Diện tích nhiễm gấp nhiều lần so với vụ Đông xuân năm ngoái
Vụ Đông xuân 2023-2024, toàn tỉnh gieo cấy trên 39 nghìn ha lúa. Hiện tại trà lúa Xuân sớm đang ở giai đoạn trỗ bông – chắc xanh; trà Xuân muộn ở giai đoạn phân hóa đòng – ôm đòng. Nhìn chung, trên phạm vi toàn tỉnh, lúa sinh trưởng và phát triển tốt. Tuy nhiên, qua kết quả điều tra tình hình dịch hại trên đồng ruộng cho thấy một số đối tượng đang phát sinh và có khả năng gây hại rộng trên các trà lúa. Quy mô, mức độ gây hại cao hơn so với vụ Đông xuân 2022-2023.
Cụ thể: Tổng diện tích nhiễm các đối tượng sinh vật hại đến ngày 16/4 là trên 6.700 ha (gấp gần 7 lần so với vụ Đông xuân 2022-2023). Trong đó, diện tích nhiễm nặng là 664,5 ha (gấp nhiều lần so với vụ Đông xuân 2022-2023), diện tích đã phòng trừ là 3.800,5 ha. Các đối tượng sinh vật hại chính như: sâu cuốn lá nhỏ, rầy, chuột, bệnh đạo ôn lá.
Kỹ sư Nguyễn Thị Nhung, Trưởng phòng Nghiệp vụ Kỹ thuật, Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh cho biết thêm: Vụ Đông xuân năm nay, mật độ sâu cuốn lá nhỏ trên đồng ruộng tăng đột biến, có những nơi ở Kim Sơn, Yên Mô, Yên Khánh, mật độ sâu lên tới hàng trăm con/m2. Đến nay, tổng diện tích nhiễm sâu cuốn lá nhỏ trên toàn tỉnh là trên 6 nghìn ha, diện tích nhiễm nặng là 650 ha (trong khi đó cùng kỳ năm 2023 không có diện tích nhiễm). Mặc dù thời gian qua, nhiều địa phương đã phun thuốc phòng trừ, tuy nhiên qua điều tra thực tế đồng ruộng thì diện tích nhiễm sâu cuốn lá nhỏ vẫn đang tăng.
“Trong thời gian tới, bướm sâu cuốn lá nhỏ lứa 2 ra rộ, gây hại rộng trên các trà lúa Xuân muộn đang ở giai đoạn phân hóa đòng đến ôm đòng ở các huyện Kim Sơn, Yên Mô, Yên Khánh, Hoa Lư, thành phố Tam Điệp. Mật độ sâu phổ biến từ 50-70 con/m2; nơi cao 100-150 con/m2; cá biệt trên 300 con/m2. Nếu không phát hiện và phun trừ kịp thời, một số diện tích bị hại nặng sẽ làm sơ, trắng bộ lá đòng ảnh hưởng lớn đến năng suất lúa” – Kỹ sư Nguyễn Thị Nhung cảnh báo.
Cũng theo điều tra của ngành chuyên môn, cùng với sâu cuốn lá nhỏ, trong thời gian tới, rầy cám lứa 2 cũng sẽ nở rộ, gây hại rộng trên các trà lúa, đặc biệt là trà lúa Xuân muộn đang ở giai đoạn phân hóa đòng-ôm đòng. Mật độ phổ biến 400-500 con/m2; nơi cao 1.000-2.000 con/m2; ổ trên 3.000 con/m2 (huyện Kim Sơn, Yên Mô, Yên Khánh, Hoa Lư…). Quy mô, mức độ hại cao hơn so với cùng lứa vụ Đông xuân 2022-2023. Nếu không được phát hiện và phun trừ kịp thời sẽ làm đỏ lúa trên trà Xuân muộn, gây cháy ổ trên trà lúa Xuân sớm đang ở giai đoạn chắc xanh đến chín. Ngoài ra, rầy còn mang virus là môi giới truyền bệnh lùn sọc đen trên đồng ruộng.
