Những định hướng, tư tưởng chỉ đạo của Tổng Bí thư là nền tảng vững chắc để hoạch định chính sách dân tộc trong tình hình mới

Cùng trăn trở để nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân vùng khó khăn

– Sinh thời, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều chuyến thăm, làm việc tại các tỉnh Tây Nguyên. Ông có thể chia sẻ cảm nhận về những chuyến thăm này của Tổng Bí thư với đồng bào Tây Nguyên?

– Trên các cương vị Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần đến thăm, làm việc tại các tỉnh Tây Nguyên. Trong những chuyến công tác đó, Tổng Bí thư luôn dành cho đồng bào các dân tộc Tây Nguyên những tình cảm quan tâm sâu sắc, cùng trăn trở với đồng bào để làm sao nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho bà con, nhất là những vùng còn khó khăn. Đồng chí cũng luôn dành những tình cảm đặc biệt, lắng nghe, chia sẻ và có những chỉ đạo cụ thể, sâu sát trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội đối với đồng bào các dân tộc thiểu số.

Vào tháng 4.2017, trong chuyến thăm và làm việc tại Gia Lai, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đến thăm cán bộ và Nhân dân xã Ayun, huyện Chư Sê. Đây là xã anh hùng, giàu truyền thống cách mạng, có nhiều đóng góp trong thời kỳ kháng chiến, nhưng kinh tế còn rất khó khăn. Sau khi lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của bà con xã Ayun, Tổng Bí thư đã chỉ đạo Chính phủ, các bộ, ngành ưu tiên bố trí nguồn vốn để triển khai dự án hồ thủy lợi Plei Keo.

Nhờ sự chỉ đạo sâu sát của Tổng Bí thư, tháng 6.2018, dự án hồ thủy lợi Plei Keo được khởi công xây dựng với tổng mức đầu tư 120 tỷ đồng. Đến cuối năm 2019, công trình hoàn thành và phục vụ nước tưới cho khoảng 500ha cây nông nghiệp. Nhờ có công trình hồ thủy lợi Plei Keo, đời sống của đồng bào đã bớt khó khăn, nhiều gia đình đã vươn lên thoát nghèo, đời sống, thu nhập được cải thiện từng bước.

– Trong hơn 13 năm giữ cương vị Người đứng đầu Đảng ta, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng với Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị đề ra nhiều chủ trương, quyết sách lớn nhằm thúc đẩy phát triển toàn diện khu vực miền núi, biên giới, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Những quyết sách này đã giúp vùng đồng bào thay đổi và phát triển như thế nào, thưa ông?

– Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn quan tâm đến công tác dân tộc, chính sách dân tộc và đồng bào các dân tộc thiểu số. Những năm qua, Đảng và Nhà nước ta, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều chủ trương, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Cụ thể, trong các văn kiện Đại hội XI của Đảng ta khẳng định vị trí, vai trò của công tác dân tộc trong Chiến lược xây dựng đại đoàn kết dân tộc và yêu cầu phải có chính sách đột phá để tạo chuyển biến rõ rệt về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

Đến Đại hội XII, Đảng ta tiếp tục định hướng chỉ đạo: “Tạo chuyển biến rõ rệt trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là các vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ, Tây duyên hải miền Trung. Nâng cao chất lượng giáo dục – đào tạo, chất lượng nguồn nhân lực và chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số, người tiêu biểu có uy tín trong cộng đồng các dân tộc”.

Trong các văn kiện Đại hội XIII, Đảng ta nhấn mạnh: “Kiên quyết đấu tranh với mọi âm mưu chia rẽ dân tộc. Phát triển toàn diện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và an ninh – quốc phòng trên địa bàn vùng dân tộc và miền núi; gắn tăng trưởng kinh tế với giải quyết các vấn đề xã hội, thực hiện tốt chính sách dân tộc; quan tâm bồi dưỡng nguồn nhân lực; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số; giữ gìn và phát huy những giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số trong sự nghiệp phát triển chung của cộng đồng các dân tộc Việt Nam thống nhất”.

