Dự án xây dựng cụm công trình thủy lợi Nam sông Vân là dự án lớn, được Ban Thường vụ Tỉnh ủy xác định là công trình trọng tâm cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo giai đoạn 2021-2025, trong đó nâng cấp, gia cố bờ sông Vân đoạn từ cầu Lim đến cầu Vân Giang và xây dựng cầu Chà Là thuộc Dự án xây dựng cầu Chà Là là các hạng mục rất quan trọng, vừa là các công trình thủy lợi, giao thông kết hợp du lịch, đồng thời là các công trình mang kiến trúc, văn hóa đô thị khu trung tâm thành phố Ninh Bình.
Dự án xây dựng cụm công trình thủy lợi Nam sông Vân được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 3308/ QĐ-BNN-KH ngày 23/7/2021. Đồng chí Nguyễn Thanh Bình, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Đây là công trình đa mục tiêu, không chỉ tiêu nước cho khoảng 975 ha khu vực Đông – Nam thành phố Ninh Bình, Khu công nghiệp Khánh Phú và khu vực dân cư lân cận, cấp nước tưới thay thế nguồn nước từ Nhà máy nhiệt điện Ninh Bình cho khoảng 1.970 ha đất canh tác thuộc tiểu khu Cánh Diều, tăng cường khả năng cấp nước bổ sung từ sông Đáy cho sông Vạc (qua sông Vân) kết hợp cải thiện môi trường nước sông Vân mà còn là công trình giao thông kết hợp du lịch; cùng với các công trình khác như: Nhà văn hóa trung tâm, cầu Chà Là sẽ tạo nên tổ hợp công trình kiến trúc quan trọng, tạo điểm nhấn cho khu trung tâm thành phố Ninh Bình, góp phần phát triển du lịch khu vực nội đô.
Theo thiết kế, công trình gồm 4 hợp phần: Nạo vét, kè chống sạt lở hai bờ sông Vân đoạn từ cầu Vân Giang đến cầu Lim; cụm đầu mối trạm bơm Nam thành phố; cụm đầu mối trạm bơm Cống Cái; cụm đầu mối trạm bơm Khánh An 1. Tổng mức đầu tư của dự án là 600 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách Trung ương 450 tỷ đồng, ngân sách tỉnh 150 tỷ đồng.
Xác định vai trò quan trọng của dự án, các địa phương được thụ hưởng dự án đã nhanh chóng vào cuộc triển khai công tác giải phóng mặt bằng (GPMB). Đến nay, công tác GPMB cho các dự án đã được UBND thành phố Ninh Bình, UBND huyện Yên Khánh quan tâm triển khai thực hiện, cơ bản đáp ứng tiến độ thi công công trình. Riêng đối với hợp phần nạo vét, kè chống sạt lở 2 bờ sông Vân đoạn từ cầu Vân Giang đến cầu Lim, đã bàn giao mặt bằng đạt khoảng 60%. Hiện công tác GPMB dự án gặp một số khó khăn, vướng mắc: Đoạn tuyến qua Chợ Rồng vẫn chưa có phương án di chuyển các khu chợ nằm trong phạm vi thực hiện dự án. Bên cạnh đó, khu vực dân cư giáp Khách sạn Hoàng Gia, một số hộ dân phố 4 phường Vân Giang (xóm Bún) chưa chấp thuận phương án và đơn giá đền bù GPMB; trong đó, khu dân cư bờ Đông sông Vân giáp Khách sạn Hoàng Gia vướng 10 hộ thuộc Khu tập thể đầu máy đường sắt được cấp nhà ở tập thể nhưng không được cấp đất.
Đối với công tác thi công, chủ đầu tư dự án đã hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu các gói thầu. Tiến độ thi công không chỉ đảm bảo yêu cầu đề ra mà đã được UBND tỉnh, các cấp, các ngành liên quan tăng cường kiểm tra, giám sát để có sự điều chỉnh kịp thời, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu, quan điểm phát triển mới của đô thị Ninh Bình. Cùng với đó, nhà thầu đã tổ chức thi công nhanh, gọn, khoa học, đảm bảo tiến độ, kỹ, mỹ thuật, tạo điểm nhấn kiến trúc cảnh quan đô thị. Tổng giá trị đã thi công là 60/395,4 tỷ đồng, đạt 15,17% giá trị hợp đồng.
Cụ thể: Nhà thầu đã tổ chức đắp đường thi công và nạo vét lòng sông đoạn bờ Đông từ cầu Vân Giang đến khách sạn Hoàng Gia; bờ Tây từ khu công viên giáp Chợ Rồng đến giáp xóm Bún; thi công bến thuyền loại 1, một số hạng mục trạm bơm (nhà trạm, bể xả, cống xả…), kênh tưới trạm bơm… Tuy nhiên, tuyến kè sông Vân cắt qua hệ thống đường ống ngầm thoát nước thải, hệ thống cáp điện ngầm, hệ thống phòng cháy, chữa cháy của chợ Rồng. Vì vậy, quá trình thi công phải phối hợp với các đơn vị liên quan để thống nhất biện pháp thi công hoàn trả, ảnh hưởng đến tiến độ thi công của dự án.
Để tiếp tục triển khai hiệu quả các dự án trên, đảm bảo tiến độ, chất lượng, mỹ quan công trình, UBND tỉnh đã yêu cầu UBND thành phố Ninh Bình chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan tập trung cao nhất cho công tác GPMB các dự án để bàn giao mặt bằng các vị trí còn lại cho chủ đầu tư, nhà thầu triển khai thi công; phối hợp chặt chẽ với Sở Tài nguyên và Môi trường, các cơ quan, đơn vị liên quan lập phương án đền bù, hỗ trợ GPMB theo quy định, khẩn trương giải quyết các vị trí có vướng mắc về mặt bằng.
Là đơn vị chủ đầu tư Dự án xây dựng cụm công trình thủy lợi Nam sông Vân, hiện nay, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với Sở Xây dựng, UBND thành phố Ninh Bình nghiên cứu phương án điều chỉnh theo hướng mở rộng lòng sông Vân đối với đoạn sông khu vực đầu cầu Lim và đoạn đầu cầu Vân Giang; kiểm tra, tính toán kỹ việc lựa chọn cao độ khóa mũ đầu cọc kè bờ sông để đảm bảo mỹ quan công trình, phù hợp với cảnh quan đô thị. Đồng thời, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh phối hợp chặt chẽ trong việc triển khai thi công đồng bộ các hạng mục thuộc Dự án xây dựng cụm công trình thủy lợi Nam sông Vân và Dự án đầu tư xây dựng cầu Chà Là; chỉ đạo nhà thầu thi công thực hiện nghiêm túc công tác đảm bảo an toàn giao thông, an toàn lao động và vệ sinh môi trường; tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công phần kè bờ Đông sông Vân đoạn từ cầu Vân Giang đến Khách sạn Hoàng Gia và phần nút giao phía đường Lê Đại Hành của Dự án cầu Chà Là, hoàn thành trước Tết Nguyên đán năm 2024.
Ngoài ra, đối với hạng mục cụm đầu mối trạm bơm Khánh An I, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Sở Giao thông Vận tải, UBND huyện Yên Khánh nghiên cứu phương án nâng cấp bờ kênh kết hợp đường giao thông kết nối từ Quốc lộ 10 đến tuyến đường đê Hữu sông Đáy để phát huy hiệu quả đầu tư dự án.
Nguyễn Thơm
