Xây dựng phương án tối ưu
Huyện Yên Mô có diện tích tự nhiên 146,1 km2 với trên 134 nghìn người; có 17 đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp xã trực thuộc (16 xã và 1 thị trấn). Qua kết quả rà soát thực trạng ĐVHC cấp xã trực thuộc huyện Yên Mô, giai đoạn 2023-2025, có 3 ĐVHC chưa đạt 70% tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số (xã Mai Sơn, Yên Hưng, Khánh Thịnh). Quy mô ĐVHC quá nhỏ, không gian phát triển bị chia cắt, gây ra nhiều khó khăn, cản trở trong công tác lập kế hoạch, quy hoạch dài hạn, định hướng phát triển kinh tế – xã hội; nguồn lực địa phương bị phân tán; tổ chức bộ máy, biên chế của các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị ở địa phương lớn; đại đa số các ĐVHC cấp xã thu ngân sách tại địa phương không đủ cân đối chi thường xuyên.
Trước thực tế trên, thực hiện chủ trương sắp xếp ĐVHC, huyện đã nghiên cứu, xem xét, đánh giá toàn diện các phương án, lịch sử hình thành, phát triển của đơn vị hành chính, đảm bảo phù hợp và tương đồng về bản sắc văn hóa, điều kiện tự nhiên, hình thái lãnh thổ, tạo sự thống nhất, đồng thuận và đáp ứng yêu cầu phát triển của địa phương sau sắp xếp.
Theo đó, nhập, điều chỉnh toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của xã Mai Sơn vào xã Khánh Thượng để hình thành đơn vị hành chính mới lấy tên là xã Khánh Thượng. Cùng với đó, sẽ nhập, điều chỉnh toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của xã Khánh Thịnh và xã Yên Hưng vào thị trấn Yên Thịnh để hình thành đơn vị hành chính mới lấy tên là Thị trấn Yên Thịnh. Sau khi rà soát, xây dựng Phương án và Đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã thuộc huyện Yên Mô giai đoạn 2023-2025, huyện Yên Mô có đơn vị hành chính cấp xã mới sau khi sáp nhập chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định (xã Khánh Thượng).
Việc sắp xếp trên được kỳ vọng sẽ mở rộng không gian, tạo động lực phát triển bởi khi địa giới của ĐVHC cấp xã được mở rộng sẽ góp phần tích cực trong công tác lập kế hoạch, quy hoạch, quy mô dài hạn, định hướng phát triển kinh tế – xã hội tầm vĩ mô, tránh không gian phát triển bị chia cắt, manh mún, phân tán nguồn lực.
Đồng chí Đặng Viết Mong, Chủ tịch UBND thị trấn Yên Thịnh cho biết: Đây là lần thứ 2, thị trấn Yên Thịnh thực hiện việc điều chỉnh, sắp xếp ĐVHC. Trước đó, vào năm 2017, đã thực hiện sáp nhập toàn bộ xã Yên Phú về thị trấn Yên Thịnh. Với phương án lần này, sau khi sắp xếp, thị trấn sẽ đảm bảo đủ điều kiện là đô thị loại V. Đây là tiền đề quan trọng để thị trấn mở rộng không gian phát triển, tập trung được nguồn lực, phát huy tiềm năng, lợi thế sẵn có của các địa phương để phát triển bền vững.
Bà Vũ Thị Nguyệt, phố Bắc Yên, thị trấn Yên Thịnh phấn khởi cho biết: Việc sắp xếp ĐVHC theo hướng tăng quy mô dân số, quy mô diện tích tự nhiên là phù hợp với xu thế phát triển hiện nay. Chính vì vậy, khi được tuyên truyền, giải thích về chủ trương này, cá nhân tôi rất đồng tình. Tôi kỳ vọng sau khi sắp xếp, thị trấn Yên Thịnh sẽ có thêm nhiều nguồn lực để phát triển nhanh, bền vững, xứng tầm là trung tâm hành chính, kinh tế-chính trị của huyện.
Với phương án tối ưu, việc sắp xếp các ĐVHC trên địa bàn huyện Yên Mô giai đoạn 2023-2025 cũng được kỳ vọng giảm bớt gánh nặng cho việc chi lương và các khoản phụ cấp, hoạt động khác từ ngân sách Nhà nước cho một bộ phận cán bộ, công chức, người hoạt động không chuyên trách, góp phần tăng nguồn ngân sách để thực hiện cải cách chính sách tiền lương, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức hoặc tập trung nguồn lực cho đầu tư phát triển.
