độ hỗ trợ kinh phí cho người trông coi di tích

Trên địa bàn tỉnh hiện có 328 di tích lịch sử - văn hóa đã xếp hạng, trong đó có 1 di tích Quốc gia đặc biệt, 73 di tích Quốc gia, 254 di tích cấp tỉnh. Việc khuyến khích, động viên, nâng cao ý thức trách nhiệm của người trực tiếp trông coi, bảo vệ di tích là rất cần thiết, góp phần đảm bảo an toàn cho di tích, gìn giữ di vật, cổ vật và đồ...

Cùng chuyên mục

Phú Thọ có 4 cá nhân được biểu dương phụ nữ cao tuổi tiêu biểu toàn quốc

Vừa qua, tại Hà Nội, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam tổ chức Hội nghị biểu dương phụ nữ cao tuổi tiêu biểu toàn quốc trong xây dựng gia đình văn hóa, ấm no, hạnh phúc.Ban Tổ chức trao bằng khen cho bà Đinh Thị Tâm, khu Quyết Tiến, xã Cự Đồng, huyện Thanh Sơn.Tại chương trình đã tôn vinh, biểu dương 291 đại biểu...

Quy định chế độ hỗ trợ kinh phí cho người trông coi di tích

Trên địa bàn tỉnh hiện có 328 di tích lịch sử - văn hóa đã xếp hạng, trong đó có 1 di tích Quốc gia đặc biệt, 73 di tích Quốc gia, 254 di tích cấp tỉnh. Việc khuyến khích, động viên, nâng cao ý thức trách nhiệm của người trực tiếp trông coi, bảo vệ di tích là rất cần thiết, góp phần đảm bảo an toàn cho di tích, gìn giữ di vật, cổ vật và đồ...

Tuyên truyền luật hôn nhân gia đình, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Tối 9/12, tại xã Kim Thượng, huyện Tân Sơn, phòng Dân tộc huyện phối hợp với Huyện đoàn tổ chức chương trình tọa đàm, giao lưu văn nghệ tuyên truyền về luật hôn nhân gia đình, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho Nhân dân cụm xã: Kim Thượng, Xuân Đài, Xuân Sơn.Một tiểu phẩm tại buổi tọa đàm nói về hệ lụy của tảo hôn.Đây là một trong những nội dung thuộc tiểu Dự án 2...

Khu vực Bắc Bộ liên tục đón không khí lạnh tăng cường

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, chiều 11 và đêm 12/12, Bắc Bộ sẽ chịu tác động của gió mùa Đông Bắc, sau đó ngày 12, 13 và 14/12, khu vực này liên tục có không khí lạnh tăng cường.Thủ đô Hà Nội từ chiều tối và đêm 11/12, trời chuyển rétTheo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, sáng sớm 10/12, bộ phận không khí lạnh ở phía Bắc vẫn...

Khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho hội viên phụ nữ và trẻ em đồng bào dân tộc thiểu số

Thực hiện các nội dung hoạt động của Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Yên Lập đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh tổ chức chương trình khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí cho phụ nữ, trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu...

Tiếp cận thông tin, giảm nghèo hiệu quả

Xác định giảm nghèo bền vững là một trong những nhiệm vụ quan trọng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thời gian qua, huyện Thanh Ba đã đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp giảm tỷ lệ hộ nghèo, tránh tái nghèo, tăng thu nhập, cải thiện đời sống Nhân dân. Trong đó, huyện đặc biệt chú trọng đến công tác truyền thông giảm nghèo về thông tin nhằm kịp thời đưa...

Người “giữ lửa” ở khu Vượng

Với vai trò là người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, những năm qua, ông Hà Trần Quế ở khu Vượng, xã Xuân Đài, huyện Tân Sơn luôn tích cực nêu gương, không chỉ là người đồng hành với bà con vượt qua khó khăn mà còn là “cầu nối” vững chắc giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân, góp phần thắt chặt tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư.Người có uy tín Hà...

Khu vực Bắc Bộ trời rét, vùng núi có nơi rét đậm và rét hại

Ngày và đêm 9/12, khu vực Bắc Bộ trời rét, vùng núi có nơi rét đậm, rét hại; nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này phổ biến từ 14-17 độ C, vùng núi 11-13 độ C, có nơi dưới 10 độ C.Người dân chuẩn bị thức ăn, rơm rạ cho gia súc vật nuôi chống rét ở xã biên giới Xín Chải, huyện Vị Xuyên (tỉnh Hà Giang).Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn...

Tập huấn vận hành mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”

Hội LHPN huyện Tân Sơn vừa phối hợp với Phòng GD&ĐT huyện tổ chức 12 lớp tập huấn vận hành mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” trong 12 trường học cho 600 học sinh là thành viên câu lạc bộ và học sinh tiêu biểu.Các thành viên trong CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi” hào hứng tham gia tập huấnLớp tập huấn nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của câu lạc bộ...

Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ mưa rét

Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ phổ biến từ 15-18 độ C, vùng núi 12-14 độ C, vùng núi cao có nơi dưới 10 độ C.Thủ đô Hà Nội nhiều mây, có mưa nhỏ vài nơi. Gió Đông Bắc cấp 3; trời rét. Nhiệt độ thấp nhất 15-17 độ C. Nhiệt độ cao nhất 18-20 độ C.Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, sáng...

Tin nổi bật

Tin mới nhất