Nằm trên trục giao thông huyết mạch Đông Bắc, kết nối với các cửa khẩu biên giới đồng thời là cửa ngõ biển của khu vực biên giới phía Bắc, Tiên Yên (Quảng Ninh) có địa hình đa dạng như núi, đồi, đồng bằng ven sông biển và được thiên nhiên ban tặng nhiều tài nguyên quý giá.
Tiên Yên cũng là vùng đất của người Việt cổ từ hàng ngàn năm trước với di chỉ khảo cổ Hòn Ngò, vùng đất có 17 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó các dân tộc chiếm đa số là Kinh, Tày, Sán Chỉ, Sán Dìu, Dao, Hoa,… với những bản sắc đa dạng. Tất cả những điều này đã tạo nên cho Tiên Yên một “kho tàng” tài nguyên văn hóa đặc sắc, giàu tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng.
Ông Phạm Văn Hoài, Phó Chủ tịch UBND huyện Tiên Yên cho biết ngành du lịch Quảng Ninh và huyện Tiên Yên đang có những kế hoạch khai thác bền vững những lợi thế sẵn có nhằm thúc đẩy phát triển du lịch: “Thời gian qua chúng tôi đã tập trung triển khai nhiều đề án với từng dân tộc, trong đó có dân tộc Sán Dìu, Sán Chỉ, Dao, Tày… Chúng tôi có 4 đề án bảo tồn văn hóa, đề án bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa trên địa bàn huyện. Để triển khai thì chúng tôi cũng đầu tư về cơ sở hạ tầng, trước tiên là tuyến giao thông chính để kết nối đến các điểm du lịch, cùng với đó là bảo tồn cảnh quan thiên nhiên”.
Tiên Yên hiện có 5 điểm du lịch cấp tỉnh gồm: Chợ Tiên Yên, Trung tâm VHTT các dân tộc vùng Đông Bắc, đền thờ Đức ông Hoàng Cần, thác Pạc Sủi, phố đi bộ Tiên Yên. Địa phương cũng có nhiều hoạt động xúc tiến, quảng bá hình ảnh tại nhiều sự kiện lớn như hội chợ ẩm thực, hội chợ OCOP Quảng Ninh, hội chợ nông sản vùng miền, hội chợ quốc tế Việt – Trung…
Ông Phạm Hải Quỳnh – một chuyên gia du lịch cộng đồng đánh giá: “Tiên Yên được ví như Quảng Ninh thu nhỏ. Tiên Yên có nhiều giá trị văn hóa, chợ đêm hoạt động từ năm 2017. Dọc khu phố cổ có kiến trúc của người Pháp. Với 2 điểm nhấn như vậy tôi mong Tiên Yên sẽ quy chuẩn lại, ví dụ như chúng ta sẽ dùng lại màu sơn ngày xưa màu ve vàng, cả phố đồng bộ một màu sơn. Hiện Tiên Yên trang bị hệ thống đèn led quá lòe loẹt, không tạo sức hút mà hãy quay về giá trị bản địa”.
Năm 2024, tỉnh Quảng Ninh đặt mục tiêu đón 17 triệu lượt khách, trong đó có 3 triệu khách quốc tế. Để đạt và vượt mục tiêu này, cần làm tốt hơn nữa hoạt động gắn kết, hợp tác với các doanh nghiệp du lịch, lữ hành trong nước và quốc tế nhằm khai thác hiệu quả sản phẩm du lịch văn hóa – trải nghiệm, thúc đẩy phát triển loại hình du lịch cộng đồng tại Tiên Yên và tỉnh Quảng Ninh.
