Vốn ODA năm tài khóa 2023 của Nhật cho Việt Nam có thể vượt 100 tỷ yen (674 triệu USD) – lần đầu kể từ 2017.
Tuyên bố chung sau cuộc hội đàm giữa Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Thủ tướng Nhật Fumio Kishida hôm 27/11 cho biết các khoản vay ODA của Nhật dành cho Việt Nam năm 2023 lần đầu vượt 100 tỷ yen (674 triệu USD) kể từ năm tài khóa 2017. Năm tài khóa của Nhật thường bắt đầu vào ngày 1/4 của một năm và kết thúc vào 31/3 năm kế tiếp.
Vốn viện trợ phát triển chính thức trong 30 năm qua được lãnh đạo Việt – Nhật nhìn nhận đã đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế – xã hội Việt Nam. Dòng vốn này cũng khẳng định mong muốn tăng cường hợp tác nhằm làm sôi động hóa hợp tác với Nhật Bản, thúc đẩy các dự án hạ tầng quy mô lớn, chất lượng cao ở Việt Nam.
Hai lãnh đạo tái khẳng định cam kết đẩy mạnh các nỗ lực giải quyết khó khăn còn tồn đọng trong thực hiện các dự án ODA, bao gồm cả các dự án hợp tác kỹ thuật tại Việt Nam, thông qua một cơ chế hợp tác.
Hai bên cũng có ý định thúc đẩy, triển khai các dự án ODA mới, tập trung vào các lĩnh vực như cơ sở hạ tầng, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu, y tế. Dòng vốn mới dự kiến có tính ưu đãi cao, thủ tục đơn giản, linh hoạt.
Lãnh đạo hai bên cũng chia sẻ nhận thức chung về tính cấp thiết trong thúc đẩy các dự án kinh tế lớn, bao gồm các dự án sử dụng nguồn ODA và FDI của Nhật. Việt Nam và Nhật Bản sẽ xác định cụ thể các dự án này sớm nhất có thể, từ đó, nghiên cứu khả năng thiết lập nhóm công tác điều phối giữa hai Chính phủ tại Việt Nam nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai.
Nhật Bản bắt đầu viện trợ vốn ODA cho Việt Nam vào năm 1954. Sau một thời gian gián đoạn, nước này bắt đầu tái cấp vốn từ tháng 11/1992. Từ 1995 đến nay, Nhật luôn là nhà tài trợ ODA lớn nhất trong các nhà tài trợ song phương cho Việt Nam. Tổng giá trị vay tính đến hết năm tài khóa 2020 là 2.812,8 tỷ yen (tương đương 27,5 tỷ USD).
Văn phòng Cơ quan hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) cho biết, vốn ODA tập trung vào các lĩnh vực trọng điểm như giao thông, năng lượng, cơ sở hạ tầng đô thị.
Các dự án ODA gần đây của Nhật với Việt Nam
Đơn vị: trăm triệu yen. Nguồn: JICA
| Năm tài chính | Dự án vốn vay | Dự án viện trợ không hoàn lại | Dự án hợp tác kỹ thuật |
| 2017 | 618 | 26 | 67 |
| 2018 | 0 | 5 | 64 |
| 2019 | 0 | 24 | 50 |
| 2020 | 485 | 21 | 43 |
| 2021 | 108 | 7 | 49 |
| 2022 | 189 | 7 | 47 |
| Tổng luỹ kế đến tháng 3/2023 | 28.031 | 965 | 1.831 |
Những dòng vốn đó thành hình qua 3.300 km đường bộ được xây dựng (tương đương 70% đường hai làn tiêu chuẩn cao tại Việt Nam), các nhà máy điện với tổng công suất 4.500 MW (khoảng 10% sản lượng điện quốc gia), hay những công trình biểu tượng như cầu Nhật Tân, nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng, tuyến đường sắt Metro số 1. Ngoài những phần cứng trong xây dựng hạ tầng, vốn ODA còn hỗ trợ những phần mềm như phát triển nguồn nhân lực; xây dựng thể chế, chính sách pháp luật. Khi Covid-19 bùng nổ, Nhật Bản cũng cũng tích cực hỗ trợ Việt Nam trong cuộc chiến chống bệnh dịch.
Đức Minh
