Nam nữ thanh niên M’nông đến tuổi trưởng thành có quyền lựa chọn người yêu để tiến đến hôn nhân. Ở mỗi nhóm M’nông, tập quán cưới xin có hơi khác nhau nhưng vẫn phải trải qua 3 bước chính trong hôn nhân: lễ chạm ngõ, lễ ăn hỏi và lễ cưới.
Lễ chạm ngõ
Khi chàng trai tìm được cô gái vừa ý, đem tặng cô gái một cái lược, một chuỗi hạt hoặc một vòng đeo tay để làm tin. Sau đó, chàng trai về thông báo với bố mẹ và xin ý kiến. Nếu đồng ý thì bố mẹ chàng trai sẽ nhờ ông mối mang lễ vật đến nhà gái. Lễ vật gồm: một con gà, một con dao, ống măng chua. Khi nhà gái bằng lòng, ông mối sẽ thay mặt nhà trai bàn bạc với nhà gái về lễ dạm hỏi.
Ở một vài nơi có tục gia đình đính ước cho con cái khi chúng còn là vị thành niên, những việc đính ước đấy mong trở thành hiện thực. Nếu trường hợp xảy ra việc từ hôn sau đính ước thì chỉ cần tiến hành một món lễ nhỏ và trả lại phía bên kia, một kỷ vật mà thông thường là chuỗi hạt cườm.
Lễ ăn hỏi
Đến ngày đã định, nhà trai cử một người già có uy tín cùng một số trai tráng khỏe mạnh mang lễ vật đến nhà gái ăn hỏi. Tùy từng nơi, từng gia đình mà sính lễ khác nhau. Lễ chính gồm: một con trâu hoặc heo, một gùi măng chua, da trâu mối, một ché rượu cần nhỏ. Nhà gái cử một vị cao tuổi nhận lễ vật rồi bày lên chiếc chiếu hoa ở giữa nhà để cúng Giàng xin làm lễ cưới. Xong xuôi, hai bên nhà trai, nhà gái mới tiến hành bàn bạc, chọn ngày lành tháng tốt để tổ chức đám cưới.
 |
|
Một nghi thức trong lễ cưới của đồng bào M’nông. Ảnh: TTXVN |
Lễ cưới
Lễ cưới sẽ được tổ chức 3 ngày liền ở nhà gái. Hôn lễ được mở đầu bằng việc nhà gái đem biếu nhà trai mỗi người một bát gạo đầy, tượng trưng ý nguyện cầu mong cuộc sống họ luôn luôn no đủ. Mỗi bát gạo tương đương một ché rượu mà nhà trai tặng nhà gái. Ông mối sẽ đóng vai trò người làm chủ hôn. Ông dẫn đôi uyên ương đến bên cột nhà chính. Hai người làm chứng đại diện cho hai họ cầm chiếc khăn buộc vào cột nhà. Chủ lễ cầm tay đôi vợ chồng trẻ nắm vào chiếc khăn, ý nói tình cảm hai người đã được buộc chặt, luôn gắn bó bên nhau. Sau đó, chủ lễ dặn dò chú rể, cô dâu về đạo vợ chồng và trách nhiệm của mỗi người đối với cha mẹ, gia đình họ hàng. Tiếp sau đó là người làm chứng, họ xúc cho hai vợ chồng mỗi người ba muỗng cơm và cũng được đôi vợ chồng phúc đáp lại.
Sau nghi thức này, ông mối đưa cần rượu để hai vợ chồng trẻ uống đầu tiên mở màn cho lễ uống rượu mừng ngày cưới. Những ché rượu được cột sẵn ở cột buộc ché rượu theo hàng dọc giữa nhà. Sau khi xong thủ tục lễ nghi là cuộc vui giữa họ hàng thân thuộc mừng vui chúc tụng cô dâu chú rể bách niên gia lão, hạnh phúc viên mãn. Mọi người cùng uống rượu, ca hát, nhảy múa theo nhịp chiêng rộn rã suốt ngày đêm. Những người đến dự đám cưới mang theo rượu, thuốc lá, gạo nếp… góp vào ngày vui của gia chủ.
Hiện nay, việc cưới hỏi của đồng bào M’nông có nhiều thay đổi, việc cưới hỏi phần nhiều do phía nhà trai đứng ra chủ trì. Người trung gian, làm mai mối (N’Dranh) đứng ra dàn xếp giữa nhà trai và nhà gái. Mỗi bon làng thường có 1, 2 người N’Dranh, họ đều là những người đúng mực, có đức tính tốt, ở độ tuổi ngũ tuần. Hai vợ chồng người làm mối phải song toàn, sống vui, sống đẹp, sống hạnh phúc để mang tài lộc, hạnh phúc đến cho đôi trai gái.
