Powered by Techcity

Gìn giữ nếp nhà sàn của người Mường


Những năm qua, thực hiện Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, đồng bào dân tộc Mường, huyện Tân Sơn luôn phát huy tinh thần đoàn kết, gìn giữ, phát huy giá trị bản sắc văn hóa ngôi nhà sàn truyền thống – nó là minh chứng rõ nhất về cuộc sống và phong tục, tập quán tốt đẹp của cộng đồng người Mường nơi đây.

Gìn giữ nếp nhà sàn của người Mường

Gia đình ông Rạch (ở giữa) hiện vẫn giữ được ngôi nhà sàn truyền thống.

Chúng tôi có dịp đến bản Cón, thăm ngôi nhà sàn của già làng Hà Văn Rạch (93 tuổi), xã Thu Cúc, được biết gia đình ông Rạch là một trong những hộ còn lưu giữ được nhà sàn và những nét văn hóa truyền thống của đồng bào Mường.

Dưới cái nắng hanh hao, ngôi nhà sàn lưng tựa bên đồi, sự yên ả nên thơ khiến chúng tôi ai đấy đều cảm thấy thoải mái, dễ chịu khi mới chỉ vừa đặt chân đến đầu nhà. Già làng Rạch bảo: “Nhà này có từ lâu lắm rồi, trong nhà của cải cũng không giá trị bằng nếp nhà sàn này đâu vì nó là tất cả tinh thần, văn hóa tâm linh, tín ngưỡng của người Mường chúng tôi đấy”.

Với người Mường, sàn nhà là nơi sinh hoạt, nghỉ ngơi, còn gầm sàn nhà dùng để chứa các dụng cụ sản xuất, trước đây họ dùng để nhốt các gia súc, gia cầm tuy nhiên ngày nay, để bảo đảm vệ sinh môi trường, bà con không còn nuôi gia súc dưới gầm sàn nữa, mà tận dụng làm nơi sinh hoạt của gia đình, phù hợp với cuộc sống hiện đại. Giữa các gian trong nhà thường không có vách ngăn một cách chắc chắn, chỉ có sự phân biệt mang tính chất tượng trưng. Không gian nhà được chia theo cả chiều dọc và chiều ngang. Từ cầu thang chính bước vào phần giữa sàn nhà, phía ngoài là để tiếp khách, phía trong là nơi sinh hoạt của cả gia đình. Nhà thường có nhiều cửa sổ, bởi thế nên trong nhà luôn ấm vào mùa đông và mát mẻ vào mùa hè.

Trò chuyện với chúng tôi, bà Hà Thị Lý – Chủ nhiệm Câu lạc bộ dân gian xã Thu Cúc chia sẻ: Qua thời gian, những ngôi nhà sàn cũng dần mai một tuy nhiên không phải vì thế mà nhà sàn không còn hiện hữu trong đời sống của đồng bào Mường, những ngôi nhà sàn như thế này ở đây vẫn còn nhiều lắm, chúng tôi vẫn thường biểu diễn văn nghệ, hát múa bên những ngôi nhà sàn truyền thống như thế này để mong muốn lan tỏa những giá trị văn hóa độc đáo của đồng bào mình và cho thế hệ trẻ thêm yêu và có ý thức gắn bó, giữ gìn.

Gìn giữ nếp nhà sàn của người Mường

Khung cơ bản của nhà sàn đồng bào Mường.

Hiện nay, chưa có thống kê cụ thể về số lượng nhà sàn của đồng bào Mường trên địa bàn huyện tuy nhiên các địa phương luôn tích cực tuyên truyền Nhân dân gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của đồng mình trong đó có việc gìn giữ những nếp nhà sàn truyền thống, thậm chí là gắn với phát triển du lịch. Tiêu biểu như các bản Dù, Lấp, Cỏi… xã Xuân Sơn hiện nay.

Với lợi thế về cảnh quan thiên nhiên độc đáo cũng những nét văn hóa của đồng bào Mường, Dao, Xuân Sơn hiện nay đang là một trong những điểm đến hấp dẫn cho du khách khi đặt chân đến Phú Thọ. Vì thế việc lưu giữ, bảo tồn những nếp nhà sàn truyền thống cũng là cách để người dân tạo sức hút trong phát triển du lịch tại vùng đất này.

Từng có dịp về xã Xuân Sơn cách đây không lâu, trong một lần đến thăm nhà sàn của người Mường, ông Hoàng Công Bất – Người uy tín của xã chia sẻ với chúng tôi: “Nhà sàn vẫn còn nhiều nhưng để giữ được những bếp cổ gắn liền với không gian sinh hoạt trong ngôi nhà sàn như thời xưa thì không còn bao. Với người Mường chúng tôi, trên nhà sàn không có bếp lửa thì không phải người Mường. Theo thời gian, ngày nay quan niệm đó đã dần mai một song vẫn được giữ lại những phong tục của người bản địa”.

