Ukraine dựa vào những phương tiện không khai hỏa như xe công binh, xe bắc cầu và xe bồn bọc thép để có thể triển khai chiến dịch phản công.
Trong chiến dịch phản công mà Ukraine đang tiến hành, một số khí tài quân sự quan trọng nhất lại không bắn đạn pháo hay phóng tên lửa. Thay vào đó, chúng âm thầm giúp duy trì hoạt động của các phương tiện chiến đấu cũng như mở đường cho lực lượng Ukraine tiến vào phòng tuyến của Nga.
Trong số những loại thiết bị quân sự này có xe bồn bọc thép dùng để chở nhiên liệu và nước, xe cứu thương, xe tải phục vụ bảo trì, xe công binh bắc cầu hoặc phá mìn. Những phương tiện này mang theo đạn dược, thực phẩm, phụ tùng thay thế và chất bôi trơn cho các bộ cày mìn hạng nặng.
“Thật khó để người bình thường hình dung được lượng hỗ trợ cần thiết cho một mũi tiến công cơ động”, chuẩn tướng Peter DeLuca, từng phục vụ trong công binh lục quân Mỹ, nhận định. Những phương tiện hỗ trợ này có số lượng nhỏ, hình dáng kỳ lạ, nhưng đóng vai trò rất quan trọng trên chiến trường.
Xe cứu kéo Bergepanzer 2 của lục quân Đức tại Viereck, bang Mecklenburg-Vorpommern tháng 6/2017. Ảnh: Wikimedia
Trong hơn một năm qua, phương Tây cung cấp cho Ukraine nhiều thiết bị quân sự hạng nặng như xe tăng chủ lực, pháo tự hành, thiết giáp và xe chiến đấu bộ binh. Các phương tiện ít được chú ý hơn trong danh sách bao gồm 8 xe hỗ trợ hậu cần, 18 xe bắc cầu và 54 phương tiện cứu kéo tăng thiết giáp được Mỹ chuyển cho Ukraine.
Các loại xe công binh chuyên hỗ trợ và duy trì sức chiến đấu của những đơn vị cơ giới trở thành yếu tố rất quan trọng trong mọi chiến dịch tiến công của Ukraine, đặc biệt trong bối cảnh họ tìm cách phá vỡ phòng tuyến của Nga với hệ thống chiến hào, chướng ngại vật và bãi mìn dày đặc.
“Giai đoạn tiếp theo là xâm nhập, nghĩa là phá vỡ các tuyến phòng thủ mà Nga xây dựng trong nhiều tháng”, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg gần đây nhận định. “Các cuộc tiến công đòi hỏi nhiều xe tăng và phương tiện chiến đấu hơn. Ukraine cũng cần thiết bị công binh chuyên dụng cao để xe tăng chủ lực hoạt động”.
Bên cạnh 14 xe tăng chủ lực Challenger 2, Anh còn cung cấp hai Xe Sửa chữa và Cứu kéo Thiết giáp Challenger (CRARRV), sử dụng khung thân Challenger 1. CRARRV về cơ bản là trạm sửa chữa lưu động phục vụ xe tăng chủ lực Challenger 2. CRARRV có cần cẩu, tời và lưỡi ủi, có thể chở theo động cơ và hộp số thay thế cùng đội thợ máy để sửa chữa xe tăng ngay trên chiến trường.
Xe công binh Leopard 2R, xe cứu kéo Bergepanzer 2 và thiết giáp bị Ukraine bỏ lại sau nỗ lực đột kích bất thành phòng tuyến Nga tuần trước. Ảnh: BQP Nga
Giới chuyên gia phương Tây đánh giá các loại xe công binh như CRARRV có vai trò rất quan trọng do trong chiến dịch như đợt phản công mà Ukraine đang thực hiện, với tốc độ là chìa khóa cho thành công. Nếu Ukraine phá vỡ phòng tuyến của Nga, họ sẽ cần điều thêm càng nhiều quân tiếp viện càng tốt trước khi đối phương phản công.
