Xã Yên Quang (huyện Nho Quan) là vùng trồng khoai (khoai sọ, khoai lang) tập trung và ngon nổi tiếng của tỉnh. Những ngày này, bà con nông dân nơi đây đang bước vào vụ thu hoạch khoai lang. Tuy nhiên, thay vì tâm lý phấn khởi như mọi năm, năm nay bà con kém vui do năng suất thấp, giá cũng giảm mạnh.
Tại cánh đồng thôn Yên Thủy, xã Yên Quang, những người nông dân đang cần mẫn thu hoạch khoai. Lau vội những giọt mồ hôi trên trán giữa cái nắng tháng 5, chị Nguyễn Thị Lĩnh chia sẻ: Mọi năm 1 sào khoai ít nhất gia đình cũng thu được 3 tạ củ, nhưng năm nay khoai ít củ, củ lại củ bé, năng suất chỉ được khoảng 2 tạ/sào. Đã thế, trái ngược với quy luật “mất mùa được giá”, giá khoai năm nay rất thấp chỉ được 3,5-4 nghìn đồng/kg, giảm khoảng 1 nửa so với năm ngoái. Gia đình tôi trồng 5 sào khoai, nếu tính toán chi ly từ cầy cấy, giống, phân bón thì vụ khoai năm nay coi như chẳng có công.
Gắn bó với cây khoai mấy chục năm nay, ông Hoàng Văn Nam cũng cho biết, chưa bao giờ gặp cảnh vừa mất mùa vừa mất giá như năm nay. Theo ông giá khoai lang đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây.
“Gia đình tôi trồng 2 mẫu ruộng xen canh cả khoai sọ và khoai lang. Khoai sọ thì ra Tết đã thu, năng suất năm nay không cao, bình quân chỉ được 2,5 tạ/sào (mọi năm được 3,5 tạ/sào), ngoài ra giá cũng giảm nhiều, trước được hơn 20 nghìn đồng/kg, vụ này giảm còn 15-16 nghìn đồng/kg. Tuy giá khoai sọ giảm như vậy nhưng tính ra chúng tôi vẫn có lãi, thu nhập cao hơn trồng lúa nhưng với cây khoai lang thì lỗ hẳn vì giá giảm quá sâu. Năm ngoái trung bình bán được 6-7 nghìn đồng/kg, có lúc cao được 10 nghìn đồng/kg, năm nay xuống chỉ còn 3-4 nghìn đồng/kg khoai lang loại 1. Một sào khoai lang bán không được 1 triệu đồng thì sao mà bù lại được chi phí. Hơn nữa thương lái thu mua cũng rất cầm chừng, mà trữ lâu trong nhà khoai dễ bị hà, hư hỏng, chúng tôi khá lo lắng, nhiều nhà phải cất công mang ra tận các chợ dân sinh để bán, cố gắng vớt vát được chút công” – ông Nam nói.
Trao đổi với đồng chí Bùi Văn Phong, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Quang được biết, toàn xã có khoảng hơn 200 ha trồng khoai, bao gồm khoai sọ và khoai lang trồng xen canh, kế vụ. Năm nay, do ảnh hưởng của thời tiết, đặc biệt là giai đoạn hình thành củ, trời âm u, mưa nhiều, thiếu nắng nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất khoai cuối vụ. Năng suất cả khoai sọ và khoai lang đều giảm. Đặc biệt, giá khoai cũng không bằng mọi năm. Hiện, địa phương đang đôn đốc, động viên bà con nhanh chóng thu hoạch nốt những diện tích khoai còn lại, giải phóng đất để tập trung sản xuất vụ lúa Mùa.
Vốn là vùng đất nổi tiếng với các loại khoai sọ, khoai lang, do chất đất đặc thù, nhiều mùn, khoáng chất nên sản phẩm khoai ở Yên Quang có chất lượng tốt, khó nơi nào sánh được, vừa dẻo, bở, thơm vừa đậm đà, béo ngậy. Cây khoai đã gắn bó với người dân nơi đây hàng chục năm nay và mang lại thu nhập, cải thiện đáng kể đời sống kinh tế cho bà con. Thế nhưng để thương hiệu “khoai Yên Quang” có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, không rơi vào tình cảnh giá cả bấp bênh như năm nay, thời gian tới, cấp ủy, chính quyền địa phương và người dân cần chung tay phát triển các sản phẩm khoai thành sản phẩm OCOP tiêu biểu của địa phương. Cùng với đó áp dụng khoa học kỹ thuật để cây khoai cho năng suất, sản lượng cao; tăng cường quảng bá, mở rộng thị trường tiêu thụ cho khoai Yên Quang.
Nguyễn Lựu