Ngoài ra, bệnh đạo ôn lá đang xuất hiện rải rác và gây hại cục bộ trên diện tích lúa xanh tốt, bón thừa đạm, giống nhiễm như: TBR 225, BC 15, Nếp, LT2, Bắc thơm số 7, Đài thơm 8… Bệnh đạo ôn cổ bông gây hại cục bộ trên trà Xuân sớm đang ở giai đoạn ngậm sữa đến chắc xanh, tỷ lệ bệnh nơi cao 20-30% số bông, chủ yếu ở huyện Nho Quan. Bệnh khô vằn diện tích nhiễm cũng gấp 1,7 lần so với cùng kỳ năm 2023. Một số diện tích còn bị sâu đục thân hai chấm, bạc lá, đốm sọc vi khuẩn, lúa cỏ, bệnh lép đen, nhện gié hại cục bộ.
Tập trung cho cao điểm phun phòng trừ dịp kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5
Chúng tôi có mặt tại HTX Nam Yên, xã Yên Lâm, huyện Yên Mô những ngày cuối tháng 4, trước tình hình sâu bệnh trên lúa diễn biến phức tạp, các thành viên Tổ dịch vụ của HTX cùng cán bộ Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh đang tập trung kiểm tra đồng ruộng, phân rõ các trà lúa, đánh giá mật độ, xác định tuổi sâu để đưa ra các biện pháp phòng trừ kịp thời, phù hợp khi tới ngưỡng.
Ông Vũ Văn Hãnh, Giám đốc HTX Nam Yên cho biết: Đầu tháng 4, khi sâu cuốn lá nhỏ lứa 1 xuất hiện, HTX đã chỉ đạo phun trừ một lượt. Tuy nhiên, đến nay qua điều tra trên đồng ruộng, bướm sâu cuốn lá nhỏ lứa 2 vẫn tiếp tục xuất hiện với mật độ khá cao. Ngoài ra, một số ruộng còn còn xuất hiện bệnh đạo ôn, rầy. Dự kiến sâu non, sâu cuốn lá nhỏ lứa 2 sẽ nở rộ từ ngày 28/4 đến 2/5 – đây chính là thời điểm phun trừ hiệu quả nhất. Do vậy, chúng tôi đang tăng cường thông báo trên hệ thống loa truyền thanh xã để toàn thể bà con nông dân biết, chủ động phun trừ đồng loạt, hiệu quả. Phía HTX cũng đã chuẩn bị đầy đủ số lượng thuốc BVTV để cung ứng, làm dịch vụ cho bà con.
Thạc sỹ Nguyễn Thị Nhung, Trưởng phòng Nghiệp vụ Kỹ thuật, Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh nhấn mạnh: Giai đoạn lúa sinh sản, đứng cái làm đòng như hiện nay bà con nông dân tuyệt đối không được chủ quan, lơ là. Không giống như giai đoạn đẻ nhánh, mật độ sâu hại có thể 10-30 con nhưng lúa vẫn có khả năng đền bù nhưng bước sang giai đoạn làm đòng thì cây lúa không còn khả năng này nữa. Bà con nông dân cần nhớ rằng bộ lá đòng có vai trò quan trọng đối với năng suất hạt vì khoảng 60% sản phẩm dự trữ vào hạt là sản phẩm quang hợp trực tiếp của những lá lúa sau khi trỗ. Do đó, phải quản lý, bảo vệ thật tốt bộ lá đòng.
Về thời điểm tiến hành phun trừ, Chi cục Trồng trọt và BVTV thông tin: Dự kiến sâu non sâu cuốn lá nhỏ sẽ nở rộ từ ngày 28/4-11/5. Do vậy, thời gian phòng trừ tối ưu sẽ trùng vào đúng những ngày nghỉ lễ 30/4 và 1/5. Ngành chuyên môn cũng lưu ý, bà con cần phân rõ các trà lúa, theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, dịch hại để phòng trừ kịp thời, không phun thuốc tràn lan để bảo vệ thiên địch và bảo vệ môi trường. Ngoài ra, để tiết kiệm chi phí và công phun có thể kết hợp phun sâu cuốn lá nhỏ, đạo ôn, rầy cùng một lúc. Tuy nhiên, phải lưu ý chọn đúng loại thuốc, pha đúng nồng độ theo hướng dẫn. Những ruộng có mật độ sâu cao trên 200 con/m2 phải tiến hành phun kép 2 lần, lần 2 cách lần 1 từ 5-7 ngày.
