Sáng 23/4, Liên minh Hợp tác xã (HTX) Việt Nam phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tổ chức hội thảo quốc gia về giải pháp tháo gỡ vướng mắc trong tiếp cận vốn tín dụng đối với kinh tế tập thể (KTTT), theo hình thức trực tuyến toàn quốc.
Các đồng chí: Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam; Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đồng chủ trì hội thảo.
Tại điểm cầu Ninh Bình, dự hội thảo có đại diện Liên minh HTX tỉnh, một số sở, ngành và đơn vị có liên quan.
Theo thống kê sơ bộ, tính đến hết năm 2023, cả nước có 30.698 HTX, 137 liên hiệp HTX và 71.500 tổ hợp tác. Số HTX thành lập mới năm 2023 là 2.986 HTX (tăng 291 HTX, tăng 10,8% so với năm 2022), bình quân có 250 HTX thành lập mới/tháng.
Nhìn chung các chỉ tiêu về hiệu quả hoạt động của HTX, liên hiệp HTX và tổ hợp tác đều tăng so với năm 2022, đặc biệt là quy mô sản xuất. Xu hướng hợp tác cũng đã được mở rộng, đi vào thực chất.
Nhằm tạo khung pháp lý cơ bản để hỗ trợ, khuyến khích KTTT, HTX phát triển, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển KTTT, HTX giai đoạn 2021-2030; Kế hoạch phát triển KTTT, HTX giai đoạn 2021-2025… Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước đã xác định khu vực KTTT nói chung và HTX nói riêng là một trong những đối tượng ngành Ngân hàng ưu tiên đầu tư tín dụng, chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp mở rộng tín dụng đối với khu vực kinh tế này.
Tuy nhiên, chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Nhà nước còn một số tồn tại, hạn chế, chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng. Một số HTX năng lực nội tại còn yếu, hiệu quả hoạt động chưa cao; sử dụng không hiệu quả nguồn vốn vay, sử dụng vốn vay sai mục đích, nợ quá hạn kéo dài.
Tại Ninh Bình, hiện Liên minh HTX tỉnh đang tham gia quản lý, điều hành nguồn vốn từ Quỹ quốc gia về việc làm và Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh. Đến hết ngày 31/12/2023, Liên minh HTX tỉnh đang quản lý 19 dự án với số tiền gần 1,4 tỷ đồng từ Quỹ quốc gia về việc làm và 69 dự án với tổng số vốn đạt 28,5 tỷ đồng từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh. Riêng trong năm 2023 đã tư vấn xây dựng, thẩm định hồ sơ và giải ngân 22 dự án với số tiền 9,85 tỷ đồng. Phối hợp với Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam hỗ trợ hồ sơ tiếp cận vốn vay cho 2 HTX, 1 liên hiệp HTX. Tuy nhiên, trên thực tế hầu hết các HTX đều thiếu vốn để sản xuất, kinh doanh, các HTX không tiếp cận được các vốn vay ưu đãi của Nhà nước vì chưa có tài sản thế chấp đảm bảo; còn HTX vi phạm pháp luật do thiếu hiểu biết.
Để đảm bảo mục tiêu phát triển KTTT bền vững, tiếp cận và sử dụng nguồn vốn có hiệu quả, các giải pháp được đề cập tại hội thảo đó là: Hoàn thiện khung pháp lý cho hỗ trợ, phát triển KTTT giai đoạn tới; xây dựng đội ngũ cán bộ nòng cốt được đào tạo chuyên nghiệp, có kiến thức về kinh tế, tài chính, quản trị; các địa phương tiếp tục duy trì, thực hiện các chính sách hỗ trợ phù hợp đã ban hành, trường hợp không còn phù hợp phải kịp thời sửa đổi, thay thế; ban hành các chính sách và dành nguồn lực để hỗ trợ phát triển KTTT, HTX, không trông chờ, ỷ lại; nghiên cứu xây dựng cơ chế đặc thù trong huy động và sử dụng ngân sách Nhà nước hỗ trợ HTX và bảo đảm nguồn lực thực hiện chính sách; nâng cao vai trò của các tổ chức đại diện, nòng cốt là Liên minh HTX Việt Nam các cấp; phát huy hơn nữa hiệu quả các Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã, nguồn lực từ chính các thành viên hợp tác xã, nguồn lực của xã hội…
Tại hội thảo, các đại biểu cũng tham luận về các vấn đề liên quan đến cơ chế, chính sách, thủ tục tiếp cận vốn vay; thực trạng, thuận lợi, khó khăn trong việc tiếp cận vốn tín dụng. Đồng thời đề xuất, kiến nghị các giải pháp tháo gỡ vướng mắc khi tiếp cận vốn tín dụng của các hợp tác xã. Một số đại biểu ý kiến: Việc tiếp cận nguồn vốn ngân hàng của nông dân vẫn còn gặp nhiều khó khăn do yêu cầu tài sản thế chấp; thủ tục tiếp cận tín dụng còn phức tạp; tín dụng theo chuỗi nông nghiệp chưa được áp dụng phổ biến; khả năng xử lí rủi ro tín dụng thấp, chưa gắn với Bảo hiểm nông nghiệp…
Phát biểu kết luận hội thảo, đồng chí Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đơn vị, ngành, địa phương, các chuyên gia; đồng thời chỉ rõ những điểm hạn chế của các Liên minh HTX, HTX là thiếu hệ thống kế toán, kiểm toán độc lập, thiếu quy trình sản xuất, đầu ra sản phẩm, chưa ứng dụng cụ thể chính sách vào đời sống… cần sớm có giải pháp sửa đổi. Đồng chí cũng mong muốn các ngân hàng quan tâm đầu tư, hỗ trợ thí điểm gói tín dụng dành riêng cho các HTX trong thời gian tới nhằm sớm hoàn thành mục tiêu đến năm 2045 có 20% dân số Việt Nam trở thành thành viên của HTX.
Lan Anh – Hoàng Hiệp
