Chiều 5/2, tại tỉnh Kiên Giang, Văn phòng Chính phủ phối hợp với Bộ Nông nghiệp và PTNT, UBND tỉnh Kiên Giang tổ chức cuộc họp lần thứ chín, Ban chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU).
Cuộc họp được tổ chức bằng hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với 28 tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc Trung ương và các Bộ, ban, ngành Trung ương. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang, Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU chủ trì hội nghị.
Chủ trì tại điểm cầu Ninh Bình có đồng chí Trần Song Tùng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; cùng dự có lãnh đạo một số sở, ngành, địa phương, đơn vị liên quan.
Sau 6 năm Ủy ban châu Âu (EC) cảnh báo “thẻ vàng” đối với sản phẩm hải sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường châu Âu vì chưa tuân thủ đầy đủ các quy định chống khai thác IUU, các ban, bộ, ngành, địa phương đã tích cực thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp khắc phục các tồn tại, hạn chế theo khuyến nghị của EC.
Tuy nhiên, đến nay, một số nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách vẫn chưa đảm bảo tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Cụ thể: Tính từ sau đợt thanh tra lần thứ 4 của EC, tiếp tục xảy ra 17 tàu/190 ngư dân bị các nước bắt giữ, xử lý. Đặc biệt, hiện cả nước vẫn còn gần 15.200 tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép); một số địa phương thực hiện chưa nghiêm túc việc ngừng đóng mới, cải hoán, mua bán tàu cá chưa có văn bản chấp thuận của cơ quan chức năng theo quy định; tình trạng tàu cá vi phạm ngắt kết nối VMS vẫn tiếp tục xảy ra; việc thực hiện quy định xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc vẫn còn hạn chế; công tác thực thi pháp luật, xử lý vi phạm khai thác IUU vẫn còn thiếu quyết liệt.
Đối với Ninh Bình, đến ngày 20/12/2023, toàn tỉnh có 67 tàu cá khai thác hải sản. 100% số tàu đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký, cấp giấy phép khai thác và hoàn thành việc đánh dấu tàu cá theo quy định. 8 tàu cá có chiều dài trên 15 m khai thác xa bờ đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Hiện, tỉnh không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, vi phạm quy định về khu vực, vùng cấm khai thác.
Tuy nhiên, khó khăn của Ninh Bình là các tàu cá chủ yếu là tàu nhỏ, hoạt động vùng lộng và vùng ven bờ, neo đậu tại các luồng lạch (do không có cảng cá) nên việc quản lý các tàu này còn gặp khó khăn. Tình trạng thiết bị giám sát hành trình tàu cá mất kết nối chưa rõ nguyên nhân vẫn xảy ra.
Tại hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đã phát biểu kiểm điểm, chỉ rõ những tồn tại, nguyên nhân và đề xuất các giải pháp, cơ chế, chính sách để quản lý đội tàu cá, quản lý việc truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, nhằm sớm gỡ “thẻ vàng” của EC.
Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang nhấn mạnh, nếu các bộ, ngành, địa phương cùng cố gắng, có sự phối hợp tốt, có cách làm đúng thì chúng ta vẫn có cơ hội để gỡ được “thẻ vàng”. Phó Thủ tướng Chính phủ yêu cầu từ nay đến khi đoàn thanh tra của EC thanh tra thực tế lần thứ 5 tại Việt Nam, các địa phương phải đảm bảo không để tàu cá nào vi phạm bị bắt ở vùng biển nước ngoài. Tận dụng thời điểm bà con ngư dân về bờ ăn Tết, tăng cường công tác tuyên truyền một cách rộng rãi, sâu sắc, làm thay đổi nhận thức của ngư dân về chống khai thác IUU.
Bộ Công an cần phối hợp với các địa phương thúc đẩy điều tra, đưa ra xét xử các trường hợp môi giới người đi xuất cảnh trái phép, hợp thức hóa hồ sơ nguyên liệu lậu, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, kiên quyết không có ngoại lệ. Đảm bảo thực thi pháp luật đồng bộ giữa các địa phương. Đồng thời, thông qua các hoạt động ngoại giao, hợp tác, đưa đội tàu của Việt Nam liên kết với các nước trong khu vực để khai thác hải sản…
Nguyễn Lựu- Minh Đường