|
Hướng dẫn phòng trừ sâu bệnh trên lúa Đông xuân của Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh * Đối với sâu cuốn lá nhỏ: Phun trừ trên những ruộng có mật độ sâu từ 20 con/m2 trở lên khi sâu non tuổi 2 nở rộ. Thời gian phun trừ từ ngày 1/5-12/5 bằng một trong các loại thuốc đặc hiệu như: Clever 150SC, 300WG; Incipio® 200 SC; Director 70EC; Virtako 40WG; Voliam Targo 063SC; Silsau super 3.5 EC; Dylan 10WG… Những ruộng có mật độ sâu cao từ 200 con/m2 trở lên phải tiến hành phun kép 2 lần, lần 2 cách lần 1 từ 5-7 ngày. * Đối với rầy nâu, rầy lưng trắng: thời gian phun trừ từ ngày 27/4-8/5. Cụ thể: – Ở giai đoạn phân hóa đòng – ôm đòng: phun trừ trên những ruộng có mật độ ≥ 2.000 con/m2 khi rầy tuổi 2 rộ, bằng một trong các loại thuốc nội hấp như: Penalty 40WP, Chess 50WG, Titan 600WG, Applaud-Bas 27 WP, Palano 600WP, Sutin 5 EC; 50WP… – Ở giai đoạn chắc xanh – đỏ đuôi: phun trừ trên những ruộng có mật độ ≥ 1.000 con/m2 khi rầy tuổi 2 rộ, bằng một trong các loại thuốc tiếp xúc như: Nibas 50EC, Bassa 50EC, Vibasa 50EC… Chú ý khi sử dụng các loại thuốc trừ rầy tiếp xúc nhất thiết phải rẽ hàng để thuốc phun tiếp xúc trực tiếp với rầy và cần lựa chọn các loại thuốc đảm bảo thời gian cách ly khi thu hoạch. * Đối với bệnh đạo ôn cổ bông: phun phòng theo tốc độ lúa trỗ trên những ruộng đã bị bệnh đạo ôn lá, ruộng xanh tốt, gần nguồn bệnh, giống nhiễm. Thời gian phòng trừ khi lúa thấp tho trỗ từ 3-5% bằng một trong các loại thuốc đặc hiệu: Kasoto 200SC, Bump 650WP, Katana 20SC, Kabim 30WP, Filia® 525SE, Beam® 75WP, Bamy 75WP,… * Đối với sâu đục thân lúa 2 chấm: tiến hành phun trừ trên những ruộng có mật độ ổ trứng từ 0,3 ổ/m2 trở lên , thời gian phun trừ sau ngày 15/5 đối với các huyện Nho Quan, Gia Viễn, sau ngày 25/5 đối với các huyện Yên Mô, Yên Khánh, Kim Sơn, Hoa Lư, TP Tam Điệp, TP Ninh Bình, bằng một trong các loại thuốc đặc hiệu như: Prevathon® 5SC, Virtako® 40WG; Voliam Targo® 063SC,… * Đối với chuột hại: tiếp tục diệt chuột bằng các biện pháp, trong đó chú trọng biện pháp thủ công như: Đào bắt, hun khói, đặt các loại bẫy, đây là biện pháp có hiệu quả cao để hạn chế sự gây hại của chuột trên đồng ruộng. Ngoài ra, kết hợp phun trừ bệnh khô vằn, lem lép hạt; xử lý lúa cỏ bằng biện pháp nhổ bỏ. (Chú ý: Tùy tình hình cụ thể, các địa phương cần xác định đối tượng dịch hại nào là chính để có biện pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả; có thể kết hợp phun trừ các đối tượng trên nhưng phải đảm bảo đủ liều lượng, lượng nước thuốc đã pha từ: 25-30 lít/sào). |
Bài, ảnh: Nguyễn Lựu
