Theo kết quả công bố hiện trạng rừng năm 2022, huyện Gia Viễn và Hoa Lư có gần 5.726 ha, trong đó: Rừng tự nhiên 5.476 ha, rừng trồng 249,13 ha. Đây những là địa bàn có nhiều loại rừng, đồng thời gắn với nhiều thắng cảnh, di sản, di tích quốc gia.
Cụ thể, tài nguyên rừng trên địa bàn huyện Gia Viễn gồm cả 3 loại rừng, gồm rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất. Đặc biệt là có rừng đặc dụng Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long là khu Ramsar thứ 9 của Việt Nam, nơi có loài Voọc mông trắng sinh sống, là loài đặc hữu quý hiếm, có tên trong “Sách đỏ” của Việt Nam và thế giới (Đây là 1 trong 5 loài linh trưởng đang bị đe dọa tuyệt chủng ở mức toàn cầu).
Trong khi đó, ở huyện Hoa Lư, rừng chủ yếu trên núi đá vôi nên khi xảy ra cháy rừng sẽ rất khó khăn trong công tác chữa cháy. Các xã có rừng gồm: Trường Yên, Ninh Hòa, Ninh Xuân, Ninh Hải và Ninh Vân với diện tích rừng thường bao quanh hoặc gắn liền với những khu, điểm di tích văn hóa, di tích, di sản- nơi có nhiều khách du lịch.
Khu rừng văn hóa, lịch sử, môi trường Hoa Lư đang là hợp phần quan trọng cấu thành nên Di sản thế giới, là trọng điểm của ngành Du lịch Ninh Bình.
“Với sự đa dạng hệ sinh thái rừng và rừng văn hóa, lịch sử, môi trường, do đó việc bảo vệ, PCCCR là rất quan trọng” – Đồng chí Bùi Công Chính, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm liên huyện Hoa Lư – Gia Viễn nhận xét.
Cũng theo Hạt trưởng Bùi Công Chính, Hạt Kiểm lâm được giao nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng trên địa bàn huyện Gia Viễn và Hoa Lư. Địa bàn rộng, lực lượng cán bộ, công chức, viên chức mỏng, hiện nay quân số Hạt Kiểm lâm có 6 đồng chí, 2 đồng chí lãnh đạo và 4 công chức, viên chức. Địa hình rừng núi đá hiểm trở, việc tuần tra phát hiện cháy rừng và chữa cháy rừng sẽ gặp nhiều khó khăn.
Hiện, dụng cụ, trang thiết bị phục vụ công tác PCCCR chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Một số máy móc, bảng biển tuyên truyền PCCCR đã hỏng nhưng chưa có kinh phí để sửa chữa. Bên cạnh đó, nhận thức của người dân trong công tác PCCCR và bảo vệ rừng còn hạn chế.
Để đảm bảo công tác phòng, chống cháy rừng nắng nóng và mùa khô hàng năm đạt hiệu quả cao, hạn chế thấp nhất các vụ cháy rừng, Hạt Kiểm lâm đã tham mưu cho UBND huyện Hoa Lư và Gia Viễn kiện toàn Ban Chỉ huy PCCC và bảo vệ rừng, ban hành kế hoạch, duyệt phương án PCCCR cụ thể ở từng địa bàn.
Cùng với đó, Hạt Kiểm lâm tích cực phối hợp với UBND các xã có rừng tổ chức hội nghị tuyên truyền về công tác PCCCR cho các hộ nhận khoán, người dân sống gần rừng, lực lượng bảo vệ rừng cấp xã nhằm nâng cao ý thức bảo vệ, PCCC rừng cho người dân. Chỉ đạo lực lượng kiểm lâm địa bàn xây dựng kế hoạch cụ thể, phối hợp với chủ rừng và các hộ nhận khoán tăng thời lượng tuần tra, kiểm tra rừng để sớm phát hiện khi có cháy.
Đặc biệt, Hạt Kiểm lâm liên huyện Hoa Lư – Gia Viễn đẩy mạnh việc ứng dụng phần mềm “Phát hiện sớm mất rừng, cháy rừng” từ ảnh vệ tinh theo thời gian thực trên nền tảng web và thiết bị di động trong cả cán bộ, kiểm lâm viên cũng như thành viên ở tổ quản lý rừng nhân dân ngay tại các địa bàn.
Đây là phần mềm “Phát hiện sớm mất rừng, cháy rừng” được thực hiện trên 2 nền tảng web với tên miền http://giamsatrungninhbinh.ifee.edu.vn/ và thiết bị di động với tên app trên hệ điều hành Android “Ninh Bình FFW”.
Ở nền tảng web cho phép người sử dụng 2 chức năng chính là phát hiện biến động rừng và điểm cảnh báo cháy rừng, còn ở nền tảng di động chỉ cho phép người dùng tra cứu các điểm cảnh báo cháy rừng.
Phần mềm sẽ phát hiện các điểm, vị trí bất thường về nhiệt, màu trên ảnh viễn thám MODIS (một ngày chụp 4 lần tại 1 vị trí), cùng với tích hợp với bản đồ hiện trạng rừng nhằm dự báo biến động rừng, cháy rừng đến từng lô trong phạm vi đất lâm nghiệp.
Khi có biến động rừng, điểm cảnh báo cháy rừng được phát hiện, phần mềm sẽ tự động thông tin cho lãnh đạo Hạt, Kiểm lâm địa bàn qua hệ thống SMS về thiết bị di động và Email để tiến hành kiểm tra, xác minh tại thực địa xem có cháy rừng, hoặc chặt phá rừng hay không.
Giao diện, công cụ phần mềm dễ dàng sử dụng do Chi cục Kiểm lâm Ninh Bình phối hợp với đơn vị tư vấn Viện Sinh thái rừng và môi trường (Trường Đại học Lâm nghiệp Việt Nam) xây dựng, triển khai, tập huấn, được sử dụng thành thạo từ năm 2020 đến nay.
Với việc sử dụng phần mềm phát hiện sớm các vị trí có biến động về hiện trạng, diện tích rừng và các điểm cảnh báo cháy rừng, kịp thời phát hiện, ngăn chặn các vụ việc về lấn chiếm, phá rừng đã giúp Hạt Kiểm lâm liên huyện Hoa Lư – Gia Viễn làm tốt công tác quản lý, bảo vệ và PCCCR trên địa bàn quản lý.
Trong thời gian tới, Hạt Kiểm lâm tập trung tuyên truyền, hướng dẫn cho lực lượng Ban lâm nghiệp các xã có rừng, tổ đội quần chúng bảo vệ rừng, chủ rừng sử dụng thành thạo phần mềm để cùng với lực lượng Kiểm lâm tuần tra, kiểm tra phát hiện ngăn chặn các hành vi vi phạm về lâm nghiệp.
Bài, ảnh: Minh Đường