Qua trò chuyện với người dân trong bản, chúng tôi được hiểu thêm với đồng bào Mường xưa kia, bếp được coi là linh hồn của ngôi nhà, đây không chỉ là nơi chuẩn bị những món ăn mà còn là nơi diễn ra các hoạt động chính trong gia đình. Không gian bếp gồm bếp nấu và gác bếp. Gác bếp được dùng để sấy khô các lương thực, thực phẩm như: Thịt, ngô giống, lúa giống… và một số nông cụ. Kiềng bếp được người Mường coi là vua bếp, Tết đến người dân trong bản thường treo một bó nhỏ vừa nắm tay gồm: Trẩu, trầu, cau, vôi, thuốc lào vào dựa bếp để cúng vua bếp, cầu mong về sự bình yên, no đủ…

Đa phần những gia đình có người già thì vẫn giữ được bếp trong ngôi nhà, thường là để sưởi ấm khi trời lạnh hoặc không ngủ được dậy sớm đun nước. Còn đối với cô dâu mới về nhà chồng là tiện để sáng dậy sớm nhóm lửa, đun nước, chuẩn bị cơm mà không làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của cha mẹ và người lớn tuổi trong gia đình.

Gìn giữ nếp nhà sàn của người Mường

Không gian bếp của người Mường, bản Lấp, xã Xuân Sơn.

Để phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào DTTS, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến các tầng lớp Nhân dân, nâng cao nhận thức, gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống, trong đó có gìn giữ nếp nhà sàn truyền thống, khuyến khích người dân sửa chữa, tôn tạo đảm bảo với cuộc sống mới nhưng không làm mất đi nét đặc trưng của nhà sàn người Mường.

Thu Hương



Nguồn: https://baophutho.vn/gin-giu-nep-nha-san-cua-nguoi-muong-223794.htm

Cùng chủ đề

Người “giữ lửa” ở khu Vượng

Với vai trò là người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, những năm qua, ông Hà Trần Quế ở khu Vượng, xã Xuân Đài, huyện Tân Sơn luôn tích cực nêu gương, không chỉ là người đồng hành với bà con vượt qua khó khăn mà còn là “cầu nối” vững chắc giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân, góp phần thắt chặt tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư.Người có uy tín Hà...

Hướng tới mục tiêu đảm bảo đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số

Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN), trước hết là hỗ trợ đất ở, đất sản xuất để đồng bào “an cư lập nghiệp”, xóa tình trạng “du canh du cư” là chủ trương lớn, xuyên suốt được Đảng, Nhà nước quan tâm thực hiện.Tại tỉnh Phú Thọ, thời gian qua, các cấp, ngành, địa phương đã nỗ lực triển khai thực hiện dự án hỗ trợ đất...

Tập huấn vận hành mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”

Hội LHPN huyện Tân Sơn vừa phối hợp với Phòng GD&ĐT huyện tổ chức 12 lớp tập huấn vận hành mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” trong 12 trường học cho 600 học sinh là thành viên câu lạc bộ và học sinh tiêu biểu.Các thành viên trong CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi” hào hứng tham gia tập huấnLớp tập huấn nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của câu lạc bộ...

Phát huy hiệu quả tín dụng ưu đãi trong giảm nghèo

Trong những thành tựu tiêu biểu ở Phú Thọ - miền đất thiêng nguồn cội của dân tộc, có công tác giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội với những kết quả rất tích cực, toàn diện.Đó là việc tập trung triển khai nhiều chương trình, dự án sinh kế, phát triển các mô hình kinh tế, tạo động lực giúp nông thôn khởi sắc, nhân dân cải thiện đời sống. Cụ thể, năm 2023, tỷ...

Tọa đàm tuyên truyền phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Vừa qua, Phòng Dân tộc phối hợp với Huyện đoàn Tân Sơn và UBND các xã: Thạch Kiệt, Kiệt Sơn, Thu Cúc tổ chức Tọa đàm, giao lưu văn nghệ tuyên truyền về Luật hôn nhân gia đình và phòng ngừa giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại khu Mỹ Á xã Thu Cúc.Buổi tọa đàm được thực hiện bằng hình thức sân khấu hóa cho Nhân dân dễ nghe, dễ hiểu.Đây là nội...

Cùng tác giả

Khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho hội viên phụ nữ và trẻ em đồng bào dân tộc thiểu số

Thực hiện các nội dung hoạt động của Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Yên Lập đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh tổ chức chương trình khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí cho phụ nữ, trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu...

Dầu cọ gai Sông Thao

Nằm ở vùng thượng huyện Cẩm Khê, xã Văn Bán có nhiều diện tích đất trồng cây cọ gai - loài cây đặc trưng của vùng Đất Tổ. Những năm trước, sản phẩm quả cọ của người dân trong xã và những xã lân cận chỉ được thu hái sơ chế, bán theo dạng nguyên liệu thô, nên hiệu quả kinh tế không cao.Nhận thấy đây là nguyên liệu có thể chế biến thành dầu thực phẩm, gia đình...

