Ông Trump trở lại Nhà Trắng, kinh tế Mỹ đi ngược chiều thế giới, có rất nhiều lý do để lạc quan

Kinh tế Mỹ không có nguy cơ suy thoái. (Nguồn: Getty Images)

Tốc độ tăng trưởng kinh tế Mỹ đã liên tục vượt các dự báo, dù lãi suất và lạm phát cao. Các thị trường tài chính đã tăng trưởng mạnh mẽ. Bước sang năm 2025, có rất nhiều lý do để lạc quan về nền kinh tế Mỹ khi ông Donald Trump chuẩn bị trở lại Nhà Trắng.

Không có nguy cơ suy thoái

Những dự đoán về một cuộc suy thoái gần như chắc chắn vào năm 2022 đã không xảy ra.

Cuộc chiến chống lạm phát của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế, nhưng không đến mức như lo ngại. Các thị trường chịu nhiều sức ép, nhưng không lao dốc.

Và mặc dù các điểm yếu xuất hiện trên thị trường việc làm, tỷ lệ thất nghiệp vẫn tương đối thấp.

Không giống như thời điểm này của năm 2021 và 2022, các nhà dự báo khi xem xét những nền tảng của nền kinh tế Mỹ không nhấn thấy những dấu hiệu rõ ràng về một cuộc suy thoái.

Giá xăng giảm

Giá năng lượng luôn tiềm ẩn nguy cơ gây ra suy thoái cho nền kinh tế. Giá xăng tăng đột biến vượt 5 USD/gallon (1 gallon = 3,78 lít) vào giữa năm 2022 đã gây ra rủi ro rõ ràng và hiện hữu đối với nền kinh tế Mỹ.

Rất may, giá hiện đã thấp hơn nhiều. Những lo ngại về sự gián đoạn nguồn cung ở Trung Đông hay ở Nga vẫn chưa thành hiện thực.

Trong khi đó, nguồn cung đã tăng mạnh, khi sản lượng dầu của Mỹ vượt bất kỳ quốc gia nào.

GasBuddy dự báo giá xăng trung bình ở mức 3,22 USD/gallon vào năm 2025, đánh dấu năm giảm thứ ba liên tiếp. Giá xăng giảm sẽ giúp củng cố niềm tin của người tiêu dùng và giữ cho số liệu lạm phát ở mức thấp hơn.

Tiền lương tăng nhanh hơn giá cả

Người Mỹ đã phải trả nhiều tiền hơn ở cửa hàng tạp hóa, cho bảo hiểm ô tô và tiền thuê nhà so với trước đại dịch.

Mặc dù mức giá có thể không trở lại như năm 2019 nhưng tốc độ tăng giá đã chậm lại đáng kể. Không chỉ vậy, tiền lương còn liên tục tăng nhanh hơn giá cả.

Điều đó có nghĩa là người Mỹ đang được hưởng mức tăng lương thực tế, điều nếu được duy trì sẽ giúp họ bắt kịp mức giá cao hơn và cảm thấy không bị quá áp lực về chi phí sinh hoạt.

Trụ sở Fed tại Washington, Mỹ. (Nguồn: Getty Images)

Fed đã giảm lãi suất

Để kiểm soát lạm phát, Fed đã tăng lãi suất lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ với tốc độ chưa từng thấy kể từ những năm 1980. Cuộc chiến chống lạm phát đã đẩy chi phí đi vay đối với các khoản vay thế chấp, vay mua ô tô, thẻ tín dụng, và những khoản vay dành cho doanh nghiệp nhỏ tăng lên.

Khi lạm phát hạ nhiệt, Fed đã có thể cắt giảm lãi suất trong ba cuộc họp liên tiếp. Hiện vẫn chưa rõ về việc Fed sẽ hạ lãi suất thêm bao nhiêu lần vào năm 2025. Và chi phí vay thế chấp đã không giảm.

Tuy nhiên, điều có tác động tích cực đến nền kinh tế là Fed đã bắt đầu quá trình hạ lãi suất và điều này sẽ tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng trong những tháng tới.

Các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp

Tổng thống đắc cử Donald Trump đang tập trung cao nhất vào việc thúc đẩy nền kinh tế Mỹ.

Có rất nhiều tranh luận về tác động từ chương trình nghị sự của ông Trump, đặc biệt là đối với lạm phát, nhưng một số nhà kinh tế rất phấn khích trước triển vọng cải cách thuế và cam kết đẩy lùi tình trạng quan liêu của ông.

Ông Trump đã bổ nhiệm tỷ phú Elon Musk vào vị trí đồng lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ mới, một ban cố vấn có nhiệm vụ cắt giảm chi tiêu lãng phí và các quy định quá mức.

Thuế quan, trục xuất người nhập cư và sự độc lập của Fed

Tuy nhiên, luôn có những rủi ro có thể nhanh chóng khiến bức tranh kinh tế trở nên xấu đi, chẳng hạn như một cuộc đình công ở cảng có thể diễn ra vào giữa tháng 1/2025.

Chương trình nghị sự thương mại của ông Trump tiếp tục khiến nhiều nhà kinh tế lo ngại sẽ gây lạm phát và giảm đầu tư kinh doanh.

Nhà kinh tế trưởng tại Wolfe Research Stephanie Roth cho rằng, thuế quan có tác động tiêu cực đến nền kinh tế.

Tuy nhiên, bà Roth đang giả định rằng, ông Trump sẽ không áp dụng tất cả các mức thuế mà ông đã đề xuất và thuế mới sẽ chưa có hiệu lực cho đến cuối năm 2025.

Mặt khác, nếu ông Trump ban hành tất cả các mức thuế đề xuất của mình, bà Roth nhận định tăng trưởng kinh tế có thể sẽ giảm một nửa xuống chỉ còn 1% vào năm 2025, ngay cả khi còn chưa tính đến thiệt hại do thuế đáp trả gây ra. Khi đó, nền kinh tế có thể đứng trước rủi ro suy thoái.

Những yếu tố khó lường

Một rủi ro khác là những biến động dữ dội trên các thị trường tài chính, vốn đã bứt lên mạnh trong phần lớn năm 2024 nhưng đã kết thúc năm một cách yếu ớt.

Một sự điều chỉnh mạnh của thị trường có thể gây tổn hại đến niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp, gây áp lực lên nền kinh tế.

Và sau đó, các cuộc tấn công mạng, đại dịch và thiên tai là những diễn biến khó lường hơn nhiều.