Từ quan điểm, định hướng của Đảng, Quốc hội đã sửa đổi, bổ sung và ban hành Hiến pháp 2013, trong đó hiến định nhiều nội dung liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ, mối quan hệ dân tộc và chính sách dân tộc.

Tại Điều 5, Hiến pháp 2013 quy định: “Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; nghiêm cấm mọi hành vi kỳ thị, chia rẽ dân tộc. Ngôn ngữ quốc gia là tiếng Việt. Các dân tộc có quyền dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn bản sắc dân tộc, phát huy phong tục, tập quán, truyền thống và văn hóa tốt đẹp của mình. Nhà nước thực hiện chính sách phát triển toàn diện và tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát huy nội lực, cùng phát triển với đất nước”.

Cùng với đó, nội dung tiếp tục được khẳng định là “Nhà nước thực hiện chính sách phát triển toàn diện”, “tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát huy nội lực, cùng phát triển với đất nước”.

Ngày 30.10.2019, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 65-KL/TW tiếp tục khẳng định “Kiên trì thực hiện các quan điểm của Đảng về công tác dân tộc trong Nghị quyết 24-NQ/TW và các nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, XI, XII; xác định công tác dân tộc là vấn đề chiến lược, cơ bản, lâu dài, cấp bách; là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của hệ thống chính trị”.

Đặc biệt, tại Kỳ họp thứ Tám và Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XIV đã ban hành Nghị quyết số 88/2019/QH14 và Nghị quyết số 120/2020/QH14 phê duyệt Đề án tổng thể và Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030. Quốc hội đã ban hành 86 luật với 218 điều có các quy định về lĩnh vực dân tộc, chính sách dân tộc, đồng bào dân tộc và vùng dân tộc thiểu số và miền núi, tạo khuôn khổ và hành lang pháp lý, điều chỉnh cơ chế chính sách phát triển KT – XH và bảo đảm QP – AN vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Trên cơ sở quan điểm, định hướng của Đảng và Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 142 văn bản chính sách (giai đoạn 2011 – 2020), trên tất cả các lĩnh vực để phát triển KT – XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Đây là cơ sở pháp lý, nguồn lực quan trọng để triển khai thực hiện hàng loạt chính sách trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất là ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

Có thể thấy, từ sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước được ban hành và tổ chức thực hiện. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi để vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi phát triển KT – XH, bảo đảm QP – AN. Đặc biệt, qua kết quả giám sát việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về 3 Chương trình mục tiêu quốc gia đã phản ánh rõ sự thay đổi cơ bản về hạ tầng, diện mạo KT – XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, tạo cơ sở vững chắc, củng cố niềm tin của đồng bào đối với Đảng và Nhà nước.

Trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt” – khó khăn mấy cũng vượt qua

– Một trong những quan điểm chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng ta, đứng đầu là Tổng Bí thư, đó là tập trung thúc đẩy phát triển KT – XH, bảo đảm QP – AN các vùng trên cả nước. Theo ông, chúng ta cần làm gì để tổ chức triển khai thành công các quan điểm chỉ đạo này? 

– Phát triển KT – XH các Vùng trên cả nước là một trong những chủ trương, đường lối hết sức quan trọng mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng với Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị đã xác định, được thể hiện rõ nét qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) và các Nghị quyết Đại hội toàn quốc của Đảng trong các nhiệm kỳ gần đây.

Trước những đòi hỏi phát triển đất nước trong tình hình mới, Đại hội XIII của Đảng đã xác định nhiệm vụ: “Cơ cấu lại kinh tế Vùng, đổi mới thể chế liên kết giữa các địa phương trong Vùng và giữa các Vùng, phát huy vai trò các vùng kinh tế động lực, quan tâm phát triển các Vùng còn khó khăn, thu hẹp chênh lệch phát triển giữa các Vùng, phát huy tốt nhất tiềm năng, lợi thế của từng Vùng, tăng cường liên kết giữa các địa phương trong Vùng và giữa các Vùng”.

