Nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân trong khai thác hải sản hướng đến mục tiêu cùng cả nước gỡ “Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC), tỉnh ta đang cùng với các tỉnh ven biển tập trung triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, nhằm ngăn chặn tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) ở vùng biển nước ngoài và các hành vi khai thác bất hợp pháp khác.
Theo Chi cục Thủy sản, hiện trên địa bàn toàn tỉnh có tổng số 2.304 tàu cá, trong đó có 858 tàu cá từ 15m trở lên, với hơn 170 tổ đoàn kết trên biển, 2 nghiệp đoàn nghề cá đã được thành lập; có khoảng 17.900 lao động tham gia làm việc trên tàu cá (trong đó lao động làm việc theo vụ mùa chiếm 23%). Tỉnh hiện có 4 cảng cá (gồm 2 cảng loại II: Cà Ná, Ninh Chữ; 2 cảng loại III: Đông Hải, Mỹ Tân); có 3 khu neo đậu tránh trú bão (gồm 2 khu tránh trú bão cấp vùng: Cà Ná, Ninh Chữ; 1 khu tránh trú bão cấp tỉnh: Cửa Sông Cái). Nhằm kịp thời ngăn chặn các trường hợp vi phạm trong đánh bắt hải sản trên biển, các lực lượng chức năng đã tổ chức nhiều cuộc thanh tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động khai thác, cảng cá, bến cá; tập trung các nội dung về chống khai thác IUU; về quản lý tàu cá và quản lý thuyền viên tàu cá, về thu gom, bảo quản vận chuyển thủy sản khai thác.
Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Đông Hải tuyên truyền ngư dân chấp hành các quy định pháp luật trong hoạt động khai thác hải sản. Ảnh: Mỹ Dung
Ngư dân Nguyễn Văn Phong, xã Phước Dinh (Thuận Nam), chủ tàu cá NT 90409 TS hành nghề câu khơi cho biết: Thực hiện nghiêm quy định đánh bắt trên biển, chúng tôi thực hiện nghiêm túc việc ghi, nộp sổ khai thác hải sản đầy đủ cho ngành chức năng kiểm tra; không vi phạm chủ quyền vùng biển nước ngoài, không ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình. Khi khai thác ở vùng biển xa, chúng tôi thường đi theo tổ đội khoảng 10 tàu, nếu xảy ra sự cố máy móc hay gặp vấn đề trên biển thì cùng kịp thời hỗ trợ nhau.
Thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU theo Kế hoạch của UBND tỉnh về thực hiện nhiệm vụ phòng, chống khai thác IUU đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh, các lực lượng chức năng đã triển khai nhiều giải pháp tuyên truyền, giám sát tàu cá, truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác. Đến nay, toàn tỉnh đã cấp 849 giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho hải sản thuộc diện phải được cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, đạt 98,95%; cấp 856 giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá khai thác thủy sản vùng khơi; cấp 522 giấy phép cho tàu khai thác hải sản vùng lộng và 909 tàu khai thác hải sản ven bờ. Triển khai công tác đánh dấu tàu cá 2.227 chiếc, trong đó: 858 tàu từ 15m trở lên, đạt 100%, 460 tàu từ 12 đến dưới 15m (đạt 86%), tàu cá dưới 12m là 909 tàu, đạt 100%. Toàn tỉnh hiện có 851 tàu cá/852 tàu cá đang hoạt động lắp thiết bị giám sát hành trình, đạt 99,8%) Thực hiện quy định về công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, từ đầu năm 2023 đến nay đã ghi nhận trên 10.000 lượt tàu cá cập cảng và rời cảng, với tổng sản phẩm bốc dỡ qua cảng là 7.200 tấn; đồng thời cập nhật kết quả kiểm soát tàu cá; số liệu giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng vào cơ sở dữ liệu quốc gia; tổ chức ghi chép, lưu trữ hồ sơ tàu cá cập và rời cảng được kịp thời và đầy đủ.
Ngư dân Cà Ná (Thuận Nam) khai thác hải sản.
Ông Trần Thái Anh Tuấn, Trưởng cảng Ninh Chữ cho biết: Theo quy trình kiểm tra trước khi tàu thuyền cập cảng một giờ, chủ phương tiện, thuyền trưởng thông báo lực lượng trực tại cảng nắm rõ thời gian, sau khi tàu thuyền vào cập cảng, chủ phương tiện trình nhật ký và sổ tàu thuyền để đơn vị kiểm tra và phối hợp với Chi cục Thủy sản xác nhận thông tin tàu thuyền cập cảng cùng sản lượng hàng hóa. Qua kiểm tra, đa số các chủ phương tiện, bà con ngư dân đều thực hiện tốt các quy định phòng, chống khai thác IUU. Đến thời điểm này, không có trường hợp tàu cá Ninh Thuận nào tham gia khai thác hải sản trên biển xâm phạm, vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, trả về.
Theo Chi cục Thủy sản, trong thời gian tới nhằm triển khai thực hiện các nhiệm vụ thực thi pháp luật, tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác IUU để góp phần gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC, tỉnh tiếp tục tăng cường kiểm tra, kiểm soát tại các cửa biển, kiên quyết không cho tàu cá tham gia khai thác hải sản đối với các tàu chưa lắp thiết bị giám sát hành trình, chưa đánh dấu tàu cá, chưa được cấp giấy phép khai thác thủy sản… Ngăn chặn các tàu cá có dấu hiệu vi phạm ranh giới cho phép trên biển khai thác thủy sản trái phép. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm IUU, nhất là đối với các trường hợp tàu cá hoạt động nhưng cố tình không lắp đặt hoặc lắp đặt nhưng không duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình; vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản, khai thác thủy sản hết hạn, chưa làm thủ tục kiểm tra kiểm soát tại cảng. Tiến hành rà soát, lập danh sách tàu cá chưa lắp đặt giám sát tàu cá (VMS); tổ chức khai thác, vận hành, sử dụng có hiệu quả hệ thống giám sát tàu cá để theo dõi, giám sát tàu cá hoạt động trên biển. Tổ chức triển khai đúng quy định về công tác kiểm soát tàu cá ra vào cảng, kiểm soát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng đảm bảo theo chuỗi; thực hiện công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác theo quy định có sự kiểm tra đối chiếu dữ liệu từ nhật ký khai thác thủy sản, cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFishbase, hệ thống giám sát hành trình tàu cá.
Anh Tuấn
