Phụ huynh Hàn Quốc đổ xô mua quốc tịch mới vì muốn con được học trường quốc tế

Xu hướng “mua quốc tịch” tại Hàn Quốc

Vanuatu, một quần đảo nhỏ với 83 hòn đảo nằm ở Nam Thái Bình Dương, vốn nổi tiếng là thiên đường của những người yêu thiên nhiên. Thế nhưng, quốc đảo này đang được chú ý tại Hàn Quốc với một mục đích hoàn toàn khác, mua quốc tịch để phục vụ giáo dục.

Bà Bae, 30 tuổi, một phụ nữ làm công việc nội trợ sống tại quận Seocho, Seoul, đang cân nhắc xin quốc tịch Vanuatu, nhằm giúp con trai 4 tuổi của mình được học tại trường quốc tế. “Con tôi đang theo học trường mẫu giáo song ngữ Anh. Tôi hy vọng cháu có thể vào các trường quốc tế tại Hàn Quốc thay vì các trường công lập”, bà chia sẻ và nhấn mạnh rằng môi trường học đa văn hóa, chương trình giảng dạy bằng tiếng Anh là những lý do chính.

Theo quy định của Bộ Giáo dục Hàn Quốc, trẻ em mang quốc tịch Hàn Quốc chỉ được nhập học trường quốc tế nếu cha hoặc mẹ có quốc tịch nước ngoài, hoặc trẻ đã sống ở nước ngoài ít nhất ba năm. Hiện nay, các công ty tư vấn nhập cư tại Hàn Quốc đang cung cấp dịch vụ hỗ trợ phụ huynh đáp ứng điều kiện đầu tiên – cha hoặc mẹ có quốc tịch nước ngoài.

Chương trình “quốc tịch thông qua đầu tư” từ các quốc gia như Vanuatu, với mức đóng góp tối thiểu 130.000 USD (hơn 3,3 tỷ đồng), đang trở thành lựa chọn hàng đầu. Ông Cho, giám đốc một công ty tư vấn di trú tại Seoul, cho biết: “Vanuatu là một trong những điểm đến phổ biến nhất vì quy trình xét duyệt nhanh chóng và không yêu cầu thời gian cư trú”.

Bà Chang, một phụ huynh khác tại Busan, chia sẻ rằng nhiều gia đình đã chọn sinh con ở nước ngoài hoặc xin quốc tịch từ các quốc gia Thái Bình Dương để đảm bảo con cái có môi trường học tốt nhất. “Một số người chỉ trích các phụ huynh như chúng tôi, nhưng đó là lựa chọn cá nhân. Miễn không vi phạm pháp luật, điều này nên được tôn trọng”, bà Chang khẳng định.

Học phí các trường quốc tế tại Hàn Quốc dao động từ 30 đến 40 triệu won mỗi năm, tương đương mức lương trung bình của một nhân viên văn phòng. Chi phí này được các bậc phụ huynh như bà Bae xem là khoản đầu tư cần thiết để đảm bảo tương lai giáo dục tốt hơn cho con.

Việc mua quốc tịch không chỉ để phục vụ giáo dục mà còn đang được sử dụng vào các mục đích khác như trốn thuế hoặc né tránh nghĩa vụ quân sự. Đây là lý do khiến xu hướng này nhận được sự quan tâm lớn từ các cơ quan chức năng và công chúng tại Hàn Quốc.

Rủi ro pháp lý

Việc Vanuatu “bán” thị thực đã được các cơ quan Châu Âu chú ý từ lâu. Vào tháng 5/2024, Ủy ban châu Âu (EC) đã chính thức đề xuất tái áp dụng yêu cầu thị thực vĩnh viễn đối với công dân Vanuatu nhằm giảm thiểu các rủi ro an ninh liên quan đến chế độ miễn thị thực. Đề xuất này được đưa ra dựa trên các nỗ lực liên tục của EC nhằm kiểm soát tình trạng di cư bất hợp pháp và đối phó với các nguy cơ an ninh phát sinh từ chế độ miễn thị thực, đặc biệt liên quan đến các chương trình đầu tư lấy quốc tịch mà một số quốc gia miễn thị thực đang vận hành.

