Phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực

Nghị quyết số 18-NQ/TW Hội nghị Trung ương lần thứ 6, khóa XII đã khẳng định: Thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý giữa Trung ương và địa phương, giữa cấp trên và cấp dưới, gắn quyền hạn với trách nhiệm; đồng thời, xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực chặt chẽ bằng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, đề cao trách nhiệm giải trình và tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Khuyến khích sự năng động, sáng tạo và phát huy tính tích cực, chủ động của các cấp, các ngành, các địa phương trong việc xây dựng, kiện toàn tổ chức, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế.

Phương châm phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” là trọng tâm xuyên suốt trong công tác xây dựng pháp luật được Quốc hội tập trung trong thời gian qua. Điển hình tại kỳ họp thứ 8, trong công tác lập pháp, các Luật được Quốc hội thông qua đều thể hiện rõ tinh thần trên. Theo đó, các Luật được Quốc hội xem xét, thông qua chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc, còn những vấn đề thực tiễn biến động thường xuyên thì giao cho Chính phủ, địa phương quy định để đảm bảo linh hoạt trong điều hành.

Đơn cử, Luật Đầu tư công (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua có điểm mới đó trong thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm B, nhóm C. Việc phân cấp cho UBND các cấp quyết định chủ trương đầu tư nhóm B, nhóm C do địa phương quản lý là thay đổi lớn từ thẩm quyền của HĐND các cấp sang UBND các cấp.

Bên cạnh đó, với tinh thần đổi mới, nhằm tăng cường tính linh hoạt trong công tác điều hành, tổ chức thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, Luật Đầu tư công (sửa đổi) đã giao Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương trong các trường hợp: Điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giữa các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương trong trường hợp không vượt tổng mức vốn trung hạn đã được Quốc hội quyết định, bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất…

Theo ông Nguyễn Đức Tâm – Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Luật Đầu tư công mới đã đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phát huy trách nhiệm của người đứng đầu, nâng cao sự linh hoạt, chủ động của các cấp, các ngành trong quản lý, thực hiện kế hoạch đầu tư công. Luật cũng thúc đẩy thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn ODA và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài.

Phân cấp, phân quyền cũng đã được các ĐBQH đặt ra. Chất vấn Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, ĐBQH Mai Thị Phương Hoa (Đoàn Nam Định) đã đề nghị Thủ tướng cho biết giải pháp đẩy mạnh hơn nữa phân cấp, phân quyền giữa Chính phủ với các bộ, ngành, các địa phương trong thời gian tới. ĐBQH Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho biết thêm những giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.

Về vấn đề trên, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, cần rà soát lại thể chế, các quy định của Đảng, các quy định pháp luật; rà soát lại chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, cụ thể là xem xét lại Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Đồng thời, hoàn thiện quy chuẩn, tiêu chuẩn, tăng cường giám sát, kiểm tra. Phân cấp phân quyền cần đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi của các cấp.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng nêu rõ, phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi; kiểm tra, giám sát trong quá trình phân cấp phân quyền. Hiện nay, chúng ta đang có những Luật là 1 Luật sửa nhiều Luật. Qua đó góp phần phân bổ lại nguồn lực đi đôi với phân cấp phân quyền.

Vừa qua, tại cuộc họp với các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội về tổng kết công tác năm 2024, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng yêu cầu, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội tiếp tục đổi mới tư duy làm Luật, phân cấp, phân quyền để giải quyết công việc, bảo đảm rõ vai, rõ việc, rõ người.