Tiếp cận thông tin, giảm nghèo hiệu quả

Xác định giảm nghèo bền vững là một trong những nhiệm vụ quan trọng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thời gian qua, huyện Thanh Ba đã đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp giảm tỷ lệ hộ nghèo, tránh tái nghèo, tăng thu nhập, cải thiện đời sống Nhân dân. Trong đó, huyện đặc biệt chú trọng đến công tác truyền thông giảm nghèo về thông tin nhằm kịp thời đưa...

Cùng chuyên mục

Khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho hội viên phụ nữ và trẻ em đồng bào dân tộc thiểu số

Thực hiện các nội dung hoạt động của Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Yên Lập đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh tổ chức chương trình khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí cho phụ nữ, trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu...

Tiếp cận thông tin, giảm nghèo hiệu quả

Xác định giảm nghèo bền vững là một trong những nhiệm vụ quan trọng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thời gian qua, huyện Thanh Ba đã đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp giảm tỷ lệ hộ nghèo, tránh tái nghèo, tăng thu nhập, cải thiện đời sống Nhân dân. Trong đó, huyện đặc biệt chú trọng đến công tác truyền thông giảm nghèo về thông tin nhằm kịp thời đưa...

Người “giữ lửa” ở khu Vượng

Với vai trò là người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, những năm qua, ông Hà Trần Quế ở khu Vượng, xã Xuân Đài, huyện Tân Sơn luôn tích cực nêu gương, không chỉ là người đồng hành với bà con vượt qua khó khăn mà còn là “cầu nối” vững chắc giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân, góp phần thắt chặt tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư.Người có uy tín Hà...

Khu vực Bắc Bộ trời rét, vùng núi có nơi rét đậm và rét hại

Ngày và đêm 9/12, khu vực Bắc Bộ trời rét, vùng núi có nơi rét đậm, rét hại; nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này phổ biến từ 14-17 độ C, vùng núi 11-13 độ C, có nơi dưới 10 độ C.Người dân chuẩn bị thức ăn, rơm rạ cho gia súc vật nuôi chống rét ở xã biên giới Xín Chải, huyện Vị Xuyên (tỉnh Hà Giang).Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn...

Tập huấn vận hành mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi”

Hội LHPN huyện Tân Sơn vừa phối hợp với Phòng GD&ĐT huyện tổ chức 12 lớp tập huấn vận hành mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” trong 12 trường học cho 600 học sinh là thành viên câu lạc bộ và học sinh tiêu biểu.Các thành viên trong CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi” hào hứng tham gia tập huấnLớp tập huấn nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của câu lạc bộ...

Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ mưa rét

Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ phổ biến từ 15-18 độ C, vùng núi 12-14 độ C, vùng núi cao có nơi dưới 10 độ C.Thủ đô Hà Nội nhiều mây, có mưa nhỏ vài nơi. Gió Đông Bắc cấp 3; trời rét. Nhiệt độ thấp nhất 15-17 độ C. Nhiệt độ cao nhất 18-20 độ C.Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, sáng...

Hội thảo khoa học “Lễ hội Phết Hiền Quan

Ngày 7/12, UBND huyện Tam Nông phối hợp với Sở VHTT&DL tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Lễ hội Phết Hiền Quan - Nhận thức, giá trị và giải pháp quản lý, tổ chức”.Toàn cảnh buổi hội thảo.Dự hội thảo có các chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực văn hoá; lãnh đạo một số sở, ngành, đơn vị của tỉnh; đại diện một số cơ quan báo chí trung ương và địa phương cùng...

Khơi dậy phong trào văn hóa, văn nghệ quần chúng

Phong trào văn hóa, văn nghệ quần chúng góp phần rất lớn vào việc nâng cao đời sống tinh thần của Nhân dân, tạo sự đoàn kết trong các khu dân cư. Để phong trào văn nghệ quần chúng được duy trì và phát triển có chiều sâu, cùng với sự chủ động, linh hoạt của các địa phương, những năm qua, Trung tâm Văn hoá - Điện ảnh trực thuộc Sở VH,TT&DL đã có vai trò quan trọng...

Nhân lên những tấm lòng nhân ái

Cuộc sống của chúng ta luôn tồn tại nhiều điều tốt đẹp quý giá và một trong những điều quý giá đó là lòng nhân ái của con người. Họ có thể chỉ là những con người bình dị nhưng có nghĩa cử cao đẹp, góp phần cùng cộng đồng sẻ chia với những người nghèo khó, giúp họ vươn lên trong cuộc sống. Mỗi việc làm, mỗi hành động nhỏ mà ý nghĩa đó của mỗi cá nhân...

Bắc Bộ chuyển rét, vùng núi có nơi dưới 10 độ C

Theo dự báo, nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ phổ biến từ 15-18 độ C, vùng núi 12-14 độ C, vùng núi cao có nơi dưới 10 độ C.Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ phổ biến từ 15-18 độ C.Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, sáng sớm 7/12, không khí lạnh ảnh...

Tin nổi bật

Tin mới nhất