Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: AFP).
“Không ai tin vào chiến thắng của Ukraine hơn là tôi. Không một ai”, Tổng thống Zelensky trả lời tạp chí Times, trong bối cảnh ông nhiều tháng qua đã liên tục thuyết phục các đồng minh phương Tây rằng, với sự trợ giúp từ họ, Ukraine có thể giành chiến thắng.
Bình luận của ông Zelensky diễn ra trong bối cảnh tình thế ngày càng trở nên khó khăn với Kiev. Hơn 20 tháng chiến sự, Nga vẫn kiểm soát 1/5 lãnh thổ Ukraine. Hàng nghìn người đã thiệt mạng và ông Zelensky cảm thấy trong những chuyến công du nước ngoài gần đây, sự quan tâm tới Ukraine đã giảm đi đôi phần.
“Điều đáng sợ nhất là một phần của thế giới trở nên quen với cuộc chiến ở Ukraine. Nó cuộn lên như một cơn sóng. Bạn thấy nó ở Mỹ, ở châu Âu”, ông Zelensky nói về tâm lý mệt mỏi do chiến sự ở Ukraine.
Sự ủng hộ của công chúng dành cho viện trợ cho Ukraine đã suy giảm trong nhiều tháng ở Mỹ và chuyến thăm của ông Zelensky tháng trước không khắc phục được điều này.
Theo một cuộc khảo sát của Reuters được thực hiện ngay sau chuyến thăm của ông Zelensky, khoảng 41% người Mỹ muốn Quốc hội viện trợ thêm vũ khí cho Kiev, giảm so với mức 65% vào tháng 6, khi Ukraine bắt đầu một cuộc phản công.
Cuộc phản công khiến Ukraine chịu tổn thất lớn nhưng chưa đạt được mục tiêu đề ra và những thành tựu mà Kiev gặt hái không có tính bước ngoặt. Điều này khiến ông Zelensky khó thuyết phục các đối tác rằng chiến thắng đang tới gần.
Ngoài ra, khi chiến sự Israel – Hamas bùng phát, việc duy trì sự chú ý tới xung đột ở Ukraine cũng trở thành thách thức lớn với ông Zelensky.
Tuy nhiên, theo các quan chức Ukraine, ông Zelensky vẫn có niềm tin vào một kết cục có lợi cho Kiev. Ông không có ý định từ bỏ việc chiến đấu.
Times dẫn các nguồn tin nói rằng, sự kiên quyết của ông Zelensky dường như đang làm ảnh hưởng tới nỗ lực của cấp dưới trong việc đưa ra một chiến lược hay thông điệp mới, ví dụ khả năng đàm phán với Nga để tìm giải pháp hòa bình cho xung đột.
Ông Zelensky vẫn kiên quyết phản đối một thỏa thuận ngừng bắn tạm thời. “Đối với chúng tôi, điều đó có nghĩa là để lại vết thương này cho các thế hệ tương lai. Có lẽ nó sẽ xoa dịu một số người trong và ngoài nước, những người muốn giải quyết xung đột bằng bất cứ giá nào”, ông nói.
Hiện thời, ông Zelensky vẫn hướng tới việc đạt được những điều khoản có lợi cho Ukraine. Nhận thức được dòng vũ khí viện trợ đổ vào Ukraine đang dần cạn kiệt theo thời gian, ông đã chỉ đạo tăng tốc sản xuất vũ khí nội địa bao gồm tên lửa và UAV.
Sau khi trở về từ Mỹ, ông Zelensky tiếp tục đối mặt với thách thức mới khi mùa đông tới gần. Thời tiết lạnh giá sẽ ảnh hưởng tới đà phản công của Ukraine, cũng là dấu hiệu cho thấy Nga có thể sẽ tăng cường không kích cơ sở hạ tầng của Kiev.
Tâm lý mệt mỏi trong nước
Binh sĩ Ukraine trên tiền tuyến (Ảnh: Getty).
Ông Zelensky từ chối việc giảm tiến độ phản công. “Đóng băng chiến sự, với tôi, là thua cuộc”, ông nói. Mặc dù vậy, đây không phải là điều dễ dàng. Trước khi mùa đông đến, Ukraine đã ghi nhận những sự sa sút về tinh thần trong hàng ngũ chiến đấu.
Theo Times, một số chỉ huy tiền tuyến đã bắt đầu từ chối mệnh lệnh tiến quân. Một quan chức Ukraine cho biết: “Họ chỉ muốn ngồi trong chiến hào và giữ phòng tuyến. Nhưng chúng tôi không thể thắng một cuộc chiến theo cách đó”.
Một sĩ quan quân đội cấp cao nói với Times rằng, các chỉ huy Ukraine cũng gặp phải thế khó với những chỉ thị mà họ cho là chưa rõ ràng.
Ví dụ, đầu tháng này, ban lãnh đạo Ukraine yêu cầu mở chiến dịch giành lại Horlivka, một khu vực chiến lược ở mặt trận miền Đông mà lực lượng thân Nga đã kiểm soát gần 10 năm.
Tuy nhiên, các chỉ huy tiền tuyến của Ukraine được cho là đã trả lời lại rằng, họ sẽ chiến đấu bằng vũ khí hay lực lượng nào. Hàng loạt câu hỏi được đặt ra như: “Vũ khí ở đâu? Pháo ở đâu? Tân binh ở đâu?”.
Trong một số lực lượng, tình trạng thiếu nhân sự thậm chí còn trở nên trầm trọng hơn cả tình trạng thiếu vũ khí và đạn dược. Một quan chức Ukraine nói với Times rằng ngay cả khi Mỹ và các đồng minh bàn giao toàn bộ số vũ khí mà họ đã cam kết, Kiev có thể không có đủ người để vận hành.
Ukraine giờ đây gặp phải khó khăn trong nỗ lực tuyển quân khác với thời điểm chiến sự mới bùng phát. Tình trạng trốn nhập ngũ gia tăng, thậm chí dẫn tới những vụ án đút lót để làm giả hồ sơ nhằm tránh gia nhập quân đội.
Vào tháng 9, ông Zelensky đã sa thải toàn bộ quan chức tuyển quân cấp địa phương trong nỗ lực chống lại nạn tham nhũng.
Theo Times, động thái này đã gây tác dụng ngược khi Ukraine không tìm được đủ người thay thế các vị trí bỏ trống do áp lực với công việc này. Điều đó dẫn tới việc tuyển tân binh gần như bị đình trệ trên quy mô lớn.
Đối mặt với hàng loạt thách thức trong và ngoài nước, Times cho rằng ông Zelensky giờ đây không còn phương án nào khác là phải tìm cách “xốc lại tinh thần” chiến đấu để Ukraine có thể vượt qua được mùa đông trước mắt và lâu hơn thế, dù đây là nhiệm vụ không dễ dàng.