Trên cơ sở vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lý luận về đường lối đổi mới của Đảng, dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, trong năm 2022, lần đầu tiên, Bộ Chính trị đã ban hành 6 Nghị quyết về phát triển KT – XH và bảo đảm QP – AN 6 Vùng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, gồm: Trung du, miền núi Bắc Bộ; Đồng bằng sông Cửu Long; vùng Tây Nguyên; vùng Đông Nam Bộ; vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ và vùng đồng bằng sông Hồng. Trong đó có các chủ trương, chính sách với công tác dân tộc và đồng bào dân tộc.

Đây là một chủ trương, quyết sách mới với nhiều kỳ vọng nhằm khai thác tốt hơn và phát huy tốt nhất các lợi thế của mỗi Vùng về kết cấu hạ tầng, điều kiện tự nhiên, vị trí địa kinh tế – chính trị, nguồn nhân lực cũng như tăng cường tính liên kết nội vùng, liên vùng để tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu, tạo không gian phát triển mới.

Tổng Bí thư cùng với Bộ Chính trị xác định, mỗi Vùng đều có những đặc điểm, tiềm năng, lợi thế và khó khăn, thách thức đặc thù. Để phát huy được tiềm năng, lợi thế của mỗi Vùng và cả nước, bên cạnh những chủ trương, chính sách phát triển chung cho cả nước cũng cần có các chủ trương, chính sách phát triển cụ thể, sát hợp, phù hợp với từng Vùng.

Theo Tổng Bí thư, để thực hiện hiệu quả các Nghị quyết này, một trong những việc cần làm là phải nhận thức và giải quyết thật đúng, thật tốt mối quan hệ giữa phát triển Vùng và phát triển chung của cả nước – “Cả nước vì Vùng và Vùng vì cả nước”. Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các Vùng trên cả nước cần tiếp tục phát huy mạnh mẽ truyền thống cách mạng, lòng yêu nước; tinh thần chủ động, sáng tạo; ý thức tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên, phát huy nội lực, phát huy mọi nguồn lực, khai thác tiềm năng, lợi thế của vùng, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thách thức để phát triển KT – XH, giảm nghèo bền vững, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc, hòa nhập phát triển cùng với đất nước.

Để có ý chí và quyết tâm biến chủ trương của Đảng thành hiện thực, trước hết phải thống nhất về tư tưởng và nhận thức. Tư tưởng có thông, nhận thức có đúng mới tạo được động lực cho hành động. Khi “trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt” thì khó khăn mấy cũng có thể vượt qua. Đó là thông điệp mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần nhấn mạnh, nhất là khi tổ chức thực hiện những chủ trương lớn trong bối cảnh có nhiều thuận lợi nhưng cũng còn không ít khó khăn, thách thức như hiện nay.

Nhằm hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, một trong những bài học xuyên suốt được Đảng ta đúc kết là phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Quan điểm này được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng kế thừa, phát huy và ngày càng hoàn thiện. Trong những bài phát biểu của mình, Tổng Bí thư đều khẳng định: Đại đoàn kết là nhân tố quyết định thắng lợi bền vững của sự nghiệp cách mạng nước ta. Bài học xuyên suốt về đại đoàn kết toàn dân tộc “trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt” cũng được Tổng Bí thư nhắc đến nhiều lần trong các sự kiện chính trị quan trọng, hay các hội nghị toàn quốc quán triệt triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng, của Trung ương và Bộ Chính trị gần đây.

Sau khi mỗi nghị quyết về phát triển Vùng được ban hành, Bộ Chính trị đã tổ chức hội nghị toàn quốc (kể cả các địa phương không trong Vùng cũng tham gia) để quán triệt, thống nhất tư tưởng và hành động, sớm biến nghị quyết thành hiện thực sinh động. Và sự phát triển của mỗi Vùng liên quan mật thiết với nhau và tác động qua lại với các Vùng khác.

Có thể thấy, tư tưởng chỉ đạo và những định hướng của Ban Chấp hành Trung ương, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về lĩnh vực công tác dân tộc là nền tảng vững chắc để Đảng, Nhà nước ta hoạch định chính sách dân tộc trong tình hình mới. Trong đó, tư tưởng về đại đoàn kết các dân tộc là tư tưởng chỉ đạo đúng đắn, xuyên suốt.

– Xin cảm ơn ông!