Các chương trình đầu tư lấy quốc tịch, thường được biết đến với tên gọi “hộ chiếu vàng,” đã làm dấy lên lo ngại về những rủi ro như sự xâm nhập của tội phạm có tổ chức, rửa tiền, trốn thuế và tham nhũng. Kể từ tháng 5/2022, EC đã tiến hành nhiều cuộc thảo luận với chính quyền Vanuatu và đưa ra đánh giá rằng các chương trình này có thể đe dọa an ninh của Liên minh châu Âu (EU) cũng như các quốc gia thành viên.

Mặc dù chính quyền Vanuatu đã thực hiện một số thay đổi về mặt pháp lý nhằm đáp ứng các yêu cầu từ EU, EC vẫn cho rằng các biện pháp này chưa đủ để giảm thiểu hoàn toàn các rủi ro liên quan đến chương trình đầu tư lấy quốc tịch của nước này. Hiện nay, công dân Vanuatu đã phải xin thị thực để nhập cảnh EU cho các chuyến đi ngắn hạn (tối đa 90 ngày trong bất kỳ giai đoạn 180 ngày nào) do lệnh đình chỉ tạm thời mà EC áp đặt trước đó. Đề xuất mới nhất của EC nhằm biến yêu cầu thị thực này thành quy định vĩnh viễn.

Theo kế hoạch, thời hạn cuối cùng của lệnh đình chỉ tạm thời là ngày 3/8/2024. Trước thời điểm này, EC mong muốn Nghị viện châu Âu và Hội đồng EU xem xét đề xuất và đưa ra quyết định cuối cùng về việc thu hồi vĩnh viễn chế độ miễn thị thực cho công dân Vanuatu.

Đánh đổi quốc tịch để được học tại trường tốt

Theo luật sư Kim Hanna tại Công ty luật Yulsaseojae, Luật Quốc tịch hiện hành của Hàn Quốc không có quy định ngăn cản việc người dân mua quốc tịch nước ngoài. “Nếu muốn ngăn chặn tình trạng này, các cơ quan chức năng cần ban hành những biện pháp quản lý mới. Tuy nhiên, sẽ luôn có người tìm cách lách luật”, bà Kim cho biết.

Các công ty tư vấn nhập cư cũng hoạt động trong vùng “xám” pháp lý. Theo Luật Xuất cảnh của Hàn Quốc, các công ty này phải đăng ký với Bộ Ngoại giao nhưng không có cơ chế giám sát chặt chẽ về hoạt động kinh doanh. Các hành vi quảng cáo sai sự thật hoặc thu phí bất chính bị cấm, nhưng nếu công ty chỉ quảng cáo bằng các cụm từ như “nhập học trường quốc tế” hay “tiết kiệm thuế,” rất khó để xử lý.

Bất chấp những tranh cãi, xu hướng mua quốc tịch đang tăng nhanh, đặc biệt trong nhóm phụ huynh có thu nhập cao tại Hàn Quốc. Nhiều người sẵn sàng từ bỏ quốc tịch Hàn Quốc để đổi lấy quyền lợi giáo dục tốt hơn cho con cái. Báo cáo từ Bộ Tư pháp Hàn Quốc cho thấy, từ năm 2019 đến 2022, có 18 người đã từ bỏ quốc tịch Hàn Quốc để lấy quốc tịch Vanuatu. Số liệu này dự kiến sẽ tăng khi các công ty tư vấn ngày càng mở rộng hoạt động.

Với bà Bae, khoản đầu tư tối thiểu 130.000 USD để có quốc tịch Vanuatu là “đáng giá” khi so sánh với chi phí giáo dục tư nhân cao ngất ngưởng tại Hàn Quốc. “Học trường quốc tế không chỉ giúp con tôi thành thạo tiếng Anh mà còn mang lại lợi thế lớn khi xét tuyển vào các trường đại học hàng đầu”, bà chia sẻ.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng phụ huynh cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Trong bối cảnh luật pháp hiện hành còn nhiều lỗ hổng, việc mua quốc tịch vì mục đích giáo dục đang đặt ra câu hỏi lớn về đạo đức và trách nhiệm của các gia đình.