Các đợt phản công của Ukraine trở nên đặc biệt khó khăn do họ phải tiến quân trên những bãi đất trống ở phần lớn chiến tuyến, thiếu yểm trợ hỏa lực từ trên không trong khi liên tục bị Nga theo dõi. Khi gặp chướng ngại vật, xe công binh trở nên rất quan trọng.
Cho tới nay, bãi mìn của Nga vẫn là trở ngại lớn nhất, khi chặn đứng ít nhất một đợt tiến công của Ukraine, vô hiệu hóa nhiều xe tăng, thiết giáp và xe công binh.
Trong chiến dịch phản công ở Zaporizhzhia, quân đội Ukraine vấp phải bãi mìn dày đặc cùng hỏa lực từ pháo binh, trực thăng vũ trang của Nga, khiến họ hứng chịu tổn thất lớn. Một số hình ảnh Nga công bố gần đây cho thấy một xe cứu kéo Bergepanzer 2 do Đức sản xuất bị bỏ lại trong bãi mìn cùng ba xe tăng Leopard 2, dường như bị vô hiệu hóa sau khi trúng mìn và tên lửa.
Tuy nhiên, một thợ máy Ukraine tuần trước cho biết xe cứu kéo Bergepanzer 2 đã đưa thành công một chiếc Leopard 2 từ chiến trường về tuyến sau. Những phương tiện này có thể được Ukraine sửa chữa để phục vụ các cuộc phản công tiếp theo.
Tại một số nơi, lực lượng Nga đào hào rộng để ngăn xe tăng vượt qua, do đó Ukraine cần máy ủi bọc thép hoặc xe bắc cầu để xe tăng có thể vượt qua. Một số nguồn tình báo của phương Tây nhận định xe ủi bọc thép hoặc xe tăng gắn lưỡi ủi có thể đẩy chướng ngại vật “răng rồng” mà Nga thiết lập sang một bên nếu chúng chưa được cố định sâu vào lòng đất.
Một cuộc tiến công trực diện có thể diễn ra vài ngày hoặc vài tuần. Trong thời gian này, bên tiến công cần liên tục tiếp tế nhiên liệu và đạn dược. “Một xe tăng chủ lực không thể quay về trạm tiếp tế để nhận nhiên liệu. Thay vào đó, nhiên liệu phải được chở tới cho xe tăng chủ lực”, Tổng thư ký NATO cho biết.
Mỹ đã cung cấp cho Ukraine 89 xe bồn bọc thép, 105 rơ-móc chở nhiên liệu và 30 Phương tiện Cung cấp Đạn pháo (FAASV) M992 dùng chung khung thân với pháo tự hành M109.
Quân đội Ukraine sẽ đối mặt loạt thách thức mới nếu vượt qua phòng tuyến của Nga. Các khu vực phía sau phòng tuyến Nga có thể không còn dân thường sinh sống, do đó quân đội Ukraine khó tìm được nguồn tiếp tế ở địa phương, thậm chí có thể không có nước uống. “Họ sẽ phải mang theo mọi thứ họ cần”, cựu chuẩn tướng DeLuca nói.
Phương tiện Bắc cầu Bọc thép (AVLB) M60 của lục quân Mỹ. Ảnh: US Army
Ngay cả khi kịch bản trong mơ của Ukraine xảy ra là quân đội Nga rút lui như ở tỉnh Kharkov năm ngoái, họ sẽ đối mặt với loạt thách thức hậu cần. Xe tăng và các loại phương tiện chiến đấu hạng nặng khác tiêu thụ lượng nhiên liệu khổng lồ. Đợt phản công của Ukraine tại Kharkov năm ngoái giảm đà tiến một phần do họ sử dụng hết nguồn cung nhiên liệu và đồ tiếp tế dự trữ.
Cựu chuẩn tướng DeLuca nói các thiết bị hậu cần do Mỹ và phương Tây cung cấp cho thấy họ đang nỗ lực kích hoạt đợt tiến công của Ukraine ở quy mô nào đó, dù trở ngại lớn nhất nằm ở chỗ triển khai trên chiến trường. “Không ai nên đánh đánh giá thấp nhiệm vụ mà Ukraine đối mặt phía trước”, ông DeLuca nhận định.
Nguyễn Tiến (Theo WSJ)