Không gây xáo trộn đời sống nhân dân
Với phương châm, việc sắp xếp ĐVHC cấp xã phải hướng đến đa mục tiêu, không chỉ tinh gọn bộ máy mà còn mở rộng không gian, tạo dư địa phát triển, Huyện ủy, UBND huyện Yên Mô đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện Đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã giai đoạn 2023-2025 trên địa bàn huyện đảm bảo công khai, dân chủ, theo đúng trình tự, thủ tục, quy định pháp luật và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương; không gây xáo trộn trong đời sống nhân dân.
Đồng chí Trần Quang Duẩn, Chủ tịch UBND xã Mai Sơn cho biết: Quá trình triển khai, bên cạnh những thuận lợi cơ bản, xã Mai Sơn cũng gặp những khó khăn nhất định, nhất là tâm lý của một bộ phận người dân còn băn khoăn khi sắp xếp đơn vị hành chính sẽ dẫn đến thay đổi thông tin địa chỉ trong các loại hồ sơ, giấy tờ của công dân, tổ chức; sẽ có những vụ việc hành chính chưa thực hiện xong sẽ phải chuyển giao từ đơn vị cũ đến đơn vị mới; người dân đến giao dịch giải quyết công việc liên quan tới chính quyền phải đi xa hơn, không thuận tiện giao thông như trước khi sáp nhập; việc quản lý, sử dụng các trụ sở cũ sau sắp xếp. Mặt khác, việc sắp xếp lại ĐVHC cũng ít nhiều tác động lớn tư tưởng của cán bộ, công chức, viên chức…
Trước thực tế trên, Đảng ủy-UBND xã đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức như: tổ chức họp cán bộ chủ chốt; đưa nội dung triển khai thực hiện Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn huyện Yên Mô giai đoạn 2023-2025 vào sinh hoạt chi bộ thường kỳ, qua đó giúp cán bộ, đảng viên nắm vững chủ trương của Đảng, các chính sách của Nhà nước; kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của đảng viên và nhân dân. Đồng thời đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng, chính quyền, giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo đảm hoạt động sản xuất, sinh hoạt diễn ra bình thường, không để việc sắp xếp ĐVHC gây xáo trộn đời sống nhân dân. Do vậy, đã tạo sự đồng thuận cao. Điều này thể hiện qua việc khi được lấy ý kiến đã có tới 99,35% cử tri của xã Mai Sơn đồng ý với việc nhập nguyên trạng xã Mai Sơn vào xã Khánh Thượng để hình thành ĐVHC mới lấy tên là xã Khánh Thượng.
Sau khi Đề án sắp xếp ĐVHC được phê duyệt, huyện Yên Mô đã chỉ đạo các địa phương thuộc diện sắp xếp tiến hành lấy ý kiến cử tri và thông qua Hội đồng nhân dân các cấp. Kết quả, đến ngày 5/4/2024, các xã, thị trấn đã hoàn thành việc lấy ý kiến cử tri và thông qua HĐND cấp xã về Đề án với tỷ lệ trên 98,55% cử tri đồng ý. Trên cơ sở ý kiến của cử tri, ngày 10/4, Hội đồng nhân dân huyện Yên Mô đã họp và quyết nghị thông qua Đề án.
Sự vào cuộc tích cực của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự linh hoạt trong triển khai, việc sắp xếp các ĐVHC cấp xã trên địa bàn huyện Yên Mô được thực hiện đúng tiến độ, quy trình. Trong thời gian tới, khi Đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn, huyện tiến hành sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị ở ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023 – 2025. Tập trung giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức cấp xã dôi dư ở ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023 – 2025, kết hợp với thực hiện chính sách tinh giản biên chế, điều động, luân chuyển cán bộ, công chức cấp xã tại các xã không thuộc diện sắp xếp trên địa bàn huyện.
Cùng với đó, huyện tập trung chỉ đạo xây dựng phương án xử lý trụ sở, tài sản công của cơ quan, tổ chức, đơn vị tại ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023 – 2025, tránh lãng phí. Thực hiện việc chuyển đổi các loại giấy tờ do thay đổi địa giới, tên gọi của ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023 – 2025, tạo thuận lợi tối đa cho cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp…
Bài, ảnh: Mai